In de Nieuwe Economie Index (NEx) van MVO Nederland wordt de afstand tot de nieuwe economie gemeten aan de hand van zeven thema’s. De thema’s laten zien in hoeverre het Nederlandse bedrijfsleven circulair, klimaatpositief en inclusief onderneemt, met eerlijke en transparante ketens. Het doel van MVO Nederland is dat de NEx in 2025 minimaal 20 procent is. “Alleen bij dat percentage is er geen weg meer terug naar de oude economie”, zegt Maria van der Heijden, directeur van MVO Nederland.
Lees meer: De weg naar een toekomstbestendige samenleving: wie wordt de minister van de nieuwe economie?
Het onderzoek van MVO Nederland en Rabobank is gedaan onder 1.500 Nederlandse bedrijven, van groot tot klein- en microbedrijf, en in diverse sectoren, en is bedoeld om de stand van zaken te tonen. “Het is goed dat we van 12,1 procent zijn gestegen naar 14,1 procent ten opzichte van vorig jaar, maar het gaat nog niet snel genoeg”, vertelt van der Heijden. Nederlandse bedrijven scoren gemiddeld nèt een voldoende in de transitie naar de nieuwe economie: een 5,7. Ongeveer de helft van de bedrijven scoort een onvoldoende en slechts 8,5 procent heeft een 8 of hoger. Met dit onderzoek wil de MVO de urgentie laten zien dat het bedrijfsleven drastisch moet veranderen.
Hoe groter hoe duurzamer
Vooral de grotere bedrijven hebben meer aandacht kunnen besteden aan hun maatschappelijke agenda – zelfs tijdens de coronacrisis – en scoren daardoor ook hoger op de NEx. De mkb’s en kleinere bedrijven blijven achter. “Dit laat zien dat coronacrisis als een splijtzwam fungeert binnen een toch al verdeelde Nederlands bedrijvenlandschap”, zegt Otto Raspe, hoofd RaboResearch Duurzaamheid.
Een van de verklaring kan zijn dat grotere bedrijven internationaler zijn. “Daarnaast is alleen een focus op duurzaamheid niet houdbaar in het concurrentiemodel”, vertelt Raspe. “Grote bedrijven willen een lagere voetafdruk omdat hun klanten dat verlangen: zij hebben de middelen om zich aan te passen. Kleinere bedrijven zijn vooral bezig om hun business overeind te houden", legt Raspe uit. Hij voorspelt een belangrijke verschuiving: "De combinatie van vergroenen en verdienen wordt het nieuwe businessmodel."
Steun van de overheid en banken
De mkb’s, kleine- en microbedrijven moeten meer steun krijgen van de overheid, vindt zowel MVO Nederland als de Rabobank. “De overheid kan een belangrijke rol vervullen om kleine ondernemers de wind in de rug te geven: toon lef”, zegt van der Heijden. En ook de bankensector kan van belang zijn door goede financieringsvoorwaarden te stellen. Raspe benadrukt dat kleinere bedrijven hulp nodig hebben. "De informatie over hoe je kan verduurzamen is er. Ze moeten alleen weten hoe ze het kunnen doen en goede voorbeelden aangedragen krijgen van bedrijven die dit al eerder hebben gedaan."
Lees meer: Milieuorganisaties roepen kabinet op om geen staatssteun te geven zonder duurzaamheidseisen
Groene energie en biodiversiteit
Naast dat de resultaten een tweedeling in het Nederlandse bedrijfsleven laten zien, zijn er nog twee opvallende trends. “Nederland scoort extreem laag op het gebied van groene energie. "We wekken slechts 7 procent groene stroom op, dat is véél lager dan andere EU-landen”, zegt Raspe. Toch blijft hij positief: “Het is beter dan vorig jaar. We moeten vooruitgang boeken, dan komt er versnelling aan.”
Daarnaast maken de onderzoekers zich zorgen over de stand van de biodiversiteit. “Dit thema zou veel hoger op de agenda moeten komen”, zegt Raspe. “Al jarenlang hoor je dat de bijensterfte omhoog gaat, maar de acties stagneren. Dat is een ramp. Als iets is uitgestorven krijg je het nooit meer terug.”
Inclusief ondernemen
Wél doet Nederland het relatief goed op het gebied van inclusief ondernemen. “Zo hebben we steeds meer vrouwen aan de top”, zegt Raspe. Toch is ook hier ruimte voor verbetering, want Nederland loopt niet voorop en door de coronacrisis staat deze positieve trend onder druk. “Dan kiezen mensen vaker voor veilige opties, en daar lijden vrouwen onder.”
De resultaten van MVO Nederland en Rabobank worden ook bevestigd in het onderzoek van ING. Hieruit blijkt dat grote bedrijven de coronacrisis juist gebruiken om te verduurzamen. Grote kans dat de NEx ook het komende jaar weer stijgt.
Lees meer: Klimaatadaptatie: bedrijven moeten zich aanpassen aan effect van klimaatverandering
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
