Ons levensonderhoud is de afgelopen tijd duurder geworden. Daardoor houden mensen wat vaker de hand op de knip. Dat betekent minder ruimte voor de aanschaf van dure producten. Dat merkten smartphonefabrikanten ook, waaronder Fairphone. “We hebben de afgelopen tijd veel moeten investeren”, zegt Monique Lempers, chief impact officer bij Fairphone. “Zo hebben we flink ingezet op marketing en naamsbekendheid. Het duurt altijd even voordat je daar het effect van ziet. Je koopt natuurlijk ook niet iedere dag een nieuwe smartphone; je wacht tot je er echt één nodig hebt. Maar we zien wel dat de verkopen in 2024 aantrekken.”
Repareerbare oortjes
Fairphone plukt ook de vruchten van de succesvolle lancering van de Fairbuds. De verkoop van de repareerbare oortjes doet het beter dan verwacht, zegt Lempers. Het principe van de Fairbuds is vergelijkbaar met dat van de Fairphone. “Dit begint bij het ontwerp: hoe gaan we ervoor zorgen dat de materialen die we gebruiken zo lang mogelijk meegaan? En kunnen we dit maken van materialen die gerecycled zijn of een eerlijke herkomst hebben?” Dat betekent bijvoorbeeld dat de benodigde metalen niet gemijnd worden uit mijnen die bijdragen aan gewapend conflict, zoals met kobalt en goud uit Congo nog weleens het geval is. “En net als de Fairphone moeten bepaalde elementen van de Fairbuds makkelijk te repareren of te vervangen zijn, zoals de batterij.”
Batterij verwisselen
Daarbij mag de focus van Fairphone wat betreft Lempers nog wel wat meer op vervanging liggen, dan op reparatie. “Met reparatie maken we het in mijn ogen soms wat complexer dan het lijkt. Aan iemand die niks met repareren heeft, kan ik op een festival in een klap laten zien hoe handig en makkelijk het is om de lege accu in je telefoon te vervangen. Er komt geen schroevendraaier aan te pas. Dat is niet eens repareren. Het gemak van vervanging spreekt een veel groter publiek aan.”
Mazen in de wet
Inmiddels vindt Europa ook dat consumenten betere toegang moeten krijgen tot elektronica waarvan kapotte onderdelen makkelijker gerepareerd en vervangen kunnen worden. Zo moet het right to repair-wetsvoorstel, onderdeel van de Green Deal, de reparatiemarkt nieuw leven inblazen. In februari dit jaar werd het wetsvoorstel goedgekeurd door de Europese Raad en het Parlement. Nu is het aan de lidstaten om de wet te implementeren in nationaal beleid.
Fairphone is actief betrokken geweest bij de totstandkoming van dit wetsvoorstel. Lempers: “Het is hartstikke goed dat deze wetgeving er nu is. Maar er zitten nog wel gaten in. Zo gaat de wet slechts in op bepaalde productiegroepen: smartphones wel, maar koptelefoons niet.” Maar ook specifiek op smartphones ziet Lempers nog mankementen. “De wet schrijft voor dat de batterij makkelijk vervangbaar moet zijn. Maar deze eis kun je omzeilen als je smartphone een hoge IP-rating heeft. Dat is een score die aangeeft hoe goed een smartphone bestand is tegen bepaalde weersomstandigheden en water. Dus als je maar een telefoon ontwikkelt met een heel hoge IP-rating, hoef je niet te voldoen aan de batterijvervangingsplicht. Nogmaals, de wet is een stap in de juiste richting. Maar we zijn er nog niet.”
E-waste neutraal
Terwijl in Brussel werd gesleuteld aan het wetsvoorstel, introduceerde Fairphone afgelopen jaar een nieuw, eigen initiatief. Het bedrijf labelt zijn nieuwste producten als ‘e-waste neutraal’. Lempers: “Dit betekent dat we van elk product dat we op de markt brengen, een vergelijkbaar afgedankt product of eenzelfde gewicht aan elektronisch afval uit de markt halen en recyclen.” Zo werkt Fairphone samen met Race Against Waste. Dit initiatief organiseert afvalinzamelingswedstrijden tussen scholen. “Maar we zamelen ook elektronisch afval in op plekken in Afrika waar nog geen goede recycle-infrastructuur is. Elektronisch afval dat daar gedumpt wordt, kunnen wij juist ophalen en laten verwerken in een speciale fabriek in Italië.” Helaas is het nog een brug te ver om deze gerecyclede materialen weer te gebruiken in nieuwe Fairphones. “Daar loop je nu tegen wetgeving aan. Ondanks dat het om gerecyclede grondstoffen gaat, wordt het nog steeds aangemerkt als e-waste. En dat mogen we niet zomaar naar onze fabrikant in China vervoeren.”
Eerlijk en recyclebaar
Het weerhoudt Fairphone er in ieder geval niet van om op de troepen vooruit te lopen. De laatste Fairphone 5 bestaat nu al uit zo’n 40 procent gerecyclede en eerlijke materialen. Dat percentage wil het bedrijf in de toekomst verder verhogen. “Van de grofweg zestig verschillende materialen in een smartphone, legden we de focus tot nu toe op veertien die zo eerlijk en recyclebaar mogelijk moeten zijn.” Dit zijn de veertien materialen met de hoogste sociale en milieu-impact. “Recent hebben we deze lijst uitgebreid naar 23 materialen.” Wat betekent dat voor de ambities voor de Fairphone 6? Lempers (glimlachend): “Daar kan ik nu nog niks over zeggen.”
Lees ook:
The Next Web
Wil je meer horen over de duurzaamheidsstrategie van Fairphone? Op vrijdag 21 juni spreekt de oprichter van Fairphone, Bas van Abel, op The Next Web. Het event staat weer bol van de grote namen, interessante start-ups en investeerders met diepe zakken. Check de sprekers en het programma. Nog geen kaartje? Via Change Inc. krijg je 20 procent korting op de tickets voor donderdag 20 en vrijdag 21 juni.
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
