"Gelijkspanning is het fundament van de energietransitie"

Direct Current is een gelijkspanningsbedrijf. Zij leveren het systeem en de componenten. Ook begeleiden zij de installateurs die gelijkstroomsystemen installeren. Zij merkten bijvoorbeeld bij de ontwikkeling van een gelijkspanningssysteem voor het circulaire paviljoen Circl dat er nog weinig kennis is. “Installateurs wisten gewoon niet wat ze moesten doen. Er is veel anders dan normaal.”  

Dit is niet vreemd, want Nederland is pionier op dit gebied. “De lokale standaard is ver doorontwikkeld en gaat nu als referentiedocument naar de wereld. Dit is de kans van ons leven om tot een wereldwijde standaard te komen.” Direct Current speelt daarbij een grote rol, omdat zij aan verschillende internationale standaardisatiecommissies bijdragen. “Wij zijn het enige commerciële bedrijf dat op deze schaal opereert”, vertelt eigenaar Harry Stokman.

Lees ook: Circu-wattes? Circulair bouwen in de praktijk: ‘Circl toont wat er allemaal wél kan’

Kunt u het verschil tussen gelijkspanning en wisselstroom met een voorbeeld uitleggen?

“Als ik jou als buurman stroom wil geven, kun je dat vergelijken met pakketbezorging. In de wisselspanningswereld bel ik DHL. Die komt dat pakketje ophalen, maar wat doet de chauffeur? In plaats van dat hij rechtstreeks naar jouw deur rijdt, gaat hij eerst met het pakketje naar het distributiecentrum in Utrecht. Daar wordt het pakketje overgeslagen, opnieuw gesorteerd en dan rijdt een andere chauffeur daarmee naar jouw wijk. En vervolgens zijn we aan het klagen over files.

'Waar het eigenlijk om gaat is dat we naar een slim net toe willen.'

Dat is eigenlijk wat er in het wisselspanningsnet gebeurt. Je levert energie. Die dump je op de weg en op een ander tijdstip gebruik je die energie. Wat je eigenlijk wilt bewerkstelligen, is dat je toegaat naar eigen energie eerst. Dat ik energie aan jou geef voordat ik het verderop in de wereld ga geven. Dat kan via een microgrid.

Dat microgrid is te vergelijken met wat we in de polder doen met watermanagement. Als de ene polder wat voller zit dan de andere polder dan gaan we tussen die polders hevelen. We gaan het water niet onafhankelijk van elkaar naar de zee brengen en dan vanuit de zee onze buurpolder vullen. Die polders communiceren met elkaar over de verschillen. Dat is eigenlijk ook wat wij met gelijkspanning bouwen.”

Waarom hebben wij ooit voor wisselstroom gekozen?

“Toen Thomas Edison begon met gelijkspanning kon hij alleen maar lokale celletjes maken. Hij kon alleen maar microgrids bouwen. Dus wat deed hij in de stad? Hij bouwde allemaal kleine kolencentrales. Elke straat had twee of drie kleine kolencentrales en die stonden kriskras door elkaar opgesteld. Met het gevolg dat het enorm stonk.

Nikola Tesla was in staat om één grote kolencentrale te bouwen, aan de kust bijvoorbeeld. Hij was dus in staat om verderop energie te produceren en dat met behulp van wisselstroom te transporteren naar de stad waardoor de leefomgeving in de stad aangenamer werd. We gaan nu eigenlijk weer terug naar de Thomas Edison aanpak. We gaan nu steeds meer lokaal opwekken, lokaal opslaan en lokaal gebruiken.”

Wat maakt het lastig om stroom van zonnepanelen of elektrische auto’s terug te leveren aan het net?

“Het is op dit moment heel complex om op wisselstroom terug te leveren, omdat de voorwaarden per regio verschillen. Dat zie je met zonnepanelen bijvoorbeeld: de inverter van het ene land, kun je niet in het andere land gebruiken. Hetzelfde geldt voor de auto. Als die auto naar allemaal andere gebieden toe gaat en daar energie wil terugleveren, dan moet dat volgens andere condities, dus daarmee blijft de complexiteit behouden.

Als we dat gelijk willen trekken dan zouden we de net-architectuur en de netbeveiliging wereldwijd hetzelfde moeten inrichten. Dat is een grotere transitie dan beginnen met een nieuwe technologie. Dat is waarom wij pleiten voor een parallel net. De nieuwe wereld sluit je dan op het nieuwe net aan en de oude wereld laat je op het oude staan, want dat oude net heeft prima gefunctioneerd en dat functioneert nog. Dus behoud dat alsjeblieft. Ga geen geld investeren om dat oude net weg te halen, maar behoud wat je hebt en investeer in vernieuwing.” 

Hoe kan die overstap eruitzien?

“Stel je voor dat je bij tweehonderd huizen aan een Amsterdamse gracht vijftig laadpalen wil neerzetten. Als je daar het net gaat verzwaren, dan moet de hele straat open. Dan moet de kabel in een keer vernieuwd worden en alle stoppenkasten in de woningen veranderd. Dat is een enorme operatie. Wij zeggen: laat dat net nu liggen en leg er gewoon een nieuwe kabel naast. Dan heb je alle tijd om het aan te leggen en dan sluit je die vijftig laadpalen aan op die nieuwe kabel.

'Als we praten over de energietransitie dan praten we over all electric.'

En als je zonnepanelen op het dak hebt pas dan niet de meterkast in de woning aan, maar verbind die daken met elkaar. Dat net sluit je op een paar plekken aan op die nieuwe kabel. Dan hoef je minder kabels te vervangen en minder te bouwen, omdat je deze infrastructuur naast de bestaande wisselstroom-infrastructuur bouwt.

Wat je vervolgens kunt doen is op een paar plekken in het net converters plaatsen die tussen wisselstroom en gelijkstroom schakelen. Op die manier kunnen die elektrische auto’s, als zij aan de straat staan, ook het wisselstroomnet ondersteunen. Dat is een veel goedkopere transitie dan het net te gaan verzwaren. Dat kan helemaal smooth gaan zonder dat mensen er last van hebben.”

Lees meer over de energietransitie op onze themapagina. 

Hoofdafbeelding: Shutterstock | Afbeelding in de tekst: Direct Current