De transitie van fossiele naar groene energie is in volle gang, maar in het ene land gaat het sneller dan in het andere. Van alle Europese landen staat Nederland relatief laag op de lijst als het gaat om de verduurzaming van energiebronnen, het produceert slechts 9 procent groene energie. In het Klimaatakkoord staat dat alle Europese landen tegen 2050 energie neutraal moeten zijn, en dat in 2030 de uitstoot van broeikasgassen met 49 procent moet zijn gedaald.
Dat Nederland actie moet ondernemen om de energietransitie te versnellen, staat buiten kijf. Het AD schreef onlangs over een eigen onderzoek waaruit blijkt dat 79 procent van de 33 grootste zonneparken in Nederland in handen is van buitenlandse investeerders. Hoewel het dagblad dit als een negatieve trend ziet, is Olof van de Gaag – directeur van de Nederlandse Vereniging voor Duurzame Energie (NVDE), juist blij dat buitenlandse bedrijven helpen om de energietransitie te versnellen.
Versnelling energietransitie
Als buitenlandse partij kun je in Nederland subsidie aanvragen voor het starten van een zonnepark. “Dat is normaal, want we leven in een open economie”, vertelt Olof van de Gaag, directeur van de Nederlandse Vereniging voor Duurzame Energie (NVDE). “Zo zijn er ook veel Nederlandse bedrijven die wind op zee leveren aan andere landen. Wat ons betreft moet boven alles staan dat we het klimaatprobleem oplossen.”
En als juist de buitenlandse investeerders zorgen voor een versnelling van de transitie van fossiele naar duurzame energie, lijkt dit een positieve ontwikkeling, vindt van de Gaag. “Als we ons doel willen behalen – een vermindering van 49 procent CO2-uitstoot tegen 2030 - dan is het cruciaal dat we investeren in groene energie”, legt hij uit.
Lees meer: Groen investeringsfonds Invest-NL wil de markt niet dwars zitten
Volgens van de Gaag speelt de energiewereld zich af op een internationaal niveau. De Nederlandse stoom- en gasvoorziening is bijna volledig in buitenlandse handen: kijk bijvoorbeeld naar Vattenfall (Zweeds) en Eneco (Japans). “Doordat Nederland een beter klimaat- en energiebeleid voert, zijn we aantrekkelijker geworden voor buitenlandse investeerders: dat zie ik juist als een positieve trend.”
50/50 regeling
Eind 2019 is een nieuw streven opgenomen in het Klimaatakkoord: de norm is dat van de duurzame energieprojecten, zoals zonne- of windenergie, 50 procent eigendom zijn van omwonenden en kleine lokale bedrijven. “Maar juist bij een nieuwe regel die vorig jaar is ingevoerd is het lastig om de resultaten zo snel terug te zien. Het opstarten van projecten als deze kost soms wel jaren. Die 50 procent norm zie je daarom nu nog niet terug”, licht van de Gaag toe.
CDA-kamerlid Agnes Mulder (CDA) stelde Kamervragen over het onderzoek van het AD en wil dat het kabinet actie onderneemt. Ook VVD- kamerlid Mark Harbers en William Morlag van de PvdA zien de buitenlandse bedrijven die in Nederlandse zonne-energie investeren als een bedreiging. Ze vrezen voor te weinig bewonersparticipatie.
D66 en GroenLinks zien het anders: volgens Matthijs Sienot van D66 gaat de omslag naar schone energie hierdoor snel en dat is goed voor het klimaat. Ook Tom van der Lee van GroenLinks zegt tegen het AD dat de overstap naar hernieuwbare energie een kans is om onze energievoorziening weer in eigen handen te krijgen, maar dat vereist wel investeringen.
Onterechte angst
De angst van de Kamerleden is volgens van de Gaag niet terecht. “Iedereen kan aanspraak maken op subsidie, dus ook buitenlandse bedrijven. Het is niet zo dat buitenlandse bedrijven subsidies afpakken van de Nederlandse. Bovendien moeten zij zich aan dezelfde regels houden als Nederlandse bedrijven." Dat gaat volgens hem altijd in samenspraak met de omwonenden.
Bovendien is het niet altijd mogelijk om als ontwikkelaar participanten te vinden die een aandeel willen hebben in een zonnepark. “Het komt zelfs voor dat investeerders écht opzoek moeten gaan om die 50 procent norm te halen”, vertelt van de Gaag. Het gaat vaak om forse bedragen die niet iedere bewoner kan ophoesten en wíl ophoesten. Volgens van de Gaag zouden we de inzet van buitenlandse investeerders ter harte moeten nemen. “Want zij zorgen wel voor een versnelling van de energietransitie.”
Lees meer: Onderzoek: investeren in kolen duurder dan duurzame energie
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
