De OEE2023 is de grootste conferentie over energie uit de zeeën en oceanen in Europa. In Den Haag waren eind oktober twee Eurocommissarissen, start-ups, scale-ups, ontwikkelaars van energietechnologie, NGO’s, beleidsmakers, investeerders en onderzoekers uit meer dan 40 landen bijeen om het laatste nieuws te horen en de nieuwste innovaties te bekijken.
Tien keer Europees energieverbruik
We halen al veel groene stroom uit offshore windparken en drijvende zonnepanelen, maar de zeeën en oceanen herbergen nog veel meer energie. Volgens Ocean Energy Europe kan golf- en getijdenenergie 10 procent van alle elektriciteit in Europa leveren en tot 2050 maar liefst 500.000 banen scheppen. Het Intergouvernementeel Panel voor Klimaatverandering (IPCC) van de Verenigde Naties schat het potentieel van de mondiale productie van golfenergie op 29.500 terawatt per jaar, bijna tien maal het huidige Europese energieverbruik. Het Internationale Agentschap voor Hernieuwbare Energie (IRENA) schat dat er wereldwijd voor 1200 terawatt per jaar aan getijdenenergie opgewekt kan worden. Dit verklaart waarom de EU als doel heeft gesteld om in 2030 minstens 1 gigawatt golf- en getijdenenergie per jaar op te wekken en in 2050 minstens 40 gigawatt.
Snelle groei
De Europese ambities werden tijdens de conferentie nog eens onderstreept door Eurocommissaris Virginijus Sinkevičius (Milieu, Oceanen en Visserij). In Den Haag maakte hij bekend dat vanwege de verschillende pilotprojecten van golf- en getijdenenergie die door het Horizon Europe Programma van de EU gesubsidieerd worden, in 2027 al 100 megawatt aan oceaanenergie wordt opgewekt. Daardoor is het doel van 1 gigawatt in 2030 haalbaar. Hij benadrukte dat de EU doorgaat op de ingezette koers en alle projecten zelfs wil versnellen. "Nu ligt er bijvoorbeeld één grote boei voor golfenergie voor de kust, maar straks honderd. Dan gaat het snel”, zegt ambassadeur Sander des Tombe van het Dutch Marine Energy Centre (DMEC), dat tijdens de conferentie mede-gastheer was van het Nederlandse paviljoen. "Er was al financiering vanuit de EU en er lopen al projecten. Wat deze conferentie liet zien en wat de Eurocommissaris nog eens benadrukte is dat Europa zijn beloften nakomt.”
Golfenergieboei doorstaat storm
Voor de ingang van de conferentie stond een schaalmodel van de negentien meter hoge golfenergieboei, die het Zweedse bedrijf CorPower Ocean in september succesvol installeerde voor de Portugese kust. Die produceert 24/7 groene stroom. "Het model heeft de afgelopen storm en de hoge golven goed doorstaan, al stond de boei wel op survival mode”, vertelt Des Tombe. "In het Verenigd Koninkrijk heeft eenzelfde model niet alleen de storm overleefd, maar ook stroom opgewekt tijdens de hoge golven.”
Ruimteschip als getijdenturbine
Tijdens de conferentie werd ook bekend gemaakt dat het Schotse bedrijf Orbital Marine financiering vanuit het Horizon Europe Programma krijgt voor zijn Euro-Tides-project als een van de belangrijke flagship-projecten van de EU. Orbital ontwikkelde met zijn O2 een van ‘s werelds krachtigste en meest geavanceerde getijdenstroomturbines. "Die ziet eruit als een ruimteschip uit Star Trek. Je legt hem neer op een plek waar het zeewater snel stroomt en dan kan hij bijvoorbeeld getijdenenergie opwekken voor afgelegen eilanden”, legt Des Tombe uit. Dat gebeurt al bij de Orkney eilanden voor de Britse kust, waar de O2 ruim 1700 huishoudens van stroom voorziet.
Blauwe economie
Bij veel van deze boeien en getijdenturbines zijn Nederlandse bedrijven betrokken. Al is het soms alleen voor de ankers, de bekleding of de benodigde stroomkabels naar het land. Daarom gaat de Nederlandse economie volgens Des Tombes veel profijt krijgen van de groei van energie uit zeeën en oceanen. "Er is een duurzame blauwe economie in opkomst en Nederland loopt daarin voorop”, zegt hij.
153 miljoen aan investeringen
DMEC is een zogeheten accelerator die grote Nederlandse en Europese projecten op het gebied van duurzame, offshore energie coördineert. De onafhankelijke stichting helpt start-ups, scale-ups en andere bedrijven om hun technologieën verder te ontwikkelen en op de markt te brengen. Ook zoekt ze mee naar partners, investeerders en Europese subsidiepotjes. "Wij zijn een soort spin in het web”, zegt Des Tombe. De afgelopen zeven jaar heeft DMEC ruim 153 miljoen euro aan publieke en private investeringen opgehaald, meer dan 130 technologiebedrijven geholpen hun innovaties te verbeteren en samengewerkt met 95 internationale partners. Bijvoorbeeld met onderzoeksinstituten als TNO en hun Europese equivalenten. Tijdens de conferentie had DMEC een getijdenturbine uit de Oosterscheldekering voor de ingang staan. Die staat normaal voor zijn kantoor in de Scheveningse haven.
Voorlopers uit Nederland
Nederlandse bedrijven zijn bij meerdere projecten betrokken en stonden tijdens de conferentie vaak in de schijnwerpers. Zo kwam Eurocommissaris Sinkevičius kijken bij de stand van De Regt uit Rotterdam, wereldwijd voorloper op het gebied van diepzeekabels voor offshore energie.
In het Nederlandse paviljoen van DMEC konden diverse start-ups hun innovaties presenteren. Bijvoorbeeld Ocean Grazer, dat een batterij in de vorm van een watertank op de zeebodem heeft ontwikkeld, die via turbinebladen stroom opwekt. Of REDstack, dat met membranen-energie opwekt uit zoet en zout water en net 1,3 miljoen euro subsidie heeft gekregen om zijn testinstallatie bij de Afsluitdijk uit te breiden. Start-up SeaQurrent, die getijdenenergie opwekt met een soort onderwatervlieger, vertelde dat het volgend jaar zijn testlocatie bij Ameland in gebruik hoopt te nemen. Verder presenteerde Water2Energy de onderwaterturbines die stroom kunnen opwekken bij dammen of sluizen. Het vijfde bedrijf in het paviljoen was FishFlow Innovations, dat een vrije stromingsturbine ontwikkelt om onderwater energie op te wekken zonder schade aan vissen en ecosystemen toe te brengen.
Lees ook:
- De zee als energiebron van de toekomst? Vier vragen en antwoorden over elektriciteit uit water
- Nederlandse startup haalt miljoenen op voor onderwatervlieger die energie opwekt
- Twee keer zoveel golfenergie door nieuwe technologie van Nederlandse start-up
- Europese golfenergie stap dichterbij met nieuw ontwerp voor generator
- Waarom getijdenenergie een cruciaal onderdeel van het toekomstig energiesysteem is
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
