Circulariteit in de ICT: het belang van refurbishment

DuurzaamBedrijfsleven sprak met Infotheek, Leapp en Recover-e over de groeiende populariteit en de vele voordelen van refurbishment.

Wat is refurbishment eigenlijk?

Refurbishment is voor het grote publiek een relatief nieuwe term, stelt Renata Gvozden, e-commerce manager bij Leapp. Leapp brengt sinds 2011 gebruikte Apple-producten aan de man en heeft inmiddels vierentwintig winkels in Nederland, België en Duitsland. De webshop van Leapp vormt echter nog steeds de basis van het florerende bedrijf, dat zich zowel op de B2C- als B2B-markt richt. “Wij hebben in de eerste jaren van ons bestaan actief campagne moeten voeren om de term refurbishment te laden bij consumenten.”

Het refurbishen van ICT-apparatuur houdt in dat producten zoals laptops, schermen, smartphones en tablets gerenoveerd en schoon gemaakt worden, zodat ze wederom in gebruik kunnen worden genomen. Met andere woorden: refurbishment kan de levensduur van ICT-apparatuur aanzienlijk verlengen.

“Leapp koopt vanuit het bedrijfsleven afgeschreven, en door consumenten ingeruilde, Apple-producten in en geeft deze een tweede leven”, legt Gvozden uit. “De technische kant van een gebruikt apparaat moet perfect zijn wanneer we het opnieuw op de markt brengen. De cosmetische kant kent verschillende gradaties. Daar hangt de prijs van het gebruikte product van af.”

“Er komt veel kijken bij refurbishment”, vult Mathieu Sueters aan, expert op het gebied van circulaire economie bij Infotheek, Europees marktleider op het gebied van gebruikte apparatuur. “Denk hierbij aan processen als data-wiping en certificering. Daar moet je als refurbishment-bedrijf veel in investeren.”

Enorm populair

Tegenwoordig is refurbishment niet alleen geaccepteerd, maar ook enorm populair. Steeds meer consumenten, bedrijven en overheidsinstanties kiezen voor gebruikte ICT-apparatuur. De markt groeide in de afgelopen jaren dan ook enorm.

Vooral in de computermarkt is de groei in populariteit van gebruikte producten duidelijk merkbaar: het aandeel van gebruikte producten bedraagt in deze markt inmiddels 20 procent, blijkt uit een onderzoek van adviesbureau McKinsey, dat werd uitgevoerd in opdracht van Infotheek. Volgens McKinsey is het marktaandeel van gebruikte apparatuur in de Benelux, Scandinavië, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk inmiddels gelijk aan zo’n € 15 tot € 18 mrd. Dit terwijl de totale markt juist krimpt.

“De markt in Nederland is groot”, zegt Jan-Paul Kimmel, mede-oprichter van Recover-e, een initiatief opgezet door Royal HaskoningDHV en Siso, dat zich richt op het sluiten van de keten in de ICT-sector. Recover-e doet dit door middel van refurbishment van ICT-apparatuur voor de zakelijk markt en door innovatie te stimuleren op het gebied van recycling. “Er worden jaarlijks 1 miljoen werkplekken in Nederland vervangen. De gemiddelde waarde van een gebruikte laptop ligt tussen de € 200 en € 250. Dan praat je dus al snel over een marktpotentieel van € 250 mln.”

Behoefte verandert

Infotheek zag zijn omzet in zes jaar tijd ongeveer zes keer zo groot worden. In 2016 werd een omzet van ruim € 350 mln behaald. “Refurbishment is hot. De acceptatie ervan is toegenomen”, zegt Sueters van Infotheek. “Daarnaast heeft de economische crisis van 2008 ons geen windeieren gelegd. Zakelijke gebruikers van ICT-apparatuur gingen op zoek naar alternatieven, ofwel gebruikte ICT-apparatuur, om de kosten te drukken. Er waren toentertijd weinig bedrijven in Europa die dit konden bieden, maar Infotheek kon dat wel.”

De behoefte van consumenten en bedrijven is aan het veranderen, vult Gvozden van Leapp aan: “Het succes van initiatieven als Airbnb, Spotify en deelauto’s laat zien dat consumenten en bedrijven steeds bewustere keuzes maken.” Sueters beaamt dit: “Waarom zou je een Ferrari kopen als je toch niet harder dan 120 kilometer per uur mag op de snelweg?”

Economische en sociale voordelen

De business case voor refurbishment is dus dubbel en dwars aanwezig. Maar refurbishment brengt ook vele andere voordelen met zich mee. Infotheek en Recover-e onderscheiden vier gebieden waarin refurbishment en circulaire economie een belangrijke bijdrage kunnen leveren: economie, milieu, sociaal en innovatie. Sueters: “Dit zijn heel tastbare voorbeelden van de voordelen die refurbishment en de circulaire economie kunnen bieden.”

Recover-e hanteert bovenstaande voordelen in zijn business-model en benadrukt het belang ervan. Kimmel: “Het marktpotentieel van refurbishment is groot, maar ook voor bedrijven die ICT-apparatuur nodig hebben, is refurbishment economisch aantrekkelijk. Door gebruikte apparatuur in te zetten, kan je als bedrijf flink op kosten besparen.”

"Het sociale aspect van refurbishment treedt steeds meer op de voorgrond"

Ook op sociaal gebied biedt refurbishment interessante kansen. Kimmel: “We werken bijvoorbeeld samen met Stichting Leergeld, dat gezinnen die het niet erg breed hebben van ICT-apparatuur voorziet. Daarnaast zorgt refurbishment voor nieuwe sociale werkplekken die interessante opleidingsmogelijkheden bieden, omdat er reparatie en demontage bij komen kijken. Recover-e werkt samen met het Leger des Heils om deze sociale werkplekken te verwezenlijken.”

Sueters van Infotheek: “Het sociale aspect van refurbishment treedt steeds meer op de voorgrond. Er werken momenteel tientallen werknemers van de sociale werkplaats in onze refurbishment faciliteiten.” Daarnaast heeft Infotheek Stichting IT4Kids opgericht, een initiatief dat bedrijven de mogelijkheid biedt om de opkoopwaarde van hun IT-hardware te doneren aan een goed doel. Deze goede doelen zetten zich in voor de ontwikkeling van kinderen die onder de armoedegrens leven, voornamelijk door middel van sportactiviteiten.

Duurzaamheid en circulariteit

Belangrijker nog: op het gebied van duurzaamheid en circulariteit binnen de ICT-sector speelt refurbishment een essentiële rol. Sueters: “ICT-apparatuur bestaat uit kostbare grondstoffen, waarvan er een groot tekort bestaat in de wereld. Het is gewoonweg niet mogelijk om oneindig door te gaan met produceren en consumeren zoals we dat nu doen. Heel veel mensen zijn zich hier niet bewust van.”

"We kunnen niet oneindig door gaan met produceren en consumeren zoals we dat nu doen"

“Infotheek doet dan ook veel onderzoek naar de circulaire waarde van ICT-apparatuur en de onderdelen ervan”, vervolgt hij. “We delen die kennis met iedereen, want de juiste kennis leidt tot de juiste beslissingen. Zo is het belangrijk om inzicht te geven in de CO2-reductie die men kan realiseren door gebruik te maken van refurbished apparatuur. Deze reductie verschilt per merk, maar is aanzienlijk: ten minste 50 procent.”

“Een omarming van refurbished apparatuur kan een enorme impact hebben op het milieu. Veel groter wellicht dan het plaatsen van windmolens in de Noordzee.” Daarnaast is refurbishing heel gemakkelijk haalbaar, stelt Sueters: “Er is alleen een andere manier van denken nodig.”

Andere manier van denken

Infotheek zet zich actief in om deze andere manier van denken te bereiken, door middel van promotiecampagnes en workshops. Sueters: “Het is hierbij belangrijk om niet met het vingertje te wijzen, maar juist de voordelen van refurbishment te benoemen. Die voordelen zijn er te over: het levert meer werkgelegenheid op, kost bedrijven minder geld, verhoogt het bruto nationaal product en levert een belangrijke bijdrage op het gebied van milieu en duurzaamheid. Op die manier hopen we consumenten en bedrijven te activeren en motiveren om zich circulair te gaan gedragen.”

"Omarming van refurbished apparatuur heeft een grotere impact op het milieu dan het plaatsen van windmolens in de Noordzee"

Kimmel vult aan: “Het is essentieel dat gebruikte ICT-apparatuur op een gecontroleerde manier opnieuw in de markt wordt gezet en na gebruik wederom terugkomt bij de leverancier. De apparatuur verdwijnt nu nog te vaak in grijze stromen en komt als e-waste in Afrika en Azië terecht, waar die onder erbarmelijke omstandigheden wordt verwerkt. Dit terwijl er nog veel waarde in de apparatuur zit.” Om ervoor te zorgen dat ICT-apparatuur niet in grijze stromen terecht komt, heeft Recover-e een gebruikscontract ontwikkeld voor de refurbished apparatuur die het bedrijf aanbiedt. Kimmel: “Op die manier zorg je ervoor dat de ICT-apparatuur altijd weer terugkomt en de keten gesloten blijft.”

Sueters beaamt dit: “We moeten er gezamenlijk zorg voor dragen dat we het maximale uit onze ICT-apparatuur halen. Wanneer ICT-apparatuur voorbarig gerecycled wordt, wordt iets kapot gemaakt wat eigenlijk niet kapot is. Dat is zonde.”

Bewustwording

Gvozden van Leapp benoemt daarnaast de noodzaak om refurbishment ook bij consumenten onder de aandacht te blijven brengen: “Veel mensen weten nog steeds niet wat het is of hebben hun twijfels bij de kwaliteit van refurbished producten. Die consumenten moeten we over de streep trekken, door te allen tijde goede services te leveren. Dan gaat het balletje vanzelf rollen. Het klinkt cliché, maar uiteindelijk moet de klant een ambassadeur van je worden.”

Hoofdafbeelding: Infotheek | Afbeelding in tekst: Leapp | Afbeelding onderaan: Recover-e