Nieuwe kansen voor duurzame energie met cable pooling

Als uitwerking van het Nederlandse Klimaatakkoord onderzoeken 30 energieregio’s momenteel de mogelijkheden voor de opwekking van duurzame elektriciteit. In de Regionale Energiestrategie (RES) zet elke regio vervolgens op een rij hoeveel duurzame energie er in 2030 geproduceerd gaat worden. Het doel is om in 2030 in totaal 35 terrawattuur duurzame elektriciteit op te wekken. Dat is vergelijkbaar met 30 procent van het landelijke stroomverbruik.

Zon en wind slim koppelen

De RES beschrijft in grote lijnen de gebieden waar zon- en windparken kunnen worden gerealiseerd. Gemeenten stellen vervolgens de concrete locaties vast. Een van de overwegingen daarbij heeft te maken met het elektriciteitsnet. Is er voldoende capaciteit op het net om de duurzame stroom straks te transporteren? Liggen er voldoende onderstations in de nabijheid van de zon- en windparken die er in de toekomst komen? "Er wordt dan wel eens gedacht dat de grootschalige productie van zonne- en windenergie niet haalbaar is, omdat er eerst een kostbare en tijdrovende netverzwaring nodig zou zijn. Maar als we kijken vanuit het perspectief van cable pooling dan is er soms veel meer mogelijk dan aanvankelijk wordt gedacht," zegt Sipco Eggink, business developer bij Firan, de infra-specialist voor nieuwe energie van Alliander.

Cable pooling maakt het mogelijk om nabijgelegen wind- en zonneparken slim te koppelen, door de projecten op één netaansluiting aan te sluiten. Zonnepanelen en windmolens zijn namelijk in hoge mate complementair: als de wind waait, schijnt de zon meestal niet en op een zonovergoten dag waait het doorgaans niet. Eggink: "Een windmolenpark benut gemiddeld 30 procent van de netaansluiting en een zonnepark slechts 10 procent. Het gevolg is dat de energie-infrastructuur niet volledig wordt gebruikt. Met cable pooling wordt de capaciteit van de elektriciteitskabel beter benut. Daardoor gaat er minder energie verloren en wordt de energievoorziening stabieler. En misschien minstens zo belangrijk: er is geen netverzwaring nodig, en de businesscase voor nieuwe projecten verbetert."

Een andere aanvliegroute

De groeiende aandacht voor cable pooling, dat onder meer in Nijmegen al wordt toegepast, betekent dat er meer ruimte ontstaat voor de succesvolle ontwikkeling van zon- en windparken. Eggink legt uit: "De reflex is vaak om te zeggen: als er geen aansluiting mogelijk is op het bestaande elektriciteitsnet, dan kunnen er geen grootschalige zonnevelden en windparken komen. Vanuit het perspectief van cable pooling kijk je heel anders. De aanvliegroute is dan: we willen in een bepaald gebied duurzame energie opwekken. Wat is er mogelijk met een slimme combinatie van zon en wind?"

"Je kunt met cable pooling veel meer gebieden ontsluiten voor de mogelijke opwek van zonne- en windenergie, omdat je zonnepanelen en windmolens combineert achter het bestaande elektriciteitsnet", zegt Eggink over de voordelen van cable pooling. Bovendien is er door de combinatie minder ruimte nodig: zonnevelden worden rondom de windturbines ontworpen, op dezelfde grond of in ieder geval dichtbij elkaar in de buurt. "Dat betekent dat er per saldo meer projecten worden gerealiseerd. Dat hebben we hard nodig om de energietransitie te versnellen."

Cable pooling als succesfactor

Cable pooling is niet alleen een instrument voor ontwikkelaars van grootschalige zon- en windprojecten. Ook gemeenten hebben ermee te maken, vertelt Eggink. "Vanuit de RES toetst de gemeente de plannen voor zon- en windparken, onder meer vanuit de vraag naar de benodigde netaansluiting. Als cable pooling een optie is, dan kan de gemeente vervolgens een faciliterende rol vervullen. Bijvoorbeeld door de partijen om tafel te brengen die nodig zijn om de projecten te realiseren. Dan kan je gezamenlijk van gedachten wisselen over bijvoorbeeld de technische mogelijkheden, de organisatorische en juridische randvoorwaarden en de lokale wensen."

Cable pooling is sinds juli opgenomen in de Nederlandse Elektriciteitswet, waardoor de juridische mogelijkheden ruimer zijn dan tot nu toe vaak wordt gedacht. Firan begeleidt de ontwikkeling van cable pooling en ondersteunt de betrokken partijen om de optimale aansluiting te realiseren. "In sommige gebieden zal cable pooling doorslaggevend worden voor de succesvolle ontwikkeling van projecten met duurzame energie-opwek", blikt Eggink vooruit. "Daarmee levert de aanpak een significante bijdrage aan de uitwerking en versnelling van de RES - en uiteindelijk aan de duurzame energie die Nederland gaat produceren."

Meer weten over de voordelen van cable pooling, en de concrete mogelijkheden voor uw plannen en projecten? Neem direct contact op met Firan.