Hoe Flevoland zijn energieklimaat tot 2050 verkent

Dat meldt de provincie Flevoland. Flevoland is één van de voorlopende provincies in duurzame energie. Anno 2016 wordt 60 procent van het energieverbruik in Flevoland duurzaam opgewekt, waarbij transport en mobiliteit niet wordt meegerekend.

Over vier jaar, in 2020, moet dat percentage op 100 procent liggen (exclusief transport en mobiliteit), in 2030 moet datzelfde percentage zijn gerealiseerd maar dan inclusief transport en mobiliteit.

"Het is mogelijk dat Flevoland in 2050 meer energie produceert dan de totale behoefte, waardoor het netto-leverancier zou kunnen worden van hernieuwbare energie"

Voorwaarts kijken

Het jaar 2020 ligt dichtbij en de provincie vindt het naar eigen zeggen zinvol om voorwaarts te kijken richting 2050, omdat in dat jaar de tweede generatie windmolens economisch is afgeschreven en er een nieuwe situatie ontstaat.

Welke mogelijkheden voor energiebesparingen en opwekking van hernieuwbare energie zijn er en wat zijn hun financiële en economische effecten? Ook de mogelijke consequenties voor leefomgeving en – breder – samenleving werden in de energieverkenning meegenomen. Flevoland heeft drie bureaus opdracht gegeven om de mogelijke scenario’s langs deze lijnen in beeld te brengen, elk vanuit hun eigen expertise: Posad (ruimtelijk), ECN (energie) en Ecorys (financieel).

Scenario's

Uitgangspunt was volgens de provincie telkens optimale resultaten voor Flevoland vanuit energetisch, economisch en ruimtelijk perspectief. In alle scenario’s is de opwekkingscapaciteit minimaal even groot als het totale energieverbruik.

• Scenario 1:

Ruimtelijk optimaal. Hierbij gaat het om maatregelen die de minste ruimtelijke impact hebben.

• Scenario 2:

Energetisch optimaal. Hierbij wordt uitgegaan van zowel maximale besparing als maximale opwekking van hernieuwbare energie.

• Scenario 3:

Economisch optimaal. Uitgangspunt is het beste maatschappelijke rendement voor Flevoland.

In eerste instantie is volgens de provincie dus niet gekeken wat het ene optimale resultaat voor gevolgen had voor de andere punten van deze driehoek.

“Om een concreet voorbeeld te geven: het bijplaatsen van veel windmolens om een maximale opbrengst uit windenergie te kunnen realiseren, heeft vanzelfsprekend gevolgen voor het gebruik van de beschikbare (en beperkte) ruimte en is tevens van invloed op de kwaliteit van de leefomgeving”, zegt Bart Harleman, communicatieadviseur Ruimte en Economie Provincie Flevoland.

Netto-leverancier

In alle scenario’s is berekend dat in 2050 de opwekkingscapaciteit van hernieuwbare energie minimaal even groot kan zijn als de totale energiebehoefte inclusief vervoer, stelt Harleman. “Het is ook mogelijk meer te produceren dan voor de totale energiebehoefte nodig is, waardoor Flevoland netto-leverancier zou kunnen worden van hernieuwbare energie. Naast deze extreme scenario’s hebben de bureaus ook varianten uitgewerkt.”

"Het is goed om de horizon van 2050 in beeld te brengen, maar het werken aan een energieneutrale toekomst voor Flevoland is al begonnen"

Welvaart

Uit de verkenning komt onder meer naar voren dat de invulling van de strategie om energieneutraal te worden een positief effect heeft op de welvaart van zowel Flevoland als Nederland. Het is evenwel onmogelijk om langetermijnontwikkelingen met een grote mate van precisie te voorspellen.

De resultaten van de uitgevoerde energieverkenning zijn daarom niet meer dan mógelijke toekomstbeelden, uitgaande van bepaalde vooronderstellingen. Technologische vooruitgang is weliswaar deels meegenomen in deze studie, maar toch zal er naar 2050 op dit vlak nog veel verbeterd worden, wat zeker van invloed zal zijn op de uitkomst van de energieberekening.

Samenwerking

Bijzonder aan deze verkenning is volgens Flevoland dat de scenario’s vanuit meerdere invalshoeken ontwikkeld zijn én dat drie bureaus van begin af aan zeer intensief hebben samengewerkt en hun kennis en ervaring met elkaar hebben gedeeld.

Harleman: “Het combineren van de perspectieven (economisch, ruimtelijk en energetisch) is vooral interessant om verschillende uitgangspunten met elkaar te kunnen vergelijken. Dit ‘draaien aan de knoppen’ geeft inzicht in welke keuzes welke gevolgen kunnen hebben. Zo kan bijvoorbeeld verdergaande uitrol van maatschappelijk aantrekkelijke opties het kosten-batensaldo verbeteren, met als consequentie dat in de provincie meer wordt geproduceerd dan nodig is voor energieneutraliteit."

Ook kunnen economische en ruimtelijke belangen uitgeruild worden. Zo verlaagt de uitrol van elektrisch vervoer – in plaats van meer energieproductie met wind en zon – de ruimtelijke impact aanzienlijk, maar geeft deze wel een minder goed economisch resultaat, aldus Harleman. “Het zijn slechts enkele voorbeelden van de mogelijkheden om de verkenning als basis voor ontwikkeling te gebruiken.”

Aanknopingspunten

Een langetermijnperspectief hoeft het nemen van maatregelen op de korte termijn niet in de weg te staan, integendeel, zegt Harleman. “Het is goed om de horizon van 2050 in beeld te brengen, maar het werken aan een energieneutrale toekomst voor Flevoland (en elders) is al begonnen. Bovendien: wil je een windmolenpark ontwikkelen, dan ben je zo een decennium verder voordat het project gerealiseerd is.”

Hij vervolgt: “We verwachten tot besluit dat de verkenning die we hebben laten uitvoeren ook aanknopingspunten kan bieden voor andere provincies en gemeenten als het gaat om het ontwikkelen van beleid op het gebied van duurzame energie.”

Bron: Provincie Flevoland/Reinold Vugs | Foto: public domain (Cropped by DuurzaamBedrijfsleven)