De transitie naar een circulaire economie vraagt om radicale veranderingen en innovaties, zoals de biobased bouwmaterialen op basis van schimmels die het bedrijf Biohm ontwikkelt. Het eerste artikel van deze serie ging daarop in.
Biobased grondstoffen bieden een mooie oplossing voor nieuwbouw, maar wat te doen met de gebouwen die er al staan? Daar heeft Michel Baars, oprichter en eigenaar van New Horizon Urban Mining, een antwoord op. Hij deelde zijn visie tijdens het Wemakethecity festival. “You make the city, we break the city down”, grapt Baars tegen de oprichter van Biohm, die nog in de zaal zit.
Geen sloper, maar mijnwerker
New Horizon Urban Mining behoort inmiddels tot de 5 procent grootste slopers van Nederland. Baars ziet zichzelf echter niet als sloper, maar als materialenleverancier die de gebouwde omgeving als een grondstoffenmijn ontgint.
'98 procent van mijn klanten heeft geen circulaire ambitie. En dat vind ik prima.'
Samenwerking staat centraal voor Baars. Zo werkt hij onder andere samen met anderen aan innovatieve technieken die hoogwaardige recycling van traditionele bouwmaterialen mogelijk maken. Dat is al gelukt voor beton, baksteen en bitumen.
De gerecyclede materialen die Baars mijnt of produceert en vervolgens aan klanten levert, mogen niet onderdoen voor hun lineaire evenknieën.
Onvoorwaardelijk kennis delen
Als Baars spreekt over samenwerking doelt hij niet op ‘gewone’ samenwerking, maar ‘echte’ samenwerking. “Dat begint met onvoorwaardelijk kennis delen.” In dat geval moet je het niet erg vinden als de partij aan de andere kant van de tafel meer weet dan jij, benadrukt Baars. Volgens hem kunnen ondernemers op dat vlak nog grote stappen maken.
De circulaire economie als businesscase
Om (circulaire) innovaties van de grond te krijgen, zijn een aantal zaken belangrijk deelt Baars de zaal mee. Het eerste is het voorkomen van de ‘circle of blame’. Daarmee bedoelt hij een ‘als-jij-niet-beweegt-dan-hoef-ik-ook-niet’-houding. Om dat op te lossen, ziet hij een rol weggelegd voor koplopers die hun kennis delen. 
Ten tweede is het belangrijk om te realiseren dat het grootste deel van de mensen geen circulaire ambities heeft. Dat geldt ook voor de partijen die circulaire materialen van Baars kopen. “98 procent van mijn klanten heeft geen circulaire ambitie. En dat vind ik prima”, zegt de oprichter en eigenaar van New Horizon Urban Mining. “Als ik een bedrijf had moeten bouwen met klanten die een circulaire ambitie hebben, dan was ik nu in ieder geval niet één van de grootste slopers van Nederland."
Om ook mensen zonder circulaire ambities te bereiken is het cruciaal om ervoor te zorgen dat het circulaire product beter is dan het lineaire product. “Mijn markt opereert op geld, tijd en risico. Als dat is wat ze willen hebben, dan is dat wat ze gaan krijgen. Dus innovatie moet dan leiden tot een concurrerend voorstel."
De vis als metafoor
Om het nog duidelijker te maken komt Baars met een vissenmetafoor om de houding van veel duurzame ondernemingen te karakteriseren. Hij neemt zichzelf daarbij als voorbeeld.
'Niet de vissers moeten het aas lekker vinden, maar de vis'
“Ik had de nieuwste boot, de duurste hengel en het mooiste kunstaas. Dat vond ik zelf in ieder geval. En die vis die bijt niet. Dat is precies wat we in duurzaamheidsland al decennialang aan het doen zijn en waar ik hoop dat we dat in circulariteit niet gaan doen. Namelijk: met wat wij doorslaggevende argumenten vinden, proberen het grootste deel van de markt te vangen. Dat gaat niet lukken, niet de vissers moeten het aas lekker vinden, maar de vis. Dus als die vis tijd, geld en risico belangrijk vindt, dan is dat waar de innovatie toe moet leiden.”
Een circulaire toekomst
Voor ondernemers die succesvol willen zijn in die nieuwe realiteit is de belangrijkste vaardigheid empathie: inzicht hebben in de problemen van mens en maatschappij. “Met empathie gaan we de wereld redden”, zegt Baars. Hij denkt ook dat hier geld mee te verdienen valt, omdat voorspelbaar volume een belangrijke factor is bij het slagen van een innovatie. Maatschappelijke problemen hebben bij uitstek een voorspelbaar volume, stelt Baars.
'Met empathie gaan we de wereld redden'
Overigens ziet Baars de transitie naar een circulaire economie niet als de enige noodzakelijke ontwikkeling. Daarnaast zijn digitalisering en robotisering belangrijke trends die helpen bij de totstandkoming van de circulaire economie. “Als ik heel plat gezegd balken met spijkers uit de gebouwde omgeving haal en ik die met de hand moet ‘ont-spijkeren’ dan ga ik nooit tot een concurrerend voorstel komen, daar gaat robotisering mij bij helpen."
Ook op de digitaliseringstrend speelt Baars in, met samenwerkingspartners. Zo komt vanaf 1 augustus in ieder taxatierapport van commercieel onroerend goed een grondstoffenwaarde te staan. Met behulp van digitalisering moet beleggen in deze grondstoffen mogelijk worden. “Dat vraagt om veel meer dan een materialenpaspoort. Het gaat echt over de vraag wat die grondstof nou waard is en wat hij waard wordt? Er moet een handelsplatform ontstaan.”
Excess Materials Exchange doet daar een voorzet toe. Het laatste deel van deze serie gaat daar volgende week op in.
Wie wacht is te laat
Volgens Baars volgen de innovaties die een circulaire economie dichterbij brengen elkaar in rap tempo op. Tegen ondernemers die de wereld om hen heen zien bewegen en daarin meegaan uit angst om te verliezen zegt Baars: “Stap maar uit, je hebt al verloren.” De veranderingen gaan zo snel dat de achterstand niet meer in te lopen is. Zijn advies is om te handelen vanuit passie. “Als je dit doet vanuit passie, dan ben je op tijd.”
Dit is het tweede deel van deze zomerserie. Lees ook de andere delen:
Hoofdafbeelding: Adobe Stock | Portretfoto: New Horizon Urban Mining door Marieke Odekerken
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
