Elke twee jaar onderzoekt het PBL hoe het ervoor staat met de circulaire economie in Nederland. Tussentijds rapporteert het onderzoeksbureau kort over de voortgang. “We zien nog geen verschuiving ten opzichte van vorig jaar”, laat onderzoeker Anne Gerdien Prins weten. “De economie opereert nog steeds lineair."
Het planbureau kijkt onder andere naar het aantal bedrijven dat een circulair bedrijfsmodel heeft. Denk aan fietsenmakers en tweedehandswinkels, maar ook innovatievere bedrijven zoals deelplatformen. Ook kijkt het naar fiscale bijdragen en subsidies van de Rijksoverheid. Daaruit blijkt dat de meeste projecten met subsidie om recycling gaan. Dat vindt het PBL zorgelijk, omdat de circulaire economie om meer draait dan recycling. Door de sterke focus op het recyclen van materialen blijven kansen voor efficiënter grondstoffengebruik onbenut.
Lees het complete rapport hier.
Op naar en circulaire economie
Het PBL pleit voor een kabinetsbrede aanpak. Met beleid dat eisen stelt aan productontwerp om repareerbaarheid en hergebruik van onderdelen te verbeteren. Ook is het voorstander van het aanpassen van administratieve regelgeving die bedrijven belemmert om producten als diensten aan te bieden.
“Als je echt een omslag wil, zul je meer moeten verplichten”, benadrukt Prins. “Belasting op grondstoffen bijvoorbeeld.” Of het kabinet klaar is voor zo’n rigoureuze stap is de vraag. Maar om de overheidsambities voor 2030 en 2050 te halen is de inzet van meer dwingende instrumenten nodig. Ook concrete (tussen)doelstellingen zijn cruciaal om te zorgen dat onze economie in 2050 volledig circulair is.
Sommige doelen lijken op het eerste oog misschien concreet, maar bij nadere inspectie blijkt dat een betere invulling nodig is om te zorgen dat ze écht bijdragen aan de ambities. Een voorbeeld daarvan is de ambitie om in 2030 het gebruik van 'abiotische primaire grondstoffen' te halveren. Dat zijn grondstoffen die in de natuur voorkomen. Denk aan mineralen als grind en zand. Metalen zoals ijzererts en bauxiet. En fossiele grondstoffen als aardgas en olie. “Met een halvering van het gebruik van zand en grind kom je al een heel eind, maar dit zijn niet de grondstoffen die het meest milieuvervuilend zijn of de meest kwetsbare leveringsketens hebben”, legt Prins uit. Daarom is het belangrijk om de doelen concreter te maken én tussendoelen te stellen. Inmiddels is het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat met een zogenoemd doelentraject bezig dat hiervoor moet zorgen.
Wat doen we straks met al die oude zonnepanelen en windmolens? Hoor het hier.
Schrijf je in voor onze Newsbreak: iedere dag rond 12 uur het laatste nieuws
Wil jij iedere middag rond 12 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan! Schrijf je hier in voor onze Newsbreak.
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
