Circulair Textiel Lab: "Opschalen van gerecycled textiel is essentieel voor toekomstbestendige kledingindustrie"

Nederland recyclet jaarlijks zo’n 33 procent van de 136 miljoen kilo die het aan textielafval inzamelt. Slechts 1 procent hiervan wordt gebruikt voor de kledingindustrie. Ritsen, knopen, labels en broekzakken zijn vaak lastig te recyclen en bovendien is het grootste deel te veel afgeleefd. Hierdoor kan het niet meer gebruikt worden voor de kledingindustrie, maar vindt het een nieuw leven als vulmateriaal voor autostoelen, matrassen en meubels.

Dan wordt het toch hergebruikt, zou je denken. “Het is niet slecht, maar het is wel downcycling van waardevol materiaal”, vertelt Jan Mahy, lector Sustainable & Functional Textiles aan hogeschool Saxion. Mahy is betrokken bij de ontwikkelingen van het recyclen van textiel voor de kledingindustrie, want dat gebeurt op dit moment te weinig, vindt hij. “Als we textiel kunnen hergebruiken voor kleding, dan is het nóg beter. Anders is er alsnog nieuw textiel nodig. We moéten recyclen, anders is de wereldvraag en het wereldaanbod niet in evenwicht.”

Mechanische en chemisch technieken

Om meer gerecycled materiaal te gebruiken in de kledingindustrie is het Circulair Textiel Lab in het leven geroepen. In het lab worden mechanische en chemische technieken gebruikt om zo veel mogelijk textiel te recyclen voor de kledingindustrie. “Met naaldachtige gereedschappen haal je het textiel uit elkaar tot je individuele vezels over houdt. Daar maak je dan weer nieuwe garen van die je kan gebruiken voor textiel”, vertelt Mahy.

Lees meer: Zonnecellen in textiel: met je poncho een telefoon opladen

Maar voor versleten kledingstukken – en met name spijkerbroeken – is het een lastiger verhaal. Zo bestaan de skinny jeans vaak uit elastaan (zodat ze rekbaar zijn) en uit metaal. Mahy: “Een dramatisch product om te recyclen. Daarom worden nu alleen de broekspijpen hergebruikt en de romp wordt verbrand.” Daarnaast zijn de vezels van de versleten spijkerbroeken heel kort. “Daar kan je eigenlijk niets mee. Met een chemische behandeling proberen we die vezels op te lossen en daar nieuwe vezels van te maken.”

Opschalen is essentieel

Vooral het opschalen van recycletechnieken is een belangrijke stap. “Alleen op die manier kunnen we een belangrijke bijdrage leveren aan de gestelde klimaatdoelen”, vertelt Mahy. Nederland heeft de ambitie om in 2030 minstens de helft van al het textiel te verduurzamen. Tijdens de week van de Circulaire Economie zei staatssecretaris Stientje van Veldhoven: “De ecologische voetafdruk van textiel is groter dan die van de lucht- en zeevaart bij elkaar.”

Lees meer: Kledingindustrie zet steeds meer in op duurzaamheid, maar verfmethodes blijven achter

Juist daarom is het belangrijk dat het recyclen van kleding op grote schaal kan worden toegepast, zodat het daadwerkelijk een impact kan maken. In opdracht van bedrijven, en samen met studenten van hogeschool Saxion wordt er daarom gekeken naar technieken die het recycleproces kunnen opschalen. De focus ligt op het grootste textielafvalprobleem: katoen. “Later willen we ook polyester betrekken bij het circulaire recyclingproces, wat het tweede grootste textielafval probleem is”, licht Mahy toe. Daarnaast hopen ze de volledige inzamelketen te verbeteren: van de kledinginzameling tot het sorteren en opnieuw weven van textiel. 

Geen nieuwe grondstoffen

Wie niet kan wachten om aan de slag te gaan in het lab is MUD Jeans. Met het project ‘Road to 100’ wil het bedrijf 100 procent gerecyclede spijkerbroeken produceren. Nu ligt dat percentage rond de 40 procent, omdat de kwaliteit van het gerecyclede textiel vaak niet hoog genoeg is. Dit najaar verwacht MUD Jeans de eerste spijkerbroek te ontwikkelen die volledig uit gerecycled materiaal is gemaakt.

Eerder deze week publiceerde het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) dat de hoeveelheid textiel in Nederland in 2019 met 10 procent is toegenomen ten opzichte van 2015. Dat is nieuw textiel gemaakt van nieuwe grondstoffen. “We moeten kostbaar textiel niet downcyclen maar écht opzoek gaan naar oplossingen voor hergebruik. Die oplossing ligt niet alleen bij de industrie, maar ook bij de consument”, vindt Mahy. “We willen de consumenten aanmoedingen om kleding niet meer in ondergrondse containers te dumpen, want dan wordt het vrijwel zeker verbrand.” Breng het eerder naar de kringloop, moedigt Mahy aan. "Dan krijgt textiel nog een tweede leven, en anders werken sommige winkels samen met bedrijven die textiel hergebruiken." 

Lees meer: Problemen in de kledingsector: 'We zijn verslaafd aan lage prijzen'