Infographic: Vanaf nu elke verpakking circulair!

In 2017 werd 512 miljoen kilo aan plastic verpakkingen op de markt gezet in Nederland. Daarvan werd 305 miljoen kilo gescheiden ingezameld en 258 miljoen kilo gerecycled tot bijvoorbeeld nieuwe verpakkingen zoals shampooflessen en inzamelvaten voor specifiek ziekenhuisafval. Daarnaast worden er nieuwe producten zoals gieters, kinderwagens en onderdelen voor de auto-industrie van gemaakt. Een deel van de verpakkingen is echter niet eenvoudig en hoogwaardig te recyclen.

“Het gaat dan vooral om verpakkingen van zwarte kunststof of biologisch-afbreekbaar plastic, wikkels om frisdrankflessen en verpakkingsmateriaal dat uit meerdere lagen bestaat zoals bij een pakje kaas”, somt Vincent Mooij, recycle-expert bij Suez op. Deze verpakkingen zijn vaak wel technisch recyclebaar maar operationele recycling is een ander verhaal. De praktijk wijst namelijk uit dat dit soort verpakkingen niet goed gesorteerd kunnen worden of het recyclingproces verstoren van plastic dat wel goed te recyclen is.

Circulariteit verpakkingen

Helemaal geen verpakkingen meer gebruiken is natuurlijk geen oplossing. De verpakking is namelijk essentieel voor de bescherming en verlengde houdbaarheid van het product. Daarnaast is het een effectief middel om met consumenten te communiceren. De oplossing voor goede recyclebaarheid van de verpakking zit hem dan ook in het ontwerp. Als bedrijven bij het ontwerpproces ook de recycling aan het einde van de levensduur meenemen kan er een volledig circulaire verpakking gecreëerd worden. Suez helpt bedrijven hierbij door met 'circpack' advies te geven over de recyclebaarheid en circulariteit van verpakkingen.

'Welke verpakkingen zijn nu echt sorteerbaar en recyclebaar?'

Het is vrij logisch dat een recyclingbedrijf deze rol op zich neemt. Suez weet namelijk precies wat er wel en niet werkt bij de inzameling, sortering én verwerking van kunststof verpakkingsafval. “Er is al veel theoretische kennis beschikbaar maar onze aanvullende kennis komt uit de operationele kant. Wat is nu echt sorteerbaar en recyclebaar? Theoretisch kan alles in een laboratorium tot moleculen teruggebracht worden en daarna een tweede leven krijgen. Maar dat staat los van wat er in de praktijk met een verpakking gebeurt. Wij hebben van individuele verpakkingen zoals wasmiddelflessen of bekers informatie over de wijze waarop deze gesorteerd en gerecycled worden. Deze big data is een additionele kennisbron die we kunnen inzetten om verpakkingen te optimaliseren”, vertelt Mooij. Circpack richt zich overigens niet alleen op plastic maar ook op andere verpakkingsmaterialen zoals karton en metaal.

Meteen aan de slag

Er zijn al veel brandowners bezig met de verduurzaming van hun verpakkingsportfolio. Een voorbeeld daarvan zijn bekende merken, zoals Coca-Cola, Unilever en Danone, die hun verpakkingen tegen 2025 volledig herbruikbaar, recyclebaar of composteerbaar willen maken. Al zou het natuurlijk nog duurzamer zijn als deze verpakkingen ook van gerecycled materiaal worden gemaakt. Mooij denkt dat alle aandacht voor de problematiek rond de plastic soep bedrijven stimuleert om sneller in actie te komen. “Een ander punt is de bijdrage die verpakkende bedrijven betalen voor de verpakkingen die zij op de markt zetten. Vanaf januari 2019 wordt deze bijdrage afhankelijk van de recyclebaarheid van verpakkingen”, voegt Mooij toe.

'Huidige recycle-claims op verpakkingen kunnen een verkeerd signaal geven'

Suez biedt bedrijven met cirpack in ieder geval een scala aan mogelijkheden om kennis op te doen. “We houden workshops en organiseren bezoeken aan onze sorteerinstallatie in Rotterdam. Verder houden we ons bezig met het uitvoeren van toegepast onderzoek: van een simpele sorteertest tot een uitgebreid technisch onderzoek in het laboratorium of desk-research naar de verschillende systemen voor de producentenverantwoordelijkheid voor verpakkingen (EPR) in de wereld. Daarnaast gaan we met bedrijven aan tafel om samen nieuwe verpakkingen te ontwerpen. Wij zorgen er dan voor dat de recyclebaarheid geborgd is.”

Recyclebaarheid certificeren

Wat er nog wel ontbreekt is duidelijke certificering voor de recyclebaarheid van verpakkingen. Bedrijven kunnen nu zelf bepalen wat ze over recyclebaarheid op een verpakking zetten. Dit is volgens Mooij geen goede zaak. “De huidige recycle-claims op verpakkingen zijn vaak theoretisch en kunnen een verkeerd signaal geven. Een voorbeeld daarvan zijn verpakkingen van biologisch-afbreekbaar plastic. Daarbij wordt aan de consument het beeld gegeven dat ze heel goed gerecycled of gecomposteerd kunnen worden. De werkelijkheid is echter dat recyclingbedrijven problemen ondervinden met de recycling van deze verpakkingen. Daarom gaan ze uiteindelijk nagenoeg altijd de verbrandingsoven in”, licht Mooij toe. Wellicht wordt het in de toekomst mogelijk om ook deze verpakkingen te recyclen. Maar voor de huidige situatie is het belangrijk dat partijen, van producent tot recyclingbedrijf, samen aan oplossingen werken.

Als oplossing biedt circpack een professionele certificering. “Een heldere methodologie gecombineerd met operationele kennis en big data, waarmee we de recyclebaarheid van een verpakking bepalen. Als minstens 50 procent van de verpakking gerecycled kan worden, ontvangt de klant een certificaat. Verpakkende producenten kunnen deze certificering dan gebruiken in communicatie met klanten. In de toekomst kan het ook dienen als bewijs van recyclebaarheid voor EPR-systemen”, legt Mooij uit.

De ‘ideale verpakking’

Het uiteindelijke doel is om de materialen van de recyclebare verpakkingen weer op een hoogwaardige manier in te zetten. In een tweede leven moeten ze dus een vergelijkbaar ‘virgin’ ofwel primair materiaal kunnen vervangen. Wat zijn dan de basiseisen waar bijvoorbeeld een kunststof verpakking aan moet voldoen? Mooij schetst: “Op dit moment is de ‘ideale verpakking’ om te recyclen van slechts één materiaal gemaakt en heeft een lichte of transparante kleur. Als het een etiket bevat, dan sluit dit materiaal aan bij de recycling van het hoofdmateriaal.” Als alle verpakkende bedrijven daarmee aan de slag gaan kunnen er grote stappen worden gezet.

Bekijk in onderstaande infographic hoe de ideale verpakking eruit ziet:  

Foto: Adobe Stock