Een andere windenergie: vlieger produceert stroom op Aruba

Fier trekt de vlieger rondjes voor de kust van de Antillen. Heen en weer schrijft hij achtjes in de lucht. Waarmee deze vlieger een lier aantrekt en een grote dynamo laat ronddraaien. En zo wekt het systeem stroom op voor een microgrid, een klein, autarkisch energienetwerk bij een militaire basis op Aruba.

Dit is de lakmoesproef voor de vlieger van Kitepower. Het bedrijf werkt al jaren aan een manier om stroom op te wekken met vliegers. Het idee klinkt simpel: je bindt een vlieger aan een lange kabel, die je vastbindt aan een grote dynamo. De wind trekt de vlieger naar buiten, waardoor de kabel de dynamo rond laat draaien, en zo ontstaat stroom.

Maar de praktijk is weerbarstig. Om dit systeem langere tijd te laten werken moet je de kabel constant inhalen en uitrollen. Het inhalen kost minder energie dan het uitrollen oplevert, waardoor er onder de streep wel degelijk energie wordt opgewekt vanuit de wind. Maar zelfs als dat zo is, zijn er nog een hoop moeilijkheden. Hoe zorg je dat de vlieger met verschillende soorten weer kan blijven vliegen? Hoe regel je de besturing, zodat de vlieger ook snel ingehaald kan worden als het te hard gaat waaien?

Gerecyclede lithium batterijen doen het net zo goed als nieuwe batterijen. Hoe werkt dit precies?

Windenergie op Aruba

Voor CEO Johannes Peschel was Aruba een droom die werkelijkheid werd. “In 2015 maakte ik een tekeningetje van een eiland met de vlieger erop. Dat was het ideaal voor Kitepower. Nu hoef ik niet meer te dromen, want het is echt”, vertelt hij via Zoom. Peschel zit nog op Aruba als ik hem spreek, want de twee weken durende test is net afgelopen. Het was een groot succes, vertelt hij. “Een test van twee weken, onder omstandigheden die we niet gewend waren, en alles werkte naar behoren. Als de vlieger het hier doet, op de manier waarop hij het deed, dan weten we dat het systeem werkt”, vertelt hij trots.

Eilanden zoals Aruba zijn de meest voor de hand liggende plek om vliegers van Kitepower te installeren. De energieprijs is er hoog, omdat men vaak gebruik maakt van dieselaggregaten. Het transport van olie is een kostbare aangelegenheid, waardoor de (relatief) dure windenergie van Kitepower uitkomst kan bieden. Daarnaast werkt Kitepower al een paar jaar samen met het ministerie van Defensie. Ook het leger moet immers vergroenen, en de vliegers zouden een uitgelezen kans zijn voor kampementen om duurzame stroom te krijgen.

De BBC kreeg gelekte documenten in handen waarin staat hoe overheden druk uitoefenen om snelle klimaatactie te voorkomen

Windstroom met batterijen

De huidige vlieger van Kitepower heeft een piekvermogen van 100 kilowatt. Het wekt ongeveer genoeg stroom op voor 150 (Nederlandse) huishoudens. Lang niet genoeg om een heel eiland van stroom te voorzien dus. “Het zal een techniek zijn die samen met zonnepanelen en windturbines schone stroom levert. Maar de vlieger heeft belangrijke voordelen; het werkt bij windsnelheden waarbij een turbine nog niks doet. Daardoor is er meer leveringszekerheid van stroom, zeker als je ook batterijen gebruikt.”

Steeds grotere vliegers

100 kilowatt is niet veel in vergelijking met andere duurzame stroomopwekkers. Ter vergelijking: de krachtigste windturbines hebben een vermogen van 12.000 kilowatt. Peschel realiseert zich dat de vliegers meer moeten opwekken. “Dat is de komende jaren de uitdaging. We gaan in stapjes steeds betere vliegers maken: 250 kilowatt, 500. Tot uiteindelijk 1 megawatt.” Dat vraagt om betere vliegers, maar ook om een slimmer systeem dat het maximale haalt uit de wind. Wanneer zijn die betere vliegers er dan? “De markt verandert snel, en ik kan niet in de toekomst kijken. Ik weet dat het technisch mogelijk is om deze vliegers te bouwen; in principe kunnen wij een energieprijs van drie cent per kilowatt bereiken. De vraag is niet of het kan, maar wanneer. Kijk naar windturbines; daar duurde het 25 jaar voor ze rendabel gebouwd konden worden. Dat kan met vliegertechnologie sneller, maar hoeveel sneller? Dat hangt ook af van overheden en of zij de ontwikkeling willen steunen.”

Bouwer van zware voertuigen gaat batterijversie van mijntruck bouwen. Wil je weten hoe dat werkt? Lees hier verder.

Snelle innovatie

Kitepower is niet de enige die vliegers ontwikkelt. Andere partijen, zoals Ampyx Power, hebben net andere methoden, maar het principe werkt hetzelfde. Hoe kijkt Peschel naar de concurrenten? “Als ik naar de concurrentie kijk, heb ik veel respect. Ik weet hoe lastig het is om deze techniek te ontwikkelen, en ze doen het allemaal op hun eigen manier. Wij kiezen ervoor om kleinschalig te beginnen en dan uit te bouwen. Daardoor kost het niet veel om te falen, en is je systeem robuuster. Daarnaast kunnen wij snel op innovatie inspelen. Onze vliegers doen het maar een jaar. Dat kun je als nadeel zien, maar de techniek gaat zich de komende tijd elk jaar ontwikkelen. Als je dan regelmatig het systeem moet vervangen, zorg je dat er telkens de nieuwste snufjes inzitten. Dat is lastiger als je systeem het 15 jaar doet.”