Nederland Europese koploper zonne-energie

Per Nederlander staat er 765 watt aan zonnevermogen in ons land. In het veel grotere Duitsland is dat 715 watt, in België slechts 596. Oorzaken voor de hoge score van Nederland noemt SolarPower niet, maar het maakt duidelijk dat er veel zonnepanelen in Nederland liggen. Mogelijk speelt de salderingsregeling, die de panelen eerder winstgevend maken, een rol.

Het afgelopen jaar groeide het geïnstalleerd vermogen aan zonne-energie in Europa met 25,9 GW, een toename van 34 procent ten opzichte van 2020. Daarmee was 2021 het beste jaar ooit in de zonne-energiemarkt.

Zonnige vooruitzichten

En ook de vooruitzichten zijn zonnig. Volgens projecties van SolarPower Europe blijft de markt voor zonne-energie de komende jaren flink doorgroeien. In zijn meest waarschijnlijke ‘medium’ scenario voorspelt de Europese branchevereniging een verdubbeling van het opgesteld vermogen in vier jaar tijd van 164,9 GW nu naar 327,6 GW in 2025. In 2030 zal dat opgelopen zijn tot 672 GW.

“Eindelijk weer eens een ander geluid dan 'we bungelen onderaan de duurzame lijst van Europa'”, reageert Roebyem Anders, oprichter van Sungevity op het bericht. Tegelijkertijd waarschuwt Anders voor de groeiende afhankelijkheid van China en de soms twijfelachtige oorsprong van de zonnepanelen zelf. “Deze groei realiseren we dankzij de massale productie van de conventionele zonnepanelen. Die komen voor het grootste deel uit China en zijn lastig hoogwaardig te recyclen.”

Zonnepanelen recyclen

Aan het einde van de levensduur worden deze panelen afgevoerd naar België waar ze maar gedeeltelijk worden gerecycled. Waardevolle grondstoffen zoals zilver en silicium gaan daarbij verloren. Maar dat kan ook anders, vindt Anders. “Zonnepanelen worden nu zo robuust gemaakt dat ze lastig uit elkaar te halen zijn. Dat kan je oplossen door ze te ontwerpen met het oog op hergebruik." Zoals de circulaire zonnepanelen van Solarge in Eindhoven die gemaakt zijn van vezelversterkte thermoplastische polymeren, waardoor ze volledig recyclebaar zijn.

Volgens Anders is de tijd rijp voor het ontstaan van een Europese markt voor het bouwen en recyclen van zonnepanelen. “Als je me dit een paar jaar geleden had gevraagd had ik gezegd: geen kans. Want je hebt zoveel schaal nodig. Maar ik zie een herwaardering van producten die dichtbij en circulair geproduceerd worden. Door mensenrechtenkwesties zoals met de Oeigoeren, tekorten aan grondstoffen en de grote afhankelijkheid van China draait het gevoel.”

Productie van zonnepanelen in Europa

Ook Michael Schmela, hoofd marktonderzoek van SolarPower Europe ziet kansen voor Europese productie van zonnepanelen. “De blijvende groei van de sector en de leidende rol van Europa op het gebied van toekomstige zonneceltechnologie, bieden de mogelijkheid om PV productie in Europa nieuw leven in te blazen”, stelt hij in het persbericht. Volgens Schmela moet Europa in 2025 20 GW aan zonnepanelen produceren.

Maar zo’n markt ontstaat niet vanzelf. Daarvoor is overheidsingrijpen nodig. Bijvoorbeeld met een Europese CO2 heffing, of door een circulair inkoopbeleid van de overheid. Ook moet volgens Anders de recyclebijdrage omhoog van de 13 cent per paneel nu naar 5 a 10 euro per zonnepaneel. “Dan kunnen we investeren in goede recycling faciliteiten in Nederland en hoeven we ingezamelde zonnepanelen niet langer naar het buitenland af te voeren om ze daar via de shredder in beton te laten belanden.” En met een beetje hulp heeft Nederland goede papieren om hierin een voortrekkersrol te spelen. “Veel innovatie op het gebied van zonne-energie komt uit Nederland.”