Zo voorkomt Santas Koffie een berg verpakkingsafval hoger dan de Euromast

Statiegeld op blik. Santas Koffie in Rotterdam kijkt er niet van op. Het bedrijf vindt de nieuwe overheidsmaatregel goed, maar ook rijkelijk laat. Het bedrijf was 38 jaar geleden al pionier op dit gebied. Met succes. Met recyclebare dun stalen blikken heeft Santas al een enorme berg afval van miljoenen single-use koffieverpakkingen voorkomen.

Santas koffie 14
De blikken met koffie worden in houten kratten naar de klanten vervoerd. | Credit: Santas Koffie

Wie door de grote monumentale bedrijfshal van Santas Koffie loopt in het Rotterdamse havengebied komt ogen tekort. De koffiebonen, vervoerd via de Antwerpse haven en gebrand bij collega-branderij Mocca d’Or in Zwolle, worden hier gemalen en verpakt in grote blikken van 3 kilo voor de zakelijke markt.

Er staan 400 kilo big bags koffie klaar om verwerkt te worden, er staan dozen met pakken biologische houdbare melk, er is een vulmachine, een keurkamer om te proeven, er worden logo’s geplakt, maar vooral zijn er heel veel dun stalen koffieblikken om naar klanten in Nederland te worden vervoerd. Blik met het logo van voetbalclub Sparta erop, het NOS-testbeeld voor ‘objectieve’ proeverijen, het Amsterdamse bedrijf Green Flux voor elektrische laadnetwerken, onderwijsorganisatie Nuffic in Den Haag en de Radboud Universiteit in Nijmegen. Om maar een enkele klanten te noemen naast de vele horeca waaraan Santas zijn duurzame koffie-blends levert. Statiegeld op blik en het voorkomen van bergen wegwerpverpakkingsmateriaal is bij het bedrijf al decennia een gamechanger voor het milieu.

Toen al een hele slimme zet

Het koffiemerk is opgericht door Rob Kooij in 1988 die als eerste Nederlandse ondernemer in de koffiewereld niet alleen op zoek ging naar goede fairtrade en biologische bonen, maar die zijn koffie ook zo duurzaam mogelijk wilde verpakken en verkopen. Hij werkte daarvoor bij Van Nelle en Max Havelaar en kwam tot inzicht dat het duurzamer kon.

‘’Wat Rob Kooij met Santas bedacht was toen al een enorm slimme zet. Hij verkocht zijn koffie in blikken, waarvoor de klanten statiegeld betaalden. Zo kwamen die blikken weer terug om schoongemaakt en opnieuw gevuld te kunnen worden’’, vertelt salesmanager Edwin Arndts in het Rotterdamse monumentale pand van Santas. “Dat gebeurt nu, bijna veertig jaar later nog steeds. We hebben zelfs nog blikken in gebruik vanuit die begintijd. Het jaartal wordt aan de onderkant in het blik geslagen, zo weten we dat.”

De berg verpakkingsafval die daarmee is voorkomen, is indrukwekkend. Arndts becijfert: "Een koffieblik van 3 kilo vervangt 1.440 wegwerpverpakkingen of 60.000 aluminium koffiecups. De blikken kunnen zo’n 120 keer of langer door de klanten worden gebruikt. In een kleine werkplaats worden ze zo nodig gerepareerd. Per jaar gaat hier 80 ton aan koffie in de recyclebare blikken de loods uit. Dus onze impact van afvalreductie is groot. We voorkomen enorm veel verpakkingsafval."

Gebrand bij Mocca d’Or

Santas Koffie is sinds 2016 overgenomen door Wouter Jansen van Velzen, die ook eigenaar is van de koffiebranderij Mocca d’Or in Zwolle en Breda. Het roosteren van de koffie gebeurt in trommelbranders bij Mocca d’Or in Zwolle, waar ter compensatie van CO2-uitstoot 280 zonnepanelen voor een eigen energiebron zorgen. De branderij is uitgerust met een Soundenergy installatie. Deze installatie maakt het mogelijk om het gehele pand door middel van restwarmte te verwarmen en te verkoelen. Ook zijn er energie-neutrale kantoren.

Santas Koffie blijft ook na de overname door Jansen van Velzen verduurzamen en maatschappelijk ondernemen. Nathalie Loerakker-de Bleijser, officemanager: ‘’Onze blikken worden in Nederland geproduceerd bij het duurzaam werkende Zaanlandia Blikverpakkingen. Ook onze houten kratten waarin de koffieblikken worden vervoerd zijn FSC-gecertificeerd om ontbossing tegen te gaan. Ze worden gemaakt op een sociale werkplaats bij ons in de regio. De blikken en kratten die na gebruik retour komen, worden handmatig gereinigd, gedroogd en weer gevuld door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Het zijn collega’s die bij ons in vaste dienst zijn.’’

Circulaire lijn koffiedrab

Transportlijnen worden ook kort gehouden door samen te werken met groothandel als Horesca in Leiderdorp en World of Drinks in Middelburg. De volgende stap is een circulaire lijn voor verwerking van het koffiedrab dat bij klanten moet worden opgehaald. Loerakker-de Bleijser: ‘’Een student van de Hogeschool Rotterdam voor industrieel product ontwerpen, Myrthe Bakker, heeft tijdens haar stage voor ons een vouwbare box ontworpen gemaakt van koffiedrab. Alleen Nederlanders al, zo onderzocht ze, consumeren per jaar gemiddeld 18,6 miljard koppen koffie. Ze ontwierp een 100 procent biologische afbreekbare en recyclebare doos die we onze klanten kunnen aanbieden om drab te scheiden voor circulaire verwerking. We richten ons nu op verdere verwerking daarvan.’’

Zeker ook lezen!

Dit artikel is gemaakt door een van onze expertredacteuren in samenwerking met onze partner. Change Inc. werkt met partners die de klimaattransitie aanjagen. Zij kunnen cases presenteren waar anderen zich aan kunnen optrekken en zijn eerlijk over de uitdagingen. Niet één bedrijf is al 100 procent duurzaam, maar veel zijn onderweg. Dankzij ons partnermodel zijn onze artikelen gratis toegankelijk voor iedereen. Benieuwd naar onze partners? Klik hier.

Hedley
De statiegeld blikken worden bij Santas Koffie gereinigd voor hergebruik. | Credit: Santas Koffie
Change Inc.

schrijf je in voor de nieuwsbrief

Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!

Schrijf je nu in

Nieuws & Verhalen

Changemakers

Bedrijven

Events


Producten & Diensten


Lidmaatschap

Inloggen

Nieuwsbrief & Memberships


Over Change Inc.

Over ons

Waarom Change Inc.

Team

Partnerships & Adverteren

Werken bij Change Inc.

Pers & media

Onze partners

Contact

Start

Artikelen

Changemakers

Bedrijven

Menu