Het zaadje werd bij Henk Arntz, oprichter van Suncom, geplant tijdens een zakenreis voor zijn voormalige werkgever McKinsey. Arntz liep van een zwaar door airco gekoelde luchthaven, naar een zonovergoten Houston (temperatuur 35 graden), terug de kou in van het hotel. “Terwijl ik stond te niezen in de lobby, keek ik buiten naar de glazen blokkendozen waarop de zon aan he bakken was”, zegt Arntz. “Toen dacht ik: wat als we al die warmte nou eens nuttig konden gebruiken.”
550 graden
Het was het moment waarop zijn studie werktuigbouwkunde aan de TU Eindhoven weer van stal werd gehaald. Al snel kwam Arntz uit op een constructie van spiegels die met geconcentreerd zonlicht een vloeistof in een leiding moest verwarmen. “Vergelijkbaar met hoe je zonlicht en een vergrootglas gebruikt om vuur te maken. Nadat ik geometrisch alles had doorgerekend ben ik op de zolder aan de slag gegaan met een schaalmodel. Toen lukte het om een systeem te maken waarmee ik een temperatuur van 550 graden bereikte.”
Wat is een CSP?
Een concentrated solar plant (CSP) is een verzameling van vele spiegels die in cirkels rond een centraal punt zijn opgesteld. De spiegels reflecteren licht naar een centrale toren waar het wordt omgezet in warmte. De warmte wordt vervolgens gebruikt om bijvoorbeeld een stoomturbine aan te draaien die elektriciteit produceert.
Vloeistof
De CSP van Suncom bestaat niet uit spiegels die gericht zijn op een centrale toren. In plaats daarvan wordt de focus van het zonlicht gericht op een vierkante leiding die vlak voor de spiegels is bevestigd. Door deze leiding stroomt een vloeistof die wordt opgewarmd. Vervolgens stroomt de warme vloeistof naar een centrale thermische opslag. Slimme software zorgt er voor dat de spiegels gedurende de hele dag heel precies het traject van de zon volgen.
Warmte leveren
In eerste instantie wilde Arntz met zijn systeem elektriciteit leveren. “Maar toen begon de oorlog in Oekraïne. De gasprijs ging door het dak. Dus werd het interessant om niet elektriciteit, maar warmte te leveren. Warmte kun je namelijk heel lang en goedkoop opslaan en vervolgens leveren. Zo is de eerste CSP-installatie in Nederland tot stand gekomen.”
Tot 425 graden
Het aanbod van Suncom bestaat inmiddels uit twee verschillende producten. De eerste is Sunfleet H100. Dit systeem heeft zonnespiegels (SunArcs) die zijn aangesloten op een thermische energieopslag op basis van water. Hiermee kan een temperatuur bereikt worden tot 100 graden. Daarnaast heeft Suncom de Sunfleet H425. Dit systeem heeft een energieopslag die, in plaats van op water, werkt met een soort olie. Hierdoor kan de temperatuur in de thermische opslag oplopen tot 425 graden. Dat maakt deze variant geschikt voor industriële processen waar hogere temperaturen voor nodig zijn.
Afhankelijk van de zon
Maar ongeacht welk systeem je kiest, beide zijn ze afhankelijk van een essentieel onderdeel: de zon. “Als het bewolkt is, dan warmt de thermische opslag natuurlijk niet op”, zegt Arntz. Maar dat betekent niet dat het systeem niet werkt. Er zijn namelijk verschillende radartjes waar je aan kunt draaien. “Van een klant willen we weten wat zijn dagelijkse energieverbruik is en op welke momenten van de dag of week zijn piekbelasting ligt. Vervolgens kunnen we berekenen hoeveel SunArcs en opslagcapaciteit zo’n partij nodig heeft.” De opslagsystemen koelen ongeveer een graad per dag af. Dus eenmaal opgewarmd door de zon, kun je er lang warmte uit putten. “Uiteindelijk is de configuratie van systemen voor iedere klant anders. Daarbij zien we onze oplossing als een aanvulling op het huidige energiesysteem, niet als vervanging.”
Land beschikbaar
Volgens Arntz kan met het huidige temperatuurbereik van beide systemen al een heel groot deel van de industrie worden afgevangen. “We zien veel potentie is de voedingsindustrie en de papierproductie. Maar bijvoorbeeld ook in de landbouw. Dat zijn allemaal grootverbruikers van warmte. Het grote voordeel van boerenbedrijven is daarbij dat ze land beschikbaar hebben voor onze installatie.
CSP in Brabant
Op dit moment rondt Suncom de installatie af van een volwaardig Sunfleet H100-systeem bij zijn eerste klant in Nederland. Vijftig zonnebogen, een buffertank in combinatie met een warmtepomp zullen een pelletketel vervangen op een boerenbedrijf in Brabant. Suncom verwacht met het systeem jaarlijks ongeveer 460.000 kilowattuur aan warmte te generen.
“Daarnaast zijn we bezig met een project in Spanje bij een levensmiddelenproducent”, zegt Arntz. “We zien veel potentie in landen waar veel zon, ruimte en industrie is. Als onze installatie is aangesloten op de fabriek in Spanje kunnen we pakweg in driekwart van de warmtevraag voorzien. Dan pakken we echt forse happen uit de warmtevraag die normaal gesproken met fossiele energie wordt opgewekt.”
Lees ook:
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
