Het probleem van netcongestie wordt in Nederland alsmaar groter. Het elektriciteitsnet zit vol en het ene na het andere bedrijf krijgt van zijn netbeheerder te horen dat het geen stroomaansluiting kan krijgen en op een wachtlijst belandt. Ook steeds meer eigenaren van grote zonnedaken, bijvoorbeeld op distributiecentra, kunnen hun stroom niet meer terugleveren aan het net.
Minder afhankelijk van net
Hoe maak je die bedrijven minder afhankelijk van het volle stroomnet? Dat is de vraag die iwell probeert te beantwoorden. Het Utrechtse bedrijf levert batterijtechnologie en de daarbij behorende software om vraag en aanbod van stroom op elkaar af te stemmen. Niet alleen in Nederland, maar ook in het buitenland. Eind 2023 opende iwell een nieuw kantoor in het Duitse Düsseldorf, eind 2024 in het Belgische Gent en dit jaar in Londen of elders in het VK. Mede daardoor groeide het bedrijf vorig jaar van 40 naar 80 werknemers. “Onze ambitie is om het Europese energiesysteem te herbouwen”, zegt CEO en oprichter Jan Willem de Jong.
Te weinig stroom voor Zara
Volgens De Jong is er zonder energie geen bedrijvigheid mogelijk. Nederland wordt steeds harder met zijn neus op dat feit gedrukt. Zo ook modeketen Zara, dat eind vorig jaar een nieuwe winkel opende in een iconisch pand in de binnenstad van Eindhoven. Vastgoedontwikkelaar RJB Group ontdekte tijdens de verbouwing dat het voormalige Hema-pand waarin de Spaanse kledinggigant zou komen, te weinig stroom had voor een megawinkel van 4600 vierkante meter. De oude Hema had slechts een aansluiting voor 165 kilowatt.
Batterij in de kelder
RJB liet energiebedrijf Fudura daarom een grote batterij van 2,15 megawattuur van iwell installeren. Een zeer complexe klus, want daar was nauwelijks ruimte voor. “Je kunt wel zeggen: we zetten er een grote batterij naast, maar het is midden in de binnenstad. Daar zet je zo’n systeem niet neer”, vertelt De Jong. “De vraag aan ons was dus hoe je zo’n systeem in kunt passen en veilig kunt laten draaien. Zowel voor verzekeraars, de bandweer als voor de Zara, want als het systeem niet werkt, gaat letterlijk het licht uit in het pand.” Als dirigent van de energiestromen, zoals iwell zichzelf graag noemt, kwam het bedrijf met een geschikte oplossing: een batterij in de kelder, aangestuurd door de eigen EMS-technologie.
Stortbak voor piekmomenten
Dankzij die batterij is de kleine stroomaansluiting voldoende. Het systeem laadt ’s nachts op, als de winkel dicht is. Overdag, als de winkel vol in bedrijf is, levert de batterij elektriciteit bij, als de kleine netaansluiting niet voldoende is. iwell moet steeds zorgen dat die aansluiting niet overbelast raakt en eruit knalt en daarom voorspellen hoeveel stroom er wanneer verbruikt wordt. “Je gebruikt de batterij dus als een soort stortbak op momenten dat het nodig is”, zegt De Jong.
Distributiecentrum Loods5
Het Zara-filiaal is niet de enige plek waar ze last hebben van netcongestie. iwell heeft inmiddels 300 van dit soort projecten draaien in Nederland. Woonwinkel Loods5 had hetzelfde probleem bij het nieuwe distributiecentrum van Sunrise Real Estate in Halfweg, waar het bedrijf eind oktober introk. Dat is een distributiecentrum van 20.000 vierkante meter met een stroomaansluiting van slechts 3 keer 80 ampère. In jargon: een bouwaansluiting. “Huishoudens hebben 3 keer 25 ampère, dus de aansluiting is drie keer zo groot als van een huishouden, maar dan voor een distributiecentrum van 20.000 vierkante meter”, zegt De Jong. Bijkomend probleem: op het dak heeft Sunrock nog eens ruim 2 megawatt aan zonnepanelen gelegd, die op piekmomenten ook hun overtollige stroom kwijt moeten kunnen.
Extreme oplossing
Samen met Sunrock kwam iwell ook hier met een oplossing, die het pand op energiegebied grotendeels zelfvoorzienend maakt. Een batterij van 645 kilowattuur slaat de zonne-energie op en springt bij als de beperkte netaansluiting onvoldoende is. In de winter voedt de batterij zichzelf ’s nachts of op stille momenten via het net. Een dieselgenerator dient als back-up, mocht er te weinig stroom zijn of als de aansluiting toch overbelast raakt. Dit alles wordt aan elkaar geknoopt door een EMS. “Zo zorgen we letterlijk dat het licht blijft branden”, zegt De Jong. “Het is vrij extreem wat we hier doen. Zo’n groot distributiecentrum op een netaansluiting van drie huishoudens laten draaien en maximaal gebruik maken van het zonnedak. Het kan dus wel. We zijn nu op dezelfde manier bezig met een distributiecentrum van 160.000 vierkante meter met een vergelijkbare aansluiting. Dit is de manier hoe je de bedrijvigheid ondanks netcongestie aan de gang houdt in Nederland, en de belasting van het net tot een noodzakelijk minimum beperkt.”
Dieselgenerator goed voor milieu
Is zo’n dieselgenerator wel nodig? Ja, stelt De Jong. “Zo’n 3 keer 80 ampère netaansluiting kan bij het minste of geringste uitvallen. Die generator zit er achter als back-up, want geen enkel systeem heeft 100 procent uptime en soms schijnt de zon een paar dagen niet. Hij draait zo weinig mogelijk. Sommigen zeggen: kun je dan niet een grote batterij neerzetten als back-up? Maar zo’n generator is juist beter voor het milieu als je hem niet gebruikt. Daar zitten veel minder schaarse materialen in dan in een batterij. Gezien vanuit CO2-reductie is dit dus het optimum.”
Energie-onafhankelijkheid
Volgens hem moet de discussie op energiegebied niet alleen gaan over netcongestie en de noodzakelijke energietransitie om de CO2-uitstoot verminderen, maar ook over energie-onafhankelijkheid. Wil Nederland afhankelijk blijven van gas uit Rusland of Qatar, of wil het zoveel mogelijk op eigen benen kunnen staan? Dan zijn dit soort systemen hard nodig. De Jong: “Je moet zorgen dat je de schoonste en goedkoopste kilowattuur kunt leveren voor je eigen land. Dat bepaalt onze toekomstige welvaart. Dat is nog een krachtiger argument dan met het groene vingertje wijzen.”
Nederland exportland
Het probleem van netcongestie is in het compacte Nederland groter dan in andere Europese landen. Daarom is het volgens De Jong logisch dat hier de oplossing is gevonden. Die wil iwell ook in andere landen introduceren. “Nederland is een fantastisch exportland voor deze propositie. Als land lopen we voorop als het gaat om adoptie van duurzame energie, adoptie van elektrische mobiliteit, maar ook als het gaat om de aanpak van netcongestie. Wij willen internationaal het leidende bedrijf worden dat batterijen en software levert om de energiestromen te dirigeren. Die leidende positie heeft nog niemand gepakt”, zegt hij.
Lees ook:
- Nederland kan met 1.200 ‘energy hubs’ netcongestie en CO2-uitstoot fors verminderen
- 'Local grid' van batterijen, zonnepanelen en slimme software kan netcongestie omzeilen
- Hoe gaat het nu met: Nederlandse batterijproducent en 'dirigent van energie' iwell
- Winnaars Benelux Climate Tech100 bekend: van kweekvlees en elektrisch vliegen tot methaan afvangen en recyclen
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
