Een airco als warmtepomp? Isoleren is beter

Het klinkt simpel: een airco is eigenlijk een soort omgekeerde warmtepomp. Door een slimme installatie kan de airco, veel goedkoper dan een warmtepomp, een huis meestal verwarmen. Trouw-journalist Vincent Dekker schreef in zijn duurzaamheidscolumn over zijn ervaringen met zo’n airco. Het gasgebruik in zijn vrijstaande jaren ’50 huis halveerde, terwijl eerdere isolatie maar een derde van het gebruik weghaalde.

Is de airco dan het antwoord op de worsteling met huisverwarming? De warmtepomp is voorlopig nog te duur en vereist extreem geïsoleerde huizen; weinig oude woningen voldoen aan die isolatie-eis.

Is airco duurzaam?

Maar let op, waarschuwt Arthur van der Lee. Hij werkt met Dutch Climate Systems aan een duurzame airco. De gewone airco heeft een groot risico. De fluorkoolwaterstoffen die als koelmiddel gebruikt worden zijn, als ze in de atmosfeer terecht komen, schadelijker dan CO2. “Die gassen blijven maar vijf jaar in de atmosfeer, maar doen dan veel meer schade dan CO2”, vertelt Van der Lee. De officiële cijfers laten zien dat een veel gebruikte koelvloeistof, R32, 625 keer schadelijker is dan CO2.

Lees ook dit verhaal over de airco zonder koelmiddel waar Van der Lee aan werkt

In theorie blijven de gassen in het airco- of warmtepompsysteem. “Volgens de installateurs en bedrijven lekken de gassen niet weg. Maar ze zijn extreem vluchtig; in de praktijk kan een klein gebrek in de installatie al zorgen voor een lek. En een lek vinden is moeilijk, dus dan is het vervangen van het gas makkelijker.”

In principe moet men in Nederland de fluorkoolwaterstoffen registreren. Maar Van der Lee denkt dat er een clandestiene markt is voor dit gas. “Als je een fles uit België haalt hoef je hem niet in Nederland te registreren. Zo kan er meer gas worden gebruikt dan we denken.”

Scepsis over warmtepomp

Het is volgens Van der Lee geen goed idee om airco’s te gebruiken als warmtepompen. “Je denkt misschien dat je die dan alleen in de winter gebruikt voor verwarming. Maar als je een airco hebt, dan zet je hem ook op warme dagen aan in de zomer. Zo werkt menselijk gedrag. En dan ben je uiteindelijk meer stroom aan het verbruiken dan voor de overstap van gas naar elektrische verwarming.”

Zelfs over de echte warmtepomp is Van der Lee sceptisch. “Uiteindelijk denk ik dat je met grootschalige isolatie veel meer kunt winnen dan door de best geïsoleerde huizen met subsidie een warmtepomp te geven.” Isolatie zorgt voor minder verbruik. En besparing is op de korte termijn het beste wapen tegen het gebruik van fossiele brandstoffen.

Kabinet Rutte IV wil van isolatie een speerpunt maken. De subsidies die er op dit moment zijn moeten uitgebreid worden en huizen moeten ‘sneller, slimmer en socialer’ geïsoleerd worden. De uitwerking van het voornemen van het kabinet volgt nog.

Lees ook: Wordt dit het jaar van hybride warmtepomp

Extra opwarming

Maar voor iedereen die al goed geïsoleerd woont en nóg meer wil doen, is de airco volgens Van der Lee geen goede optie. “Wij vinden dit zorgwekkend. Airco’s zijn een van de grootste milieuvervuilers ter wereld; Volgens de Amerikaanse EPA kan het stoppen met het gebruik van fluorkoolwaterstoffen een halve graad opwarming schelen. Nu hadden we in Europa weinig airco’s. Je moet die dingen niet nu massaal gaan installeren vanwege een hoge gasprijs, omdat je dan op de korte termijn wat geld bespaart, maar het klimaat juist weer extra opwarmt.”