In een zaaltje in het Haagse Nieuwspoort verzamelen journalisten en vertegenwoordigers van verschillende bedrijven, waaronder Shell, Enexis en Heerema zich voor een ontbijtbijeenkomst over de energietransitie. Jillis Raadschelders, directeur energietransitie bij DNV GL, trapt af met een toelichting op de Energy Transition Outlook (ETO). In dit rapport schetst het technisch adviesbureau een uitgebreid beeld van het wereldwijde energielandschap in 2050.
'Klimaatdoelen buiten bereik'
Een belangrijke conclusie: Als de energiemarkt zich ontwikkelt zoals DNV GL verwacht, halen we de klimaatdoelen niet. Hoe brengen we daar verandering in? Daar ziet het technisch adviesbureau een rol weggelegd voor de (internationale) politiek. Zo stelt Martijn Duvoort, directeur energiemarkten, dat een stabiel toekomstbeeld én subsidie cruciaal zijn. “De overheid moet niet bang zijn om subsidie te geven”, stelt hij.
Tegelijkertijd wijst hij erop dat niet in elke sector subsidie nodig is. Zo is subsidie voor elektrisch vervoer onnodig, maar kan het juist wel ingezet worden om Carbon Capture en Storage (CCS) innovaties in de industriesector te stimuleren. Op internationaal niveau ziet hij mogelijkheden in ontwikkelingshulp: “In Afrika moet alles wat we doen in het teken staan van verduurzaming: smart grids in plaats van aansluiting op de kolencentrale een paar kilometer verderop.”
Lees verder: DNV GL’s kijkje in de toekomst: zo ziet het energiesysteem van 2050 er uit
Nederland: groot (blijven) in offshore windenergie
Laetitia Ouillet, director of the strategic area energy aan de TU Eindhoven, stelt dat Nederland zich ontwikkelt als de grootste duurzame powerhub van Europa. “Wij hebben straks veel meer offshore wind dan landen om ons heen.” Zij vindt dat de Nederlandse overheid slim moeten kiezen hoe zij haar innovatiegelden inzet. Een mogelijkheid is bijvoorbeeld stimulering van innovatie in de offshore windsector, omdat een kostendaling voor ons als Nederland aantrekkelijk is.
'Floating wind kan een exportproduct worden'
Duvoort ziet kansen voor drijvende windparken die geschikt zijn voor plaatsing op plekken waar de zee dieper is: “Floating wind kan een exportproduct worden.” Om dat soort projecten nu succesvol van de grond te krijgen is subsidie nodig. Volgens Diederik Samsom zou het om 20 cent subsidie per kilowattuur (kWh) gaan die op Europees niveau moet worden ingezet.
Hij vertelt dat het eerste Nederlandse offshore windpark met 16 cent subsidie startte. In die zin kan de (Nederlandse) overheid dus zeker een rol spelen. Tegelijkertijd stelt hij dat de politiek maar een beperkte invloed heeft. “Het is een samenspel. Politiek kan een beslissend zetje geven, maar er zijn ook andere factoren nodig zoals disruptief ondernemerschap.”
Lees verder: 'Kosten drijvende windmolenparken kunnen omlaag'
De politieke taak: innovatie stimuleren
“Bill Gates en Steve Jobs waren geen ambtenaren: disruptieve technologieën zullen niet op het ministerie ontwikkeld gaan worden", onderstreept energiewoordvoerder William Moorlag (PvdA). "Maar we moeten dat wel als overheid goed gaan stimuleren.”
'Effectiviteit is kwaliteit maal acceptatie'
Daarnaast ziet hij als politicus niet technological of financial engineering als grootste uitdaging, maar juist social engineering. Hoe overtuigen we de maatschappij dat de energietransitie een verbetering oplevert? Dat vindt hij een belangrijke en lastige opgave.
“Effectiviteit is kwaliteit maal acceptatie. We kunnen straks fantastische kwalitatieve oplossingen hebben, maar als ze niet worden geaccepteerd door de samenleving dan gaat het niet vliegen. Ik heb jaren in de zorg gewerkt en daar hanteerden wij als stelregel dat je mensen niet tegen hun zin in gelukkig mag maken.”
Lees ook: Ed Nijpels: Einde oefening voor niet-duurzame bedrijven
Maatschappelijke acceptatie van de energietransitie
Volgens Samsom is energie voor 90 procent van Nederland zoiets als de stoep. “Hij ligt er; er is voor betaald door een ander; ik mag er gebruik van maken en als je hem openbreekt heb je ruzie met mij.” Volgens Samsom interesseert het veel mensen niet hoe hun huis verwarmd wordt, als het maar verwarmd wordt. “Daar hebben we nou een overheid, een collectieve sector en een paar techneuten voor bedacht, zodat straks ook jouw vloerverwarming helemaal niet meer op gas wordt verwarmd, maar op een andere manier.”
Toen hij langs ging bij duurzaam gerenoveerde woningen van woningcorporatie Woonwaard merkte hij dat niet de gedaalde energierekening, maar vooral de stijging van comfort werd gewaardeerd. “De energierekening kwam helemaal niet ter sprake. Wat er te sprake kwam was een spiegel in de badkamer die nooit meer besloeg.” Als een bewoner de badkamer inloopt, gaat met behulp van een sensor de muurverwarming aan en direct verdwijnt de damp op de spiegel. “Dat is een ongelooflijk gevoel van luxe en comfort.” Wellicht liggen daar kansen om de burger te enthousiasmeren.
Lees verder: Klimaatakkoord volgens Samsom: “Er dienen zich weinig grotere kansen aan dan deze”
Hoofdafbeelding: Adobe Stock | Foto: Mark Prins Fotografie v.l.n.r. Diederik Samsom, Martijn Duvoort en Willliam Moorlag
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
