Tata Steel schroeft reductieplannen op

Tata Steel wil de aangescherpte reductiedoelstellingen halen met behulp van CCS, dat staat voor carbon capture and storage. De CO2 zal worden opgeslagen in lege gasvelden in de Noordzee. Het ministerie van Economische Zaken (EZK) heeft in een Kamerbrief laten weten dat het de doelstelling van Tata Steel ‘ambitieus’ vindt en het bedrijf ‘waar mogelijk’ te willen ondersteunen bij de verduurzamingsplannen. Met de 5 megaton CO2 reductie levert Tata steel volgens het ministerie ‘een belangrijke bijdrage aan het Klimaatakkoord’.

Afspraken

Het ministerie van EZ is al langere tijd in gesprek met Tata over verduurzaming van de staalproductie. Dat heeft geresulteerd in een set afspraken die zijn opgetekend in een ‘expression of principles’, een juridisch niet bindend document. Naast de CO2-reductie staan hierin ook plannen voor het reduceren van de overlast voor omwonenden die veroorzaakt wordt door de staalproductie.

Want dat is hard nodig. Zo onthulde de Volkskrant woensdag nog dat Tata Steel IJmuiden illegaal kwik in het riool loost zonder de benodigde vergunning. Ook zou de staalproducent onvoldoende ondernemen om de uitstoot van zeer zorgwekkende stoffen (ZZS) te reduceren en neemt het bedrijf het niet zo nauw met de rapportages hierover. Vanwege de overlast staat het bedrijf al jaren op gespannen voet met zijn omgeving. Omwonenden hebben inmiddels besloten de staalfabrikant en leidinggevenden van het bedrijf aan te klagen.

Vervuilend

De productie van staal is een vervuilend proces waarbij veel CO2 vrijkomt. Per kilo staal bijna 2 kilo CO2. De staalfabriek in IJmuiden is verantwoordelijk voor ongeveer 6 procent van de jaarlijkse Nederlandse broeikasgasuitstoot, blijkt uit berekeningen van de Nederlandse Emissieautoriteit. Dat is net zoveel als Nederland ieder jaar zou moeten reduceren om de doelstelling van het Klimaatakkoord te halen.

Reductiedoelstellingen

Tata Steel zet in op CCS omdat daarmee volgens het bedrijf op korte termijn de meeste duurzaamheidswinst te halen is. Het neemt daarvoor deel aan het project Athos, een gezamenlijk initiatief van Gasunie, EBN, Havenbedrijf Amsterdam en Tata Steel. Het doel van het project is de ontwikkeling van een openbaar CO2-netwerk in het Noordzeekanaalgebied voor het afvangen en transporteren van CO2, om te gebruiken of op te slaan onder de Noordzee.

Daarnaast wil Tata Steel samen met chemiebedrijf Nouryon en het Havenbedrijf Amsterdam een waterstoffabriek van 100 megawatt bouwen in de IJmond voor de productie van groene waterstof, dat het wil inzetten in het productieproces. Vanwege de ligging vlakbij zee kan daarvoor relatief eenvoudig groene stroom van wind op zee gebruikt worden.

Lees ook: Haven van Amsterdam wil met nieuwe strategie vooroplopen in de transitie naar een duurzame samenleving

Hulp

Het kan nog wel even duren voordat Tata de reductiedoelstellingen haalt. De realisatie is afhankelijk van vergunningen en financiering. Bovendien moet het moederbedrijf in India nog instemmen met de ambities. In zijn Kamerbrief geeft demissionair minister Van ’t Wout aan Tata te willen helpen; zowel in het verlenen van de benodigde vergunningen, als bij het verkrijgen van Nederlandse dan wel Europese subsidies.

Tata Steel is niet het enige staalbedrijf dat de productie wil verduurzamen. Ook in Duitsland en in Zweden zet de staalindustrie stappen om CO2-neutraal te worden. Zo claimt de Zweedse staalgigant SSAB dat het in 2026 als eerste fossielvrij staal op de markt kan zetten. Het gebruikt daarvoor een op waterstof gebaseerde technologie: Hydrogen Breakthrough Ironmaking Technology, die de kolen in het productieproces vervangt door waterstof.

Lees ook: Fossielvrij staal met groene waterstof

Tata Steel wedt voor zijn verduurzaming op een ander paard: de HIsarna techniek. Daarbij wordt de voorbewerking van ruwe grondstoffen overgeslagen. De traditionele hoogoven werd vervangen door een reactorvat of cycloonoven, waarin de onbewerkte kolen en ijzererts worden omgezet tot vloeibaar ijzer. Met deze techniek zou Tata 20 procent CO2 kunnen besparen. In combinatie met CCS kan dat oplopen tot 80 procent.

Lees ook: Het noorden van Zweden straks Walhalla voor groen staal

Twee verschillende methodes dus die niet goed samengaan. Eerder dit jaar ketste plannen van het Zweedse staalbedrijf SSAB om Tata Steel over te nemen af. De aanpak van verduurzaming lag te ver uit elkaar.