‘Dit zijn de 6 beste circulaire bedrijven van 2023’

Sinaasappelschillen die gered worden van de verbrandingsoven, hergebruikte MRI-scanners en een complete woonwijk van hernieuwbare grondstoffen. Op steeds meer plekken valt een glimpje van de circulaire economie op te vangen nu steeds meer bedrijven en organisaties ermee aan de slag gaan.

Op maandag 6 februari koos het publiek in drie categorieën hun favoriete circulaire bedrijf uit een lijst die een jury opstelde. De categorieën zijn Business Large, Business Small en Public. Dit zijn de organisaties die kans maakten op de prijs:

(Zie onderaan dit artikel wie er gewonnen heeft)

Ecodorp Boekel

Experimenteren en innoveren zijn onlosmakelijk verbonden met Ecodorp Boekel. Dat gebeurt er dan ook volop. Mensen die hier willen wonen moeten vooraf een contract tekenen dat zij hiermee akkoord gaan. De woonwijk is bijvoorbeeld niet aangesloten op het riool. Daarnaast vangen de bewoners zoveel mogelijk regenwater op. Dat gaat naar de wasmachines en gebruiken ze voor het doorspoelen van de toiletten. Voor warmte slaan ze de handen in een met uitvinder Cees van Nimwegen die warmte opslaat in basalt-gesteente.

Het is niet voor het eerst dat Ecodorp Boekel wordt genomineerd voor een prijs. Zo werd onderstaande video gemaakt vanwege de nominatie voor de Gouden Piramide van het College van Rijksadviseurs. Hierin komt onder andere initiatiefnemer Ad Vlems aan het woord die een rondleiding geeft over het terrein:

PeelPioneers

Citrusschillen vormen de grootste organische afvalstroom van horecabedrijven. Ook supermarkten gooien dagelijks veel schillen weg. Op die manier belanden veel schillen in de verbrandingsoven. Zonde, vinden de oprichters van PeelPioneers: Sytze van Stempvoort, Bas van Wieringen en Lindy Hensen. Het bedrijf verwerkt schillen tot ingrediënten voor de voedingsindustrie, van aroma’s tot gekonfijte producten.

In onderstaande podcast is Lindy Hensen te gast. De medeoprichter van PeelPioneers bespreekt samen met emeritus-hoogleraar evolutionaire ecologie Louise Vet de uitdagingen, kansen en succesverhalen van de circulaire economie:

Juunoo

Jaarlijks wordt 300 miljard euro aan wanden weggegooid, meldt Juunoo op de website. Dat is het Belgische bedrijf een doorn in het oog. Daarom maakt het binnenwanden, glazen wanden, telefooncellen en vergaderboxen die opnieuw te gebruiken zijn. De modules zijn verstelbaar en werken met een kliksysteem. "Het idee is eenvoudig: klik de module los, schuif hem uit tot de gewenste hoogte en klik hem weer vast", schrijft Juunoo. Als mensen de wanden zat zijn koopt het bedrijf ze terug. Onderstaande video laat zien hoe het systeem werkt:

Philips

Philips valt al jaren op vanwege de circulaire stappen die het zet. Het bedrijf heeft fabrieken waar onder andere MRI-scanners, CT-scanners en echo-apparatuur worden opgeknapt zodat zij opnieuw gebruikt kunnen worden. Daarnaast zet het vaker in op huur-systemen: product-as-a-service. Door eigenaar te blijven van het product is het voor het elektronicaconcern logisch om een product zo lang mogelijk te benutten.

Ook opvallend is dat Philips met een hoge interne CO2-prijs rekent. Wat is dat en wat kan het je als ondernemer opleveren? Daarover bevragen Liesbeth Staats en Werner Schouten Robert Metzke, Global Head of Sustainability van Philips en Michel Scholte, oprichter van Trueprice in onderstaande aflevering van Koplopers:

Zeeman

Zeeman krijgt de laatste tijd veel aandacht voor zijn duurzaamheidsbeleid. Zo bracht het bedrijf eind vorig jaar naar buiten dat het leefbaar loon wil gaan betalen aan hun kledingarbeiders in India. Dit moet fabrieksmedewerkers per kledingstuk 5 cent meer opleveren. Ook is het sinds vorig jaar mogelijk om tweedehandskleding in te leveren. “Kleding heeft een waarde, en dat willen we onze klanten meegeven”, zei duurzaamheidsmanager Arnoud van Vliet daar eerder over.

Van Vliet was ook te gast in Koplopers. Hoe gaat de kledingindustrie bijdragen aan een betere wereld? Luister nu:

Bleckmann

Bleckmann is een logistiek bedrijf dat goederen vervoert voor klanten in mode, lifestyle en consumentenelektronica. Maart vorig jaar kondigde Bleckmann de overname van The Renewal Workshop aan. Die overname stelt het bedrijf in staat om de circulaire plannen verder uit te rollen. Zo wil het klanten helpen bij het vernieuwen en doorverkopen van producten die anders als afval in de verbrandingsoven zouden belanden. “Door het percentage verkoopbare artikelen te verhogen via recommercekanalen of hergebruik, door upcycling en recycling, bouwen we allemaal aan een betere circulaire toekomst”, zei Jurrie-Jan Tap, Chief Business Development daarover in een persbericht.

Circulaire economie buiten het bedrijfsleven

Naast het bedrijfsleven komen ook gemeentes, provincies, waterschappen, (semi-)publieke instellingen en samenwerkingsverbanden in aanmerking voor een prijs. Dit jaar behoren Gemeente Leeuwarden, Provincie Gelderland en samenwerkingsverband WaardeRing tot de kanshebbers. Tot slot worden mensen in het zonnetje gezet die in een bepaalde regio of sector langdurig circulaire initiatieven aanjagen. De Circular Heroes.

Focus van de jury

De finalisten sprongen bij de jury in het oog vanwege de impact die ze al realiseren en de manier waarop ze het systeem veranderen. Ook de zogenoemde R-ladder speelde een rol in de keuze van de jury. In goed Nederlands verwijst de R-ladder naar de volgende zaken: refuse, rethink, reduce, re-use, repair, refurbish, remanufacture, repurpose, recycling en recover. Alles draait om minimale waarde-vernietiging van grondstoffen en materialen. Bijvoorbeeld door zoveel mogelijk her te gebruiken.

En de winnaars zijn...

Zeeman won in de categorie grote bedrijven, vanwege de samenwerking met kringlooporganisatie Het Goed. In alle Nederlandse en twee Belgische Zeeman-winkels kunnen consumenten hun oude kleding inleveren. Het Goed sorteert deze kleding om het vervolgens her te gebruiken of te recyclen. Een deel van de kleding komt terug in de winkels.

PeelPioneers won in de categorie kleine bedrijven. “PeelPioneers hergebruikt sinaasappelen, een restproduct, op een hele mooie manier in zichtbare consumentenproducten als vleesvervangers en cosmetica. Mooi om te zien dat ze samenwerken met allerlei verschillende partijen: van Jumbo tot Renewi, van Seepje tot Lowlander Bier", zei juryvoorzitter Karen Maas, daarover.

Provincie Gelderland viel in de prijzen in de categorie publiek vanwege een specifiek project. Toen een oud provinciale kantoorgebouw overbodig werd is het op een duurzame manier uit elkaar gehaald. Hierdoor kreeg 92 procent van de materialen een tweede leven in de nieuwbouw. Juryvoorzitter Jacqueline Cramer: “Een voorbeeld van Re-use op de R-ladder! De CO2-winst is groot omdat beton een zeer vervuilend materiaal is. Daarnaast is het een schaalbaar project en een heel gezonde businesscase. Iedereen zou dit zo moeten doen!”