Elektriciteit-uit-water-technologieën zijn golfenergie, getijdenenergie en ‘blauwe’ energie. Die laatste wordt opgewekt uit het verschil in zoutgehalte tussen zoet en zout water. Getijdenenergie wordt gewonnen door gebruik te maken van het verschil in waterhoogte tussen eb en vloed. Voorbeelden van Nederlandse bedrijven die zich hiermee bezighouden zijn SeaQurrent dat met zijn TidalKite, een ‘vlieger’, onderwater energie opwekt, en Tocardo. Golfenergie wordt gewonnen uit de snel wisselende waterhoogte als gevolg van golven. Het Nederlandse Weco is hierin gespecialiseerd.
Elektriciteit-uit-water-technologie kan elk moment van de dag energie leveren, doordat de bronnen altijd aanwezig zijn, in tegenstelling tot zon en wind.
Opkomende sector
Invest-NL organiseerde deze webinar om te onderzoeken wat er nodig is om deze opkomende sector te helpen. Hier is komende jaren veel kapitaal voor nodig. Hoe kunnen we de Nederlandse expertise uit de maritieme en offshore-sector inzetten voor duurzame energietechnologie die internationaal schaalbaar is?
Aan tafel zitten Maarten Berkhout, directeur en mede-oprichter van SeaQurrent én bestuurslid bij de Nederlandse branchevereniging Energie uit Water (EWA), Heleen Vollers van Stichting De Noordzee, Roel van Diepen, Investment director Benelux bij investeerder InnoEnergy, en Dorine Bosman, Chief Investment Officer bij Port of Amsterdam. Samen kijken zij naar wat er nodig is om de ontwikkelingen in energie uit water te versnellen, zodat de sector kan groeien. Zij kijken onder andere naar windenergie. Wat kunnen we leren van eerdere ontwikkelingen in die sector? Ook bespreken ze ontwikkelingen in het buitenland. Wat doen andere landen om een bepaalde sector een vliegende start te geven en kan dat in Nederland ook?
Leren van windenergie en buitenland
Volgens Bosman kunnen we veel leren van windenergie. Met name van de tijd toen de overheid vergunningen ging verlenen en ontwikkelaars ging ontzorgen. Daardoor kon de focus van bedrijven op de techniek liggen en konden zij tempo maken. Berkhout en Bosman noemen Denemarken en Noorwegen als voorbeeldlanden. Deze landen investeren veel in duurzame energie, waardoor die sector snel kan groeien en internationaal leidend kan worden.
Leereffect en schaaleffect
Berkhout vertelt waarom het belangrijk is aandacht te geven aan de ontwikkelingen in zijn sector en legt uit dat op termijn de kosten omlaag kunnen. “We zijn heel hard gaan rennen om zo veel mogelijk duurzame energie zo snel mogelijk te gaan realiseren. Daarbij zijn wind en zon heel effectief geweest zijn in het verlagen van de kosten door leereffect en schaaleffect. Diezelfde effecten kunnen in onze sector ook. Wij kunnen hetzelfde 'kostenverbeteringspad' doorlopen. We zien nu steeds meer uren waarin de prijzen van energie negatief zijn, tijdens uren dat er een overschot aan elektriciteit is op de momenten dat het hard waait en de zon flink schijnt. Wat we nodig hebben zijn technologieën die ook op andere momenten produceren, want voor een 100 procent duurzame energievoorziening hebben we op ieder moment die stroom nodig. Energie uit water is een duurzame bron die dit kan aanvullen.”
Eilanden en zee
Naast het feit dat energie uit water een betrouwbare en stabiele energiebron is, is deze technologie ook specifiek interessant voor bepaalde gebieden, bijvoorbeeld op plekken waar windmolens niet gewenst zijn. Zo is energie uit water voor eilanden (bijvoorbeeld onze Waddeneilanden) een zeer geschikte oplossing. De technologieën passen vaak beter in het landschap en geven eilanden de mogelijkheid meer zelfvoorzienend te zijn. Dat is handig, omdat deze gebieden niet zomaar stroom uit het buitenland kunnen halen, wat voor het vasteland wel geldt. Veel eilanden zijn dan ook nog afhankelijk van import van diesel.
Energietransitie in verarmde natuur
Stichting De Noordzee staat vol achter de energietransitie, omdat die ook een positieve impact heeft op de zeenatuur. Landschappelijke inpassing is ook voor Heleen Vollers een belangrijk onderwerp. “Als we naar meer vormen van duurzame energie gaan, is dat heel belangrijk. Tegelijkertijd is die Noordzee een heel groot natuurgebied. En het is een zee die al heel druk wordt gebruikt. Doordat we heel lang niet duurzaam en niet natuurvriendelijk met die Noordzee-natuur zijn omgegaan, zitten wij nu in een situatie waarin de natuur er niet goed voorstaat. En in die verarmde natuur moeten wij de energietransitie realiseren. Dat is lastig. We moeten dus goed kijken hoe we natuur en energie samen kunnen laten gaan. Daar zijn zeker mogelijkheden voor, maar we moeten werken aan het verbeteren van die natuur. Dan kun je de energietransitie niet los zien van de andere sectoren die ook actief zijn op de Noordzee.”
Neveneffecten
Ook Bosman merkt op dat het in deze tijd belangrijk is naar de neveneffecten te kijken van nieuwe technologieën. “Als je kijkt naar historie van wind op zee, dan zie je dat dat heel snel is gegaan. We hebben snel veel windparken neergezet en dat is goed gedaan. Maar er zitten ook neveneffecten aan vast. Nu wordt er meer nagedacht over de ruimtelijke inrichting en over hoe het hele elektriciteitssysteem eruitziet. Dat is een goede ontwikkeling, want daar moeten we beter mee omgaan.”
Vragen over duurzaamheid
Volgens Van Diepen worden ecologie en duurzaamheid steeds belangrijker voor investeerders. “Zij vragen daar steeds meer naar.” Berkhout beaamt dit. Hij zegt veel vragen van investeerders en de overheid te krijgen. Terecht, vindt hij, maar het beantwoorden van al die vragen leidt soms wel een beetje af van het ‘echte’ werk.
Van Diepen vindt het verder belangrijk om zo veel mogelijk testlocaties in een ‘echte’ omgeving – dus buiten het lab en in de zee – te creëren. Dat is heel belangrijk voor start-ups en scale-ups om te kunnen zien hoe hun product in de praktijk werkt en zo verder te gaan met de ontwikkeling.
Conclusies
De gasten zijn het met elkaar eens dat er breder moet worden gekeken dan puur naar de techniek. Ook ecologie, bedrijven in andere sectoren en andere stakeholders moeten worden meegenomen in de ontwikkelingen van energie uit water. Wat zien zij op dit moment nog als obstakels en wat moet er veranderen om energie uit water succesvol te maken? Hoe is internationale opschaling mogelijk en hoe moet die gefinancierd worden? De tafelgasten komen tot de volgende conclusies:
- Er mag meer aandacht komen voor energie-uit-water-technologie
- Er zijn roadmaps nodig voor zowel de technologie als voor de ruimtelijke inpassing. Beide aspecten zijn belangrijk voor de financierbaarheid
- Er moeten meer locaties worden aangewezen waar ontwikkelaars kunnen testen en opschalen
- De overheid moet meer op duurzame energie inzetten om voor een betrouwbaar aanbod te zorgen
- We kunnen een voorbeeld nemen aan de ontwikkelingen in en de roadmap van offshore wind
Terugkijken
Benieuwd wat er nog meer besproken is tijdens deze webinar? Kijk hem dan hieronder terug.
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
