Vuurwerk is allesbehalve milieuvriendelijk. Bij het afsteken ervan komen zware metalen en fijnstof vrij. Hoeveel dat precies is, verschilt per vuurwerksoort. Zo bestaat knalvuurwerk vooral uit buskruit, en bij het afsteken ervan komt voornamelijk koofstofdioxide (CO2) en stikstofoxiden (NO en NO2) vrij.
Lees ook: Hoeveel milieuvervuiling scheelt het vuurwerkverbod?
Siervuurwerk bevat naast fijnstof veel zware metalen die voor de kleur zorgen, zoals strontium, barium en koper. Die eerste twee metalen komen bijna uitsluitend door het afsteken van vuurwerk in het milieu. Onderzoek naar de schadelijke effecten van deze zware metalen is schaars, maar het is wel duidelijk dat deze metalen zich ophopen in het milieu, en uiteindelijk een negatief effect hebben op mens en natuur.
Vuurwerk moderniseren
En dat wil kunstenaar Daan Roosegaarde veranderen. “We willen vuurwerk moderniseren en iets bijdragen aan de toekomst in plaats van de aarde vervuilen”, zegt Roosegaarde. Het idee kwam voort uit het licht van vuurvliegjes. “Die hebben iets magisch”, zegt Roosegaarde. De afgelopen twee jaar zocht Roosegaarde met zijn team naar een duurzaam alternatief. “Het begon bij statische elektriciteit en mini-drones, maar dat was het allemaal nét niet”, geeft Roosegaarde toe.
“We kozen uiteindelijk voor biologisch afbreekbaar materiaal in de vorm van een soort zeepbel”, vertelt Roosegaarde. Door licht op een slimme manier te reflecteren op en in de bellen, lijken het volgens Roosegaarde net op vuurvliegjes. “We kunnen de kleuren controleren en spelen met het ritme van de wind. De bellen van biologisch afbreekbaar materiaal, lossen in één dag op”, zegt Roosegaarde.
Lichtbubbels met zaadjes
Roosegaarde toont het eerste concept van Spark op de Wellbeing Summit in Bilbao, Spanje, waar sociale verandering centraal staat. Roosegaarde zit in de tussentijd niet stil. “Samen met de WUR (Wageningen University and Research, red.) kijken we naar zaadjes in de lichtbellen. Dat betekent dat je na een viering met Spark over een aantal weken bloemen hebt. Daarmee krijgt een feest of vieren een heel bijzondere lading en geven we iets terug aan de wereld”, zegt Roosegaarde.
De vraag naar dit alternatief is volgens Roosegaarde groot. “Vooral omdat vuurwerk in China nu verboden is, zoeken mensen naar een alternatief.” Vooralsnog houdt Roosegaarde Spark voor evenementen die zelf ook bijdragen aan een duurzamere planeet. Toch hoopt hij dat de Sparks over vijf tot tien jaar de vuurwerkschappen overneemt.
Roosegaarde is kunstenaar. Hij maakt met zijn team van ontwerpers en ingenieurs vaker kunst die de gevolgen van klimaatverandering op een andere manier in beeld brengen. Zo maakten ze 'dansende lichtjes' boven een landbouwveld, waardoor plantengroei gestimuleerd wordt en minder pesticiden nodig zijn. Ook ontwierpen ze een gebouw dat smog omzet naar schone lucht. Hij is niet onomstreden: meerdere mensen beschuldigen hem van plagiaat.
Schrijf je in voor onze Newsbreak: iedere dag rond 12 uur het laatste nieuws
Wil jij iedere middag rond 12 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan! Schrijf je hier in voor onze Newsbreak.
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in