Toekomstmakers zien er zo uit, vinden vakjuryleden van de Changemaker impact award

Ook in 2022 zette Change Inc. tientallen Changemakers in het zonnetje. Bij nacht en ontij timmeren zij aan de weg om de Nederlandse duurzame economie dichterbij te brengen.

Hoe ziet leiderschap eruit in een Changemaker?

Braam: "Ik merk het verschil tussen ondernemers en mensen die binnen een bedrijf goede dingen doen. Als het niet goed gaat, zit je echt op de blaren. Ik merk dat ik daar als jurylid toch een zwak voor heb: dat je bereid bent risico's te nemen om iets te veranderen."

Roobeek: "Wij zijn zelf ook voorbeelden van mensen die onze kennis en netwerken gebruiken om stappen verder te komen. Het is goed dat we Changemakers in het zonnetje zetten die met kompanen uit hun netwerk een grotere deuk in een pakje boter proberen te maken. Dat is namelijk niet normaal."

De kandidaten komen uit erg verschillende hoeken. Maakt dat uit voor de verkiezingen?

Roobeek: "We gaan niet over politiek, maar alle categorieën zijn in beweging. We moeten vanuit het veld allerlei veranderingen proberen op te stuwen in de richting die toekomstbestendig is in termen van people, planet en profit."

Braam: "Sommige ontwikkelingen zijn wel wat verder, zoals de energietransitie, maar er zijn de laatste tijd zoveel zekerheden weggevallen dat nu duidelijk is dat wij tegen de grenzen van ons systeem aanlopen in alle sectoren."

Dus eigenlijk is dit al een pool winnaars.

Braam: "Ik heb niet één genomineerde gezien die niet een concreet idee had van waar het naartoe moet. Dit zijn geen activisten die demonstreren, maar mensen die het voordoen, dus het is best lastig kiezen als jurylid."

Roobeek: "Het nieuwtje ís ook groter dan de nummer één. Dat is wel iets dat we goed voor ogen moeten houden. Er moeten belangrijke systeemdoorbraken komen en die zitten juist op al die verschillende niveaus, anders halen we het niet. 15 jaar geleden zei je: wat leuk zeg, een drinkfles van gerecycled plastic! Nu zijn het echt systeeminterventies. We hebben het over de eurogroep zorgvraagstukken, over een totale energietransformatie, over de overgang van centraal naar decentraal."

Dus een echte Changemaker denkt buiten zijn of haar kerncategorie?

Roobeek: "Changemakers gaan verder dan een bedrijf binnen hun eigen ervaring. Ze zijn de hefboom voor het doorbreken van vastgeroeste systemen op een positieve manier. Het gaat erom hoe ze mobiliseren – niet voor zichzelf, maar met elkaar in ecosystemen. Dat is ook: hoe kunnen we meer mensen betrekken, in plaats van doen alsof vernieuwing alleen voor de happy few is of voor Willie Wortels met een hoog voorhoofd."

Braam: "Mensen zijn vaak vooral bezig zijn met hun eigen sector en verdienmodel en zouden iets meer moeten kijken naar hoe dat doorwerkt in andere categorieën in samenwerking met anderen. Bijvoorbeeld met die theezakjes en koffiepads die nu bij het GFT kunnen. Dat lijkt iets heel banaals, maar aan de achterkant vraagt het veel om allerlei veranderingen door te voeren in de hele keten. Van ontwerpproces tot afspraken over inlevering. Eén koffiemerk had dat niet zelf kunnen doen. Er moesten afspraken komen met de afvalbranche en de verpakkingsindustrie."

Maakt het nog uit in hoeverre een idee al getest is door de markt?

Braam: "Het aanscherpen op basis van de praktijk vind ik een kenmerk van iemand die echt wil veranderen. Ik werkte samen met een bedrijf dat een off grid container wilde bouwen. Ze kregen er wereldwijd aandacht voor, 10.000 e-mailtjes, nul bestellingen. 7 jaar later is het idee pas volwassen en is het helemaal anders geworden, namelijk digitalisering met houtbouw. De drive en purpose was hetzelfde, maar het idee moest zo vaak tegen de kant aan zijn gebotst voor het mooi rond werd. Die volharding vind ik belangrijk. Het is ook leuker als iemand het verdient – dat hij of zij echt een zetje in de rug nodig heeft na een zoveel jaar keihard werken. Dan mag die erkenning ook wel."

Roobeek: "Maar je moet ook realistisch zijn en veerkracht hebben. Als je een Change Inc. Award wint ben je er nog niet. ‘Even een bedrijf opzetten in een kwartaal’ zoals je vaak in de IT ziet heb ik altijd onzin gevonden.

Uitvoeren, bijslijpen en het uiteindelijk gaan realiseren door met elkaar tijdens de rit te leren: dat is een langere weg. Het is een proces van menselijke rijping en incasseringsvermogen. Dat is ook waar een leider leiderschap kan tonen naar zijn of haar collega’s toe."

Braam: Nou ja, ik heb zelf ook vaak gedacht dat ik iets in 3 maanden in elkaar kon zetten – dat was natuurlijk niet zo, maar zonder dat geloof was ik waarschijnlijk nooit gestart. Misschien onderscheidt een Changemakers zich wel met een gezonde portie naïviteit dat je de wereld kunt veranderen. En dan: stick to the plan, stick to the purpose.

De stemlijnen voor de Changemaker Impact Award van 2022 zijn inmiddels gesloten. Op 27 januari wordt de winnaar bekend gemaakt. Een overzicht van de kanshebbers vind je hier.