Eigenaar Onyx-centrale verkiest sluiten boven verduurzamen

Zeven jaar lang was de elektriciteitscentrale van Onyx Power in gebruik. De kolencentrale - die in 2015 door Engie voor 1,5 miljard euro op de Maasvlakte werd gebouwd - stond te boek als een van de meest moderne centrales van Europa. De installaties waren zo ontworpen dat ze geschikt waren voor het bijstoken van biomassa. Met onder andere TNO en Port of Rotterdam startte Engie in 2018 een onderzoeksproject. Doel: de centrale ombouwen naar een 100 procent biomassa gestookte centrale.

Kolencentrale ombouwen

Dit zogenaamde Arbaheat project ontving 19 miljoen subsidie van de Europese Unie en onderzocht de mogelijkheid om een innovatieve biomassa voorbehandelingsinstallatie te integreren in de Rotterdamse centrale. Deze installatie, die ontwikkeld is door het Noorse bedrijf Arbaflame, zou zogenaamde stoombehandelde biomassapellets produceren uit duurzame biomassa die voldoet aan de strengste EU duurzaamheidscriteria. Omdat deze pellets vergelijkbaar zijn met kolen, konden zij relatief gemakkelijk toegepast worden in een bestaande kolencentrale. Daarmee konden de ombouwkosten naar een biomassagestookte centrale aanzienlijk worden verlaagd.

Het onderzoek was niet alleen relevant voor de Onyx-centrale. Voor honderden kolencentrales in Europa speelt momenteel de vraag of ze in de transitie naar een duurzaam energiesysteem hun poorten moeten sluiten of dat er een duurzame doorstart mogelijk is. De Centrale Rotterdam zou het showcase project moeten worden waardoor deze innovatieve techniek ook in andere Europese elektriciteitscentrales toegepast kon worden.

Verkoop aan Riverstone

Het liep anders. In 2019 deed Engie de centrale voor een geschatte 200 miljoen euro van de hand omdat kolenstook niet langer paste in de duurzame visie van het bedrijf. De Amerikaanse investeringsmaatschappij Riverstone zag er nog wel brood in. Maar daar komen de Amerikanen slechts twee jaar later op terug.

Sinds Riverstone de Centrale Rotterdam aangemeld heeft voor de sluitingssubsidie van 212,5 miljoen euro, is ook het Arbaheat project in de ijskast gezet. “Natuurlijk waren we daar niet blij mee”, zegt Jaap Kiel die vanuit TNO betrokken was bij het project. Volgens Kiel waren de resultaten van het onderzoeksproject veelbelovend. Die wezen erop dat het goed mogelijk was om de centrale met deze techniek te verduurzamen.

Geen toekomst voor kolen en biomassa

De vraag rijst waarom de eigenaar in plaats van ombouwen toch kiest voor sluiten. In het Klimaatakkoord is een belangrijke rol weggelegd voor biomassa in de verduurzaming van de Nederlandse energievoorziening. Maar het gebruik ervan is controversieel. De verwachting is dan ook dat rond 2030 biomassa vrijwel niet meer ingezet wordt om elektriciteit op te wekken, omdat er dan meer wind- en zonne-energie zou zijn en de subsidies voor meerstook van biomassa stoppen.

Dat maakt dat een duurzame doorstart een terugverdientijd heeft van acht jaar. Nu zowel kolen als biomassa geen toekomst hebben in een duurzame elektriciteitsvoorziening lijkt het erop dat eigenaar Riverstone met deze beslissing eieren voor zijn geld heeft gekozen.