‘Als-een-service’ bedrijven beginnen een serieuze vorm aan te nemen binnen de circulaire economie. In een notendop betekent het dat een servicebedrijf een complex duurzaam energievraagstuk voor de industrie uit handen neemt, van ontwerp tot investering tot uitvoering. ‘Ontzorgen’, wordt het ook wel genoemd zodat je als bedrijf zelf geen kapitaal en mankracht hoeft te investeren en het geheel als een soort telecom-abonnement periodiek betaalt.
In Nederland bestaat bijvoorbeeld al zo’n servicemodel voor verlichting (Philips, Nedap), robots (RPA, Locus) en het beheer van de openbare ruimte (GAES). Adven boort de markt aan met een energievariant voor de industrie. In Noord-Europa heeft de provider met ‘energie-als-een-service’ al 50 jaar positieve resultaten behaald. En in Nederland lopen op dit moment soortgelijke projecten die later dit jaar bekend worden gemaakt, zegt Donselaar.
‘Circulaire energie’ voor moutproductie Viking Malt
Onder de succesverhalen van Adven valt de Finse moutproducent Viking Malt. Met 6 mouterijen is het bedrijf de grootste mouterij in Noord- en de vijfde in heel Europa. Adven voltooit dit jaar de bouw van de energie-infrastructuur en voorzieningen voor de nieuwe mouterij in Lahti (Finland) die, in de woorden van de countrymanager, ‘circulaire energie’ gebruikt. Adven ontwikkelde namelijk een concept waarbij zowel de restwarmte van het productie- als van het koelproces door warmtepompen kan worden opgewaardeerd tot ‘nieuwe’ warmte en reststromen worden gebruikt om zo de meest energiezuinige moutproductie in de wereld te realiseren.
“Ze wilden een nieuwe fabriek hebben in Finland”, begint Donselaar. “De energievoorzieningen moesten meteen CO2-neutraal zijn en zonder grote investeringen van Viking Malt. Toen hebben ze ons gebeld om dat uit te denken: het stuk ontwikkeling, alles uitrekenen, de investeringen en dan ook het stukje operationeel beheer. We hebben een systeem ontwikkeld waarbij we warmte en reststromen hergebruiken.
Met die oplossing kon Viking Malt aan 65 procent van alle thermische behoeften voldoen. Voor de overige 35 procent gebruikt Adven de gerstschillen, een restproduct van het productieproces, in een biomassaketel tot energie. Daarbij komt CO2 vrij, maar die is niet ‘nieuw’ en wordt gezien als CO2-neutraal, zegt Donselaar. Dit maakt dat het gehele productieproces van Viking Malt in 2023 al bijna geheel fossiel en CO2-neutraal is.
In Nederland is Holland Malt ook met zo’n project bezig. Dat geeft aan dat er animo is voor dit soort oplossingen.
Efficiënte indampers voor betaïne IFF
Een andere samenwerking die Donselaar hoog in het vaandel heeft is met IFF Finnfeeds Finland. Het bedrijf produceert betaïne uit suikerbietenafvalstromen. “De vraag was of wij er door toenemende vraag een tweede boiler bij konden bouwen”, begint Donselaar. "Toen kwamen wij als artsen binnen en zeiden: ja dat kan, maar kunnen we niet eerst kijken waar de stoom nu eigenlijk wordt gebruikt in je productieproces?”
Een groot deel van die stoom bleek verloren te gaan bij het indikken van de betaïne in de oude indamper. Dat proces is geoptimaliseerd door een energiezuinigere verdampingsinstallatie te bouwen: IFF’s verouderde indampers zijn vervangen door energie-efficiëntie en geëlektrificeerde indampers. Donselaar: “In plaats van iedere keer nieuwe stroom naar de indampers toe te voeren, kan je je waterdamp weer samenpersen. Daar heb je hele grote ventilatoren en elektriciteit voor nodig en die gebruiken veel energie, maar het geheel werkt vele malen efficiënter dan ouderwetse indampers. Plus er zijn geen fossiele brandstoffen nodig om continue stoom mee op te wekken.”
Sinds de nieuwe installatie in gebruik is genomen, is het energieverbruik met 30 procent gedaald, de CO2-uitstoot met 19.000 ton per jaar verminderd en de behoefte aan stoom met 40 procent. Donselaar ziet veel potentieel voor eenzelfde toepassing in andere markten, bijvoorbeeld voor melkpoeder in de zuivelindustrie.
De oplossing van Adven komt dus neer op het elektrificeren van één onderdeel midden in het productieproces. Dat is best uniek, want bedrijven vinden dat vaak spannend. Maar het is juist die werkvorm waardoor as-a-service modellen grote veranderingen mogelijk maken. De meeste bedrijven kunnen zich nou eenmaal niet in één keer in de transitie gooien omdat ze daar de mensen en het kapitaal niet voor hebben. Een energie-als-een-service model biedt dan een veilig en betaalbaard alternatief.
Dit artikel is gemaakt door een van onze expertredacteuren in samenwerking met onze partner. Change Inc. werkt met partners die de klimaattransitie aanjagen. Zij kunnen cases presenteren waar anderen zich aan kunnen optrekken en zijn eerlijk over de uitdagingen. Niet één bedrijf is al 100 procent duurzaam, maar veel zijn onderweg. Dankzij ons partnermodel zijn onze artikelen gratis toegankelijk voor iedereen. Benieuwd naar onze partners? Klik hier.
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
