Nieuw type elektrolyser gaat lokaal groene waterstof maken

De nieuwe, decentrale elektrolyser van Saxion is ontworpen in het project Hygeneses, waarin onderzoekers van de hogeschool samenwerken met studenten, andere hogescholen en universiteiten, bedrijven en de H2Hub Twente. De uitvinding kan volgens hen het overbelaste elektriciteitsnet verlichten en de energietransitie versnellen.

Meer elektrolysers nodig

Waterstof is een schone brandstof. Bij verbranding komen water en zuurstof vrij. Als de waterstof niet van aardgas (grijs) maar van wind- of zonne-energie wordt geproduceerd, is die groen. Om de CO2-uitstoot te verminderen wil Nederland in 2032 al 8 gigawatt aan elektrolysecapaciteit hebben om groene waterstof te maken. Daarvoor zijn grote projecten nodig. Bijvoorbeeld de 200 megawatt elektrolyser die Shell op de Tweede Maasvlakte bouwt. Of de Battolysers van 2,5 tot 5 megawatt per stuk die volgend jaar op de markt komen. Maar om die 8 gigawatt te halen heeft Nederland meer kleinschalige elektrolyseprojecten nodig, betoogde Jörg Gigler, directeur TKI Nieuw Gas van de Topsector Energie, vorig jaar al. In dat kader past ook het project Hygeneses.

Netcongestie tegengaan

Omdat wind- en zonne-energie afhankelijk zijn van het weer, is het niet altijd voorradig. Als er een overschot is kan die overtollige stroom opgeslagen worden in waterstof en kan er tijdens wind- en zonloze perioden weer stroom van gemaakt worden. Door dat lokaal te doen wordt de belasting op het stroomnet verminderd. Ook omdat waterstof per pijpleiding getransporteerd kan worden.

Lokaal produceren

“Nu wordt groene waterstof voornamelijk nog geproduceerd op grote, centrale plaatsen in het land”, vertelt Benno Aalderink, associate lector waterstoftechnologie en applicaties bij hogeschool Saxion. “Maar om de klimaatdoelen te halen, is het ook nodig om lokaal groene waterstof te produceren. Dat kan met kleinschalige elektrolysesystemen, zoals ontworpen in project Hygenesys. Deze elektrolysesystemen zetten water om in waterstof en zuurstof. De waterstof kan dan weer omgezet worden naar elektriciteit op het moment dat het nodig is. Zo ontstaat er een stabielere duurzame energievoorziening én wordt het overbelaste stroomnet verlicht.”

In woningen

Volgens Saxion is er nog niet veel aandacht voor het ontwikkelen van decentrale elektrolysesystemen en lokale opwekking van waterstof. Het uiteindelijke doel van Hygeneses is om een waterstofproductiesysteem op de H2Hub in Twente te produceren en onderzoek te doen naar decentrale industriële toepassingen van waterstof. Op termijn wil het project ook testen of waterstof op deze manier in woningen toegepast kan worden.

Kijk deze video voor meer informatie over Hygeneses:

Grootste R&D project

Dat waterstof hoog op de agenda van de energietransitie staat bleek deze week weer, toen Nationaal Groeifondsprogramma GroenvermogenNL de start van het Hypro project aankondigde. Met 58 partners, een subsidie van ruim 34,5 miljoen euro en een totaal budget van ruim 50 miljoen euro is Hypro het grootste R&D-project naar groene waterstof in Nederland tot nu toe. Het consortium gaat onderzoek doen naar een duurzamere productie van waterstof door elektrolyse- en plasma technologie te verbeteren.

Productie opschalen

Om de kosten van groene waterstof te verlagen en de productie ervan op te schalen is het nodig de technologie van elektrolyse te verbeteren. “Dat is het hart van de waterstofrevolutie”, zegt Paulien Herder, bestuurslid van GroenvermogenNL. Het R&D-consortium gaat hier een belangrijke bijdrage aan leveren. Het consortium richt zich ook op de ontwikkeling van een Nederlandse toeleveringsketen voor materialen, componenten en systemen. Hypro - wat staat voor high-performance hydrogen production technology - loopt tot 2029. Het project wordt gecoördineerd door TNO samen met de technische universiteit Twente. Verder werken er tien universiteiten, vijf hogescholen, twee onderzoeksinstituten en meer dan veertig bedrijven aan mee. Ook uit het Verenigd Koninkrijk, Italië, Denemarken, Frankrijk, Duitsland, Brazilië, Japan en Amerika. “Het is een uniek internationaal consortium waar de hele waterstofproductieketen bij betrokken is. Van ontwikkelaars van hightech componenten en machines tot aan de toekomstige waterstofproducenten van Nederland”, zegt Lennart van der Burg, waterstofexpert bij TNO en projectcoördinator.

Lees ook:

• ‘Te groot’ zonnepark levert groene waterstof voor vrachtwagens, tractoren en shovels
• Battolyser haalt 30 miljoen op om zijn batterij annex waterstofgenerator op de markt te brengen
• Elektrolyser zonder membraan maakt groene waterstof net zo goedkoop als grijze
• Deze elektrolyser kan veel goedkoper groene waterstof maken, maar bedrijven moeten hem wel kunnen testen