Woensdag maakte de Europese Commissie het voorstel voor het energie- en klimaatpakket voor 2030 uit. Hoe ambitieus is dit pakket?
“De EU moet wereldleider zijn in verduurzaming,” stelde Germanwatch, een denktank van de Duitse regering, een aantal weken geleden nog. Conclusie van het rapport was dat ambitieuze klimaatdoelen geld en banen zouden opleveren. Bovendien zou de EU door ambitieuze klimaatdoelen te stellen andere landen mee kunnen trekken in verduurzaming.
Het was een poging het aanstaande energie- en klimaatpakket voor 2030 te verstevigen. Gisteren lanceerde de Europese Commissie dat pakket. Het is de opvolger van de bekende 20-20-20-doelstellingen. Kan de EU met het nieuwe klimaatpakket wereldleider zijn in de verduurzaming? Of in andere woorden: hoe ambitieus zijn de maatregelen van de Europese Commissie op gebied van klimaat en energie voor 2030?
Connie Hedegaard, Europees Commissaris voor Klimaat, was gisteren tijdens de persconferentie in ieder geval enthousiast. “Iedereen die het tegendeel meende ten spijt heeft de Commissie vandaag iets heel ambitieus uit de doeken gedaan. Als alle andere regio's even ambitieus waren wat betreft het aanpakken van klimaatverandering, zou de wereld er een stuk beter voor staan.”
Gerbert-Jan Gerbrandy (D66-Europarlementariër) denkt daar duidelijk anders over: “Juist nu de wereld het gevaar en de urgentie van klimaatverandering lijkt in te zien, zwakt Europa de eigen ambities af.” Volgens Gerbrandy liggen er immers “alleen maar slappe aanbevelingen op tafel”.
Doel 1: CO2-reductie
Europa is uiteindelijk uitgekomen op twee doelstellingen: 40 procent minder CO2-uitstoot in 2030 en 27 procent hernieuwbare energie. Alleen het doel omtrent CO2-reductie is bindend. Volgens het rapport ligt dit op de weg naar het behalen van het CO2-doel voor 2050: 80 tot 95 procent CO2-reductie.
Die 40 procent is ambitieus te noemen en een overwinning voor het Europees Parlement. Die bleek vorige week al in meerderheid voor een bindende 40-30-30 maatregel te zijn. De Commissie stevende lang af op een reductiedoel van 35 procent, maar besloot dat een lagere uiteindelijk veel meer geld zou kosten. Terwijl in 2007 een doel gesteld werd van 20 procent CO2-reductie in 13 jaar tijd, is dat nu 20 procent in tien jaar tijd.
Doel 2: Hernieuwbare energie
De EC kreeg echter zijn zin op het vlak van hernieuwbare energie. In 2030 moet 27 procent van de totale energievoorziening afkomstig zijn van zon, wind, water of biomassa. Dit doel is echter niet nationaal verplicht. In het klimaatbeleid voor 2020 is wel een bindend hernieuwbaar energiedoel opgenomen, namelijk van 20 procent.
De EC wil voor 2030 niet zo ver gaan. “Het streefcijfer wordt niet door EU-wetgeving omgezet in nationale streefcijfers, waardoor de lidstaten de flexibiliteit behouden om het energiestelsel aan te passen op een wijze die aansluit op nationale voorkeuren en omstandigheden.” Op die manier kan Engeland bijvoorbeeld blijven inzetten op kernenergie. Polen was ook tegen een bindend doel. Het land wil kolen kunnen blijven verstoken om niet te afhankelijk te worden van Russisch gas.
De Europese Commissie laat een grote kans liggen om groen, groei en banen te stimuleren
Lambert van Nistelrooij, CDA-Europarlementariër
Duitsland en Frankrijk waren juist voor een bindend doel. Zij lijken het gelijk aan hun zijde te hebben. Uit cijfers blijkt dat eind 2011 slechts 12,7 procent van de totale energievoorziening duurzaam was. “De EU is op de goede weg, maar er moet dus nog veel gedaan worden om tot de 20 procent voor 2020 te komen,” aldus de EC.
Lambert van Nistelrooij (CDA-Europarlementariër) is teleurgesteld: “Door geen nationale doelstellingen voor duurzame energie in 2030 voor te stellen laat de Europese Commissie een grote kans liggen om groen, groei en banen te stimuleren.”
Doel 3: Energie-efficiëntie
Het klimaatpakket wordt vooral van weinig ambitie beticht door het ontbreken van een doelstelling op het gebied van energiebesparing. Moet er in 2020 nog een verbetering van 20 procent zijn gerealiseerd, voor 2030 heeft de EC (nog) geen doel gesteld. Volgens de EC zal het bindende CO2-doel van 40 procent als vanzelf resulteren in een energiebesparing van 25 procent in 2030.
De EC zei wel later dit jaar hier op terug te komen met het uitbrengen van de Energy Efficiency Directive. Volgens de voorzitter van de Europese Commissie, José Manuel Barosso, krijgen lidstaten met dit klimaatpakket meer vrijheid om te voldoen aan de klimaatdoelen. Maar dit zou volgens hem niet ten koste gaan van het ambitieniveau.
Volgens de EC betekent het loslaten van de nationale doelstellingen niet dat lidstaten dat nu al mogen doen. Benadrukt werd dat de flexibiliteit vanaf 2020 geldt.
Emission Trade System en schaliegas
De Nederlandse regering pleitte in aanloop van het klimaatpakket onder andere voor een hervorming van het Emission Trade System, een uitbreiding van EcoDesign voor energie-efficiëntie en een verlaging van de kosten voor CO2-opslag.
Het Emission Trade System wordt in ieder geval hervormd. De jaarlijkse vermindering van het "emissieplafond" van sectoren die vallen onder de EU-regeling voor de handel in emissierechten zou worden verhoogd van 1,74 procent nu tot 2,2 procent na 2020. Over schaliegas werd besloten geen restricties op te leggen aan de EU-lidstaten.
Verder is er geen nieuwe Fuel Quality Directive aangekondigd. Dat betekent dat er geen nieuwe regels voor vervuiling door fossiele brandstoffen in de transportsector komen. De transportsector is in 2020 de grootste vervuiler, met 25 procent bijdrage aan de totale CO2-uitstoot in Nederland.
EU-top
In maart zal een hele EU-top in het teken staan van energie en duurzaamheid. Nog voor de zomer moeten de lidstaten een definitief akkoord bereiken over de toekomstige klimaatdoelstellingen.
Foto: greensefa & GUE/NGL via Flickr
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
