Schotland blinkt uit in het opwekken van hernieuwbare energie. In 2020 wekte Schotland 12 gigawatt hernieuwbare energie op. Daarmee werd 97,4 procent van de totale elektriciteitsvraag dat jaar gedekt. Schotland haalt zijn hernieuwbare energie uit verschillende bronnen. En zoals wel vaker het geval is, speelt de unieke ligging van het land hier een cruciale rol.
1. Windenergie terug verkopen
Door de ligging aan zee en lange valleien die windstromen stimuleren kan het in Schotland flink waaien. Lange tijd werd de wind gevreesd. Met name boeren zijn waakzaam doordat harde wind hun oogsten kan vernielen.
Door efficiënt overheidsbeleid wist Schotland de risico’s van de wind om te zetten in een kans. Boeren werden al vroeg aangemoedigd windmolens op hun erf te plaatsen. Deze turbines wekken in de eerste plaats duurzame energie op voor de boerderijen. Maar ze generen veel meer dan de boer nodig heeft. Daarom kunnen ze het overschot verkopen aan het nationale elektriciteitsnetwerk. Met de opbrengst compenseren de boeren eventuele kosten door windschade.
Lees ook: Het grootste windmolenpark op land van Nederland opent deze zomer
2. Waterkracht
Een andere belangrijke energiebron in Schotland is waterkracht. 85 procent van alle waterkrachtcentrales in het Verenigd Koninkrijk staan in Schotland. Deze zijn samen goed voor 1,65 gigawatt. Niet alleen levert een waterkrachtcentrale elektriciteit op, ze kunnen ook ingezet worden om overtollige hernieuwbare energie als zon en wind op te slaan. De grootste centrales in Schotland hebben een opslagcapaciteit van 2,8 gigawatt gedurende vijf uur. Als het water wordt losgelaten daalt dit binnen 22 uur naar 1,1 gigawatt.
3. Getijdenenergie
De ligging van Schotland maakt dat het nog andere natuurlijke bronnen kan benutten. De zee boven Schotland is één van de woestste ter wereld. De Schotten willen deze beweging benutten door het opwekken van energie uit golven en getijden. Beide technieken staan nog wel in de kinderschoenen.
Getijdenenergie heeft in ieder geval een groot voordeel ten opzichte van golfenergie: eb en vloed zijn voorspelbaar. Een bedrijf dat veel potentie in getijdenenergie ziet is Orbital Marine Power. In 2020 voer een 72 meter lang gevaarte dat lijkt op een vliegtuig met gigantische rotorbladen naar de Schotse Orkney eilanden voor zijn eerste praktijktesten. Vorig jaar leverde het systeem voor het eerst stroom aan het Britse elektriciteitsnet.
Getijdenenergie in Nederland
In Nederland wordt ook al enige tijd geëxperimenteerd met getijdenenergie. In het najaar van 2015 kreeg de Oosterscheldekering vijf turbines met een vermogen van 1,2 megawatt (goed voor zo’n 1.000 huishoudens). Na een faillissement in 2016 van de oorspronkelijke ontwikkelaar draaien de turbines sinds begin 2021 weer.
Een getijdenturbine van een heel andere orde van grootte is die van de 40 kilometer lange 'powerdam'; een concept dat vooralsnog niet verder is gekomen dan de tekentafel. De met generatoren gevulde dam steekt van Zeeland recht de Noordzee in en zou Nederland voor de helft van alle benodigde groene stroom kunnen voorzien.
4. Waterstof
Met alle investeringen in hernieuwbare energie is de kans groot dat Schotland in de toekomst steeds vaker meer elektriciteit produceert dan zijn 5,5 miljoen inwoners nodig hebben. Daarom is één van de grootste uitdagingen van het land hoe het alle opgewekte energie kan opslaan, zodat het gebruikt kan worden op dagen dat het bijvoorbeeld minder waait.
Een deel van de oplossing ligt dus in waterkrachtcentrales. Maar een belangrijke energiedrager is natuurlijk waterstof. Langs de kust van Schotland staan op verschillende plekken elektrolysers die wind- en getijdenenergie al op kleine schaal omzetten in waterstof. Zo wordt deze waterstof in de haven van Kirkwall gebruikt om veerboten van duurzame brandstof te voorzien.
Dit artikel maakt onderdeel uit van een serie waarin Change Inc. duurzaamheidsprestaties over de grens bekijkt. Lees ook:
Schrijf je in voor onze Newsbreak: iedere dag rond 12 uur het laatste nieuws
Wil jij iedere middag rond 12 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan! Schrijf je hier in voor onze Newsbreak.
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
