Op 1,5 miljoen daken liggen zonnepanelen: groei zet door, maar brengt uitdagingen mee

Op ongeveer 12 procent van de Nederlandse daken ligt zonnepanelen. Volgens Alex Muhring, directeur van Zoncoalitie gaat dat snel naar 20 procent. “Maar om de doelstellingen te halen moeten we naar 80 of 85 procent van de daken. Daar zijn we nog lang niet”, zei hij in eerder artikel.

Ook uit een analyse van adviesbureau Deloitte blijkt dat er veel meer mogelijk is. Maar liefst 892 vierkante kilometer dakoppervlak in Nederland is geschikt voor zonnepanelen. Ter vergelijking: dat oppervlak is net zo groot als 125.000 voetbalvelden. Als op al die daken zonnepanelen worden geïnstalleerd, levert dat voldoende stroom op om in 50 procent van de totale elektriciteitsvraag in Nederland te voorzien. Dat zou voor zo’n 20 procent minder CO2 uitstoot zorgen.

Meer panelen op huurwoningen

Dat de groei van het aantal huishoudens met zonnepanelen op het dak onverminderd doorzet is daarom goed nieuws, vindt ook staatssecretaris Klimaat en Energie Dilan Yeşilgöz-Zegerius. “We hebben wat te vieren en het is mooi dat deze mijlpaal zo snel bereikt is", zei zij tegen Klimaatakkoord. "Er is nog veel plek op daken waar we allemaal van kunnen profiteren. Je wekt duurzame energie op, panelen op daken nemen geen schaarse ruimte in en bewoners zijn minder geld kwijt aan hun energierekening.”

Het 1,5 miljoenste zonnedak is geïnstalleerd op een woning in Aalsmeer, eigendom van woningstichting Eigen Haard. Zij zien dat het leggen van panelen op huurwoningen nu goed op gang komt. “We hebben de afgelopen 2 jaar op ruim 2.000 bestaande woningen zonnepanelen gelegd”, zegt Vera Luijendijk, bestuurder bij Eigen Haard tegen Klimaatakkoord. “We willen in 2050 al onze woningen CO2 neutraal hebben. Daarvoor moet wel de verhuurdersheffing, een extra belasting voor alleen sociale verhuurders, worden afgeschaft.”

270 miljoen potentiële zonnepanelen

In het optimale scenario van Deloitte kunnen 270 miljoen zonnepanelen worden geïnstalleerd die in totaal 217 petajoule kunnen opwekken. Er is dus nog heel veel mogelijk. Dat ziet ook Roland van der Klauw, directeur bij Wocozon dat woningcorporaties helpt verduurzamen. “Maar het moet dan wel lonend zijn om meer schone stroom te produceren dan je zelf nodig hebt. Daar is zekerheid voor nodig, zoals een goede regeling voor teruggeleverde energie. Maar ook door het op buurtniveau mogelijk te maken samen stroom op te wekken, op te slaan en te gebruiken. Je hoeft dan ook veel minder geld uit te geven aan het verzwaren van het netwerk”, zegt Van der Klauw.

Flinke uitdagingen

Er zijn ook nog flink wat uitdagingen. "Alleen weten wat zonnepanelen kunnen opbrengen betekent niet dat ze volgend jaar op elk daarvoor geschikt dak liggen. De opbrengst van zonne-energie kan groeien van 6 petajoule naar 217 petajoule. Zelfs met een geschatte groei van 40 procent per jaar, zou de installatie van zonnepanelen op elk daarvoor geschikt dak 10 jaar in beslag nemen", schrijven de auteurs van het Deloitte-adviesrapport.

Naast de groei en de installatiecapaciteit zien zij nog drie uitdagingen wanneer het tempo van de aanleg van zonnepanelen versnelt. Zo zijn stimuleringsprogramma's van de overheid erg belangrijk voor de groei van het aantal zonnepanelen op daken. De uitdaging voor de komende jaren is om de installatie van zonnepanelen aan te moedigen en tegelijkertijd de subsidiekosten in toom te houden.

Daarnaast moet de huidige capaciteit van het Nederlandse elektriciteitsnetwerk en de mogelijkheden voor opslag worden uitgebreid. Zonne-energie wordt gedurende de dag opgewekt en omdat er dan al een energieoverschot is, wordt het moeilijker om vraag en aanbod in balans te houden. Er moet dus flink geïnvesteerd worden om het energieoverschot te kunnen transporteren.

Tot slot zien de onderzoekers dat het netwerk nu niet goed uitgerust is om energie op te slaan, zowel op centraal als op decentraal niveau. Batterijen zijn duur en nieuwe opslagmethoden staan nog in de kinderschoenen. Om te kunnen profiteren van de extra toevoer van energie zijn er meer decentrale opslagoplossingen nodig. Meer elektrische auto’s en batterijopslag in huishoudens zouden het makkelijker maken om zonne-energie op te slaan voor later gebruik.