Han Slootweg, COO bij Enexis, is van mening dat het huidige netwerktarief van 425 euro verdubbeld moet worden voor huishoudens die veel stroom verbruiken. Hij bedoelt daarmee bijvoorbeeld gezinnen met een eigen laadpaal, veel zonnepanelen of een warmtepomp. Huishoudens die juist weinig stroom verbruiken, zouden de helft minder moeten gaan betalen.
De netwerkkosten lopen de laatste jaren flink op vanwege de energietransitie. Het opgehaalde geld wordt gebruikt om het elektriciteitsnet te verzwaren, onder meer door dikkere kabels aan te leggen en nieuwe transformatorhuisjes te bouwen. Dat kleinverbruikers daar evenveel aan bijdragen als grootverbruikers, vindt Slootweg oneerlijk.
Logisch
Maar is dat ook zo? En draagt het voorstel van Enexis in positieve zin bij aan de energietransitie? Theo Scholte, woordvoerder bij Netbeheer Nederland, laat zich er voorzichtig positief over uit. “We gebruiken steeds minder benzine en gas, en stappen over op het steeds méér gebruiken van elektriciteit. Het is logisch om na te denken over het betalen voor energieverbruik. Ofwel, wie veel van het elektriciteitsnet gebruikmaakt, moet ook meer betalen.”
Wel is het volgens hem een uitdaging om de juiste verdeelsleutel te bepalen, aangezien je niet wil dat groepen zich achtergesteld gaan voelen. “Aan de ene kant vinden wij het oneerlijk dat klanten die het elektriciteitsnet intensief gebruiken evenveel betalen als klanten die dat veel minder doen. Aan de andere kant willen we dat een eventueel nieuw tariefstelsel ook voldoende perspectief biedt voor klanten die vooroplopen in verduurzamen. Dat is een lastige balans, maar de energietransitie is ook een sociale transitie. We moeten kijken hoe we de kosten zo eerlijk mogelijk verdelen over alle groepen in de samenleving. En hoe we ervoor zorgen dat iedereen mee kan doen.”
‘Draagt niet bij aan energietransitie’
Nancy Kabalt-Groot, oprichter van adviesbureau Windkrachtvijf en oud-CEO van Stedin, is minder enthousiast over het idee van Enexis. “Het draagt niet positief bij aan netcongestie, en ook niet aan de energietransitie. Het is vanuit een kostenveroorzakers-perspectief geredeneerd, gebaseerd op het ‘verbruiker betaalt’-principe. Puur een kostenmotivatie dus.”
In haar ogen worden mensen die zich inzetten voor het verduurzamen van de samenleving onterecht gehinderd. “Het bestraft het verkeerde en stimuleert niet het gewenste gedrag. Dat kan nooit de bedoeling zijn en roept terecht weerstand op. Daarbij is het oneerlijk om het kostenveroorzakers-principe toe te passen zonder de grootverbruikers van energie (bedrijven, red.) mee te nemen in de uitwerking. Op deze manier leg je alles bij consumenten en het mkb neer.”
Ad-hoc-oplossingen
Ook Reyer Gerlach, hoogleraar milieueconomie aan de Universiteit Tilburg, is geen voorstander van het idee. “Als we niet oppassen, maken we zonnepanelen dusdanig onrendabel dat we op de verkeerde manier netcongestie oplossen.” Volgens Gerlach is het belangrijk om de gewenste doelen scherp te blijven houden: het oplossen van netcongestie zodat de energietransitie versneld kan worden. Effectief beleid zorgt ervoor dat die doelen op de lange termijn gehaald worden. “Nu wordt er te veel gedacht in ad-hoc-oplossingen voor acute problemen. We schaffen salderen af en gaan een hoge capaciteitsheffing vragen voor de eigenaren van zonnepanelen en elektrische auto’s. Het voorstel van Enexis is wel haalbaar, maar deze manier van beleid voeren is onwenselijk.”
Andere mogelijkheden
Volgens Kabalt-Groot beschikken netbeheerders over andere mogelijkheden die zowel de energietransitie stimuleren als netcongestie tegengaan. “Zoals het stimuleren van thuisbatterijen en energiemanagementsystemen. Dan kan een duurzame consument alles binnen zijn eigen aansluiting oplossen. En daarmee hoeven we geen boete op te leggen aan mensen die juist de goede dingen doen.”
Enexis is zich ervan bewust dat de tarieven niet eigenhandig veranderd kunnen worden. Daar is goedkeuring van de toezichthouder, de Autoriteit Consument en Markt (ACM), voor nodig. Die bepaalt de maximale tariefhoogtes voor een netaansluiting. Scholte beaamt dat. “Netbeheer Nederland is nu aan het onderzoeken wat een eerlijke en toekomstbestendige tariefstructuur moet zijn. Daarover praten we onder andere met de toezichthouder.”
Lees ook:
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
