Deze week kwam Tennet met de resultaten van hun experiment naar buiten. In de proef gingen zeven partijen helpen om het net te balanceren. Tuinders, eigenaren van elektrische auto’s, uitbaters van een windpark, coöperaties en eigenaren van warmtepompen deden mee. Deze hebben allemaal een andere rol in de energiehuishouding en kunnen dus allemaal iets anders bijdragen aan het stroomnet.
Zo kunnen windturbines wel of juist geen stroom leveren als het nodig is. Dat is vooral handig als er een overschot aan stroom is, waarmee het net overbelast dreigt te raken. Eventueel zou een eigenaar van een windpark de overtollige stroom dan op kunnen slaan in een batterij.
Dag en nacht groene stroom is ook een ambitie van Greenchoiche, dat eerder al experimenten deed.
Auto's en kassen
Maar de grotere problemen ontstaan als het niet waait en de zon niet schijnt. Dan is er immers geen duurzame stroom, en in de toekomst zullen deze bronnen het overgrote deel van onze elektriciteit verzorgen. Om in deze (korte) momenten toch genoeg stroom te hebben, kunnen tuinders bijvoorbeeld een deel van hun stroombehoefte tijdelijk uitzetten. Elektrische auto’s kunnen (als de batterij in de auto ‘bidirectioneel’ is) stroom teruggeven aan het net, om op een ander moment weer op te laden. En warmtepompen kunnen tijdelijk uitgeschakeld worden, aangezien de warmte in een huis een tijdje blijft hangen.
Dit zijn allemaal relatief kleine oplossingen voor een stroomtekort. Eén warmtepomp minder zal weinig zoden aan de dijk zetten. Maar als het massaal en automatisch gebeurt, bijvoorbeeld via slimme meters bij mensen thuis, dan kan het wel degelijk een impact hebben op het stroomverbruik, en daarmee op de balans in het net.
Blockchain
Het systeem wordt hiermee wel veel ingewikkelder dan het nu is. Als er vandaag een tekort ontstaat, hoeven we maar een gascentrale een beetje harder te stoken en er is weer genoeg stroom. Omdat het ingewikkelder is, gebruikte Tennet bij de proef een ‘blockchain’: een soort digitaal kasboek waarin precies wordt bijgehouden wie wat doet en levert. Zo kan Tennet zien of er genoeg partijen zijn en de balans weer klopt.
Helaas lost dat kasboek een ander probleem nog niet op: het geld. Want wie wat betaalt, wie de factuur stuurt en wie hem ontvangt - dat is nog een raadsel. Voor de proef is dat misschien niet zo belangrijk, maar voor de echte situatie wel. Tuinders zullen immers niet gratis de verwarming van hun kassen willen stoppen.
Als het balanceren straks een zaak is waar iedereen aan meedoet, moeten er bovendien meer slimme meters komen. Die zouden dan om het kwartier het verbruik uitlezen en doorgeven aan de netbeheerder, zodat deze altijd kan zien wie wat gebruikt en waar er - indien noodzakelijk - eventjes kan worden gestopt met stroomtoevoer.
Eerder startte Universiteit Utrecht een onderzoek naar de rol van elektrische auto's in het balanceren van het net.
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
