De eerste generatie thuisbatterijen was vooral bedoeld om zelf zonnestroom van je dak in op te slaan. De tweede generatie wordt aangestuurd door slimme software en algoritmes, waardoor de batterij zelfstandig kan handelen op de elektriciteitsmarkt EPEX (European Power Exchange). Als je tenminste een dynamisch energiecontract hebt. Op de EPEX-markt varieert de elektriciteitsprijs per uur. Door de batterij te laden als de prijs laag is en te ontladen als de prijs hoog is, verdien je geld. Dat gaat automatisch.
Prijsschommelingen door groene stroom
Die prijsschommelingen worden veroorzaakt door de toename van groene stroom uit wind en zon. Het weer is moeilijk voorspelbaar, waardoor vraag en aanbod vaak niet op elkaar aansluiten. Bij een overschot aan groene stroom ontstaat congestie op het net en kan de elektriciteitsprijs zelfs negatief worden. Dat was vorig jaar in Nederland 308 uur het geval. Bij een tekort aan stroom - vaak ’s avonds - moeten gascentrales bijschakelen en stijgt de prijs. De laatste tijd zijn de elektriciteitsprijzen relatief laag, waardoor handelen met batterijen op de EPEX-markt weinig opbrengt.
Onbalans voorkomen
Op die manier is de aanschaf van een thuisbatterij niet rendabel, concludeerde CE Delft vorig jaar oktober in een rapport. De terugverdientijd is minstens vijftien jaar. Door ook te handelen op andere energiemarkten, zoals de onbalansmarkt, is wel een verbetering van de businesscase mogelijk, stelt CE Delft. Op die onbalansmarkt dienen batterijen als een buffer om de spanning op het elektriciteitsnet op 50 hertz te houden. Dat is in Europa verplicht. Anders ontstaan stroomstoringen of black-outs. Door de toename van relatief onvoorspelbare wind- en zonne-energie, maar ook door storingen, is er steeds meer onbalans tussen vraag en aanbod op het net. Dan kunnen batterijen bijspringen. Op de onbalansmarkt varieert de stroomprijs per kwartier en liggen de prijzen aanzienlijk hoger. Door daar op te handelen - ook door te laden als de prijs laag is en te ontladen als de prijs hoog is - daalt de terugverdientijd van een thuisbatterij weer naar vier tot zeven jaar. Bovendien neemt zo de congestie op het stroomnet af.
Slim stroom handelen
Klein probleem: als individu met een thuisbatterij kun je niet op de onbalansmarkt handelen. Wel met een heleboel batterijen samen via een energieleverancier. Die worden dan als een soort virtuele energiecentrale aangestuurd door een algoritme. Die optie is nu mogelijk dankzij de samenwerking tussen aanbieder van dynamische energiecontracten Frank Energie en drie Nederlandse leveranciers van thuisbatterijen: Bliq, Charged en Accuselect. Samen hebben die al 5.000 thuisbatterijen verkocht in Nederland en België. Frank kan het volledige assortiment van deze drie bedrijven inzetten voor onbalanshandel via de nieuwe dienst ‘Slim stroom handelen’. Bestaande en nieuwe klanten van de energieleverancier kunnen bij een van de drie bedrijven een thuisbatterij aanschaffen en zich op de onbalansmarkt storten. Ook Zonneplan biedt deze mogelijkheid aan.
Subsidie voor thuisbatterij
In Nederland stonden eind vorig jaar tussen de 5.000 en 10.000 thuisbatterijen opgesteld. Dat is nog niets vergeleken met omliggende landen. In Duitsland werden in het afgelopen jaar 573.000 nieuwe thuisbatterijen geïnstalleerd en staan er nu 1,1 miljoen. Zelfs België had er in 2022 al meer dan 50.000. Nu de salderingsregeling (waarbij bezitters van zonnepanelen teruggeleverde stroom aan het net mogen aftrekken van hun energierekening) voorlopig blijft bestaan, is opslag in een thuisbatterij minder lucratief in Nederland. Omdat salderen voor netcongestie zorgt en niet meer noodzakelijk is voor de aanschaf van zonnepanelen, zijn de meeste experts in de zonne-energiebranche tegen deze vorm van subsidie, bleek begin dit jaar bij een stemming tijdens het congres ‘Toekomst van Solar’ in Den Haag. De meerderheid is juist voor subsidiëring van thuisbatterijen, omdat die het net kunnen ontlasten en vraag en aanbod van stroom beter op elkaar kunnen afstemmen.
Congestiemarkt
Hans van der Woude (CEO Frank Energie), Vincent Klomp (CEO Bliq), Roeland Nagel (CEO Sessy) en Paul Schellekens (CEO Accuselect) zijn trots op hun samenwerking. “Door met je thuisbatterij te handelen op onbalans verlaag je je energierekening drastisch én draag je bij aan de energietransitie. Denk aan wat dit betekent voor ontwikkelaars die een nieuwe woonwijk aan willen sluiten op het net. Vraagt de netbeheerder je geen stroom af te nemen tussen 18.00 en 22.00 uur? Dan regelen wij dat straks via de congestiemarkt. En wel op zo’n manier dat onze klanten daaraan verdienen”, zeggen ze.
Lees ook:
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
