INTERVIEW: Welke rol speelt groen gas in de energietransitie?

Roel Hopmans, portfoliomanager duurzame energie bij de groene energieleverancier: “De markt gebruikt inmiddels zoveel verschillende termen: het is soms lastig om te begrijpen.”

De hoogste tijd dus om de rol van groen gas in de energietransitie eens serieus onder de loep te nemen.

Wat is groen gas?

Maar wanneer spreken we eigenlijk over groen gas? Vaak ontstaat daar de verwarring al. Hopmans: “Er zijn verschillende soorten gas die je als ‘groen’ kan bestempelen, maar slechts in één geval praat je over groen gas.”

CO2-gecompenseerd gas is bijvoorbeeld aardgas waarbij de CO2-uitstoot die het veroorzaakt, gecompenseerd wordt. Zo biedt Greenchoice zijn klanten ook aardgas aan, waarbij de CO2-uitstoot volledig gecompenseerd wordt door gecertificeerde bosprojecten. Hoewel dit gas een groen karakter heeft, is het geen groen gas.

'Je kan je afvragen hoe duurzaam het is om eetbare gewassen voor biogasproductie te gebruiken'

Ook biogas, dat in een vergister wordt opgewekt uit organische reststromen als mest, gft en voedingsmiddelen die over de datum zijn, mag officieel geen groen gas heten. Hopmans: “Pas als het biogas is gedroogd en gezuiverd, kan het opgewaardeerd worden naar de kwaliteit van aardgas. Dan spreken we over groen gas.” Die opwaardering is belangrijk: daardoor kan het groen gas direct geïnjecteerd worden in het bestaande aardgasnetwerk.

Is het duurzaam?

Volgens Hopmans is groen gas een stuk duurzamer dan aardgas. Hoewel er nog wel CO2 vrijkomt bij de verbranding ervan, ligt die uitstoot ongeveer 35 procent lager dan bij aardgas. Wel is het belangrijk dat er aan bepaalde voorwaarden voldaan wordt bij de productie van groen gas, om de duurzaamheidsfactor te bewaken.

Hopmans: “Wanneer je eetbare gewassen als mais gebruikt voor biogasproductie kan je je afvragen hoe duurzaam dat is. Dat willen we bij Greenchoice niet. Er bestaat een aantal duurzaamheidslabels voor groen gas: die zijn bij ons een voorwaarde. Ook de grondstoffen die de biovergister in gaan moeten duurzaam zijn.”

Het duurzame karakter van groen gas zit hem namelijk juist in de grondstoffen die worden gebruikt voor de productie ervan, stelt Hopmans. “Je verwerkt afval tot een brandstof die er anders niet was geweest”, legt hij uit. “Ook mestoverschotten, van oudsher een probleem in Nederland, verwerk je op deze manier lokaal tot een bron van duurzame energie.” Een ander argument om in te zetten op groen gas heeft een geopolitiek karakter. “Onze eigen gaskraan gaat langzaam maar zeker dicht, maar je wil ook niet afhankelijk worden van gasimport uit landen als Rusland”, aldus Hopmans. “Je moet op zoek naar alternatieven. Groen gas is daar een voorbeeld van.”

Hoeveel groen gas gebruiken we?

Momenteel is het aandeel van groen gas in de Nederlandse energievoorziening echter minimaal. “Het zit in de lift, maar het gaat nog steeds om minder dan 1 procent”, aldus Hopmans. Toch verwacht hij dat de groei zich in de aankomende jaren zal doorzetten, zeker nu de gaskraan in Groningen dichtgaat. “Er worden in de nabije toekomst een aantal grote projecten opgeleverd, maar het blijft kleinschalig.”

"In Duitsland en het Verenigd Koninkrijk heeft groen gas een veel groter aandeel"

Als de groei zich door zet, is het van belang dat we feedstock, ofwel de biomassa die gebruikt wordt voor de productie van groen gas, in de gaten houden. “Je moet wel restafval beschikbaar hebben om te verwerken tot groen gas. Daar moeten we mee aan de slag. Anders moet je dat importeren, wat natuurlijk een stuk minder duurzaam is.”

Of de groei van groen gas zich doorzet, hangt in grote mate af van het beleid van de overheid, stelt Hopmans. “In het verleden gingen verschillende projecten op het gebied van groen gas bijvoorbeeld niet door, vanwege bezwaren vanuit de omgeving. Daarnaast zijn de subsidiebedragen voor biogasprojecten in de afgelopen jaren versoberd. In Duitsland en het Verenigd Koninkrijk heeft groen gas bijvoorbeeld een veel groter aandeel, simpelweg omdat daar ander beleid wordt gevoerd.”

Welke rol speelt groen gas in de energietransitie?

Toch merkt Hopmans dat er iets aan het veranderen is in de markt. Ten eerste begint het thema ‘gas’ te leven bij de consument. “We krijgen steeds meer vragen over de herkomst van het gas dat we aanbieden. Men maakt zich daar zorgen over”, zegt hij. “Aan ons de taak om de duurzame voordelen van groen gas zo goed en eerlijk mogelijk uit leggen, want kennis over het onderwerp is er bij consumenten en bedrijven nog nauwelijks.”

Daarnaast komen er steeds meer projecten van de grond. Gemeenten vragen bijvoorbeeld steeds vaker om groen gas in hun aanbestedingen, merkt Hopmans op. Niet geheel toevallig wordt in Groningen al het goede voorbeeld gegeven: daar won Greenchoice onlangs een aanbesteding voor de levering van groen gas.

Dergelijke aanbestedingen zijn belangrijk, om vraag gestuurde groei te realiseren, stelt Hopmans. “We zijn er bij Greenchoice van overtuigd dat huishoudens in de toekomst heel goed zonder gas kunnen. Maar de Nederlandse industrie zal altijd een behoefte voor gas houden. Om op duurzame wijze in die behoefte te voorzien, is het essentieel dat groen gas in de aankomende jaren door blijft groeien.”

Foto: Adobe Stock