Changemakers Margreet van Uffelen en Huub Looze: "We hebben geen tijd te verliezen"

Tijdens de Dutch Design Week in Eindhoven deze week leggen Van Uffelen en Looze uit welke mogelijkheden er zijn én waarom bouwbedrijven zo snel mogelijk zouden moeten overschakelen op groene materialen. Ook pleiten ze voor het gebruik van afval als grondstof. “De tijd van halve maatregelen is écht voorbij.’’

Hoe zijn jullie begonnen aan Omlab?

Looze: “Ik werkte als productontwerper en gaf les op de kunstacademie in het ontwerpen met biobased materiaal. Eind 2016 richtte ik als ontwerper en curator een biobased pop-up store in. Producenten, ontwerpers en kunstenaars lieten het publiek zien wat er al te koop en mogelijk was met plantaardige grondstoffen. Deel van de opdracht was om biobased toegankelijk te maken voor het winkelend publiek.’’

Van Uffelen: “Toen ben ik ingestapt. Huub en ik zijn al twintig jaar een stel en aan de keukentafel hoorde ik veel over zijn biobased ideeën en zag ik projecten ontstaan. Ik heb zelf een communicatie-achtergrond en maak graag de vertaalslag. Daarna zijn we op zoek gegaan naar een plek waar we verder konden gaan met het ontwikkelen van biobased projecten. Zo ontstond Omlab.”

Looze: “In Omlab zoeken we naar natuurvriendelijke, generatiebestendige oplossingen. Daarin gaan we heel ver. We gebruiken geen delfstoffen, we willen de aarde zoveel mogelijk met rust laten. Op 12 april van dit jaar was het al Dutch Overshoot Day. Dat betekent dat we vanaf dat moment alles wat de aarde kan produceren én aan afval kan verwerken, hebben verbruikt. Daarna bouwen we een schuld op aan de aarde. De keuze om afval te zien als grondstof is daarom heel logisch. Het is bouwmateriaal dat nu al in omloop is.”

Waarom kozen jullie voor de bouwsector?

Van Uffelen: “Dat is simpel: de bouw is verantwoordelijk voor 40 procent van de CO2-uitstoot en voor 40 procent van het afval. We zien ook dat de sector ervoor openstaat om te vergroenen.”

Looze: “Zo lang we samen zijn, kopen we al zo min mogelijk spullen. Ook hebben we al zo’n 10 jaar niet meer gevlogen. We maken ons zorgen over de wereld waar we onze kinderen straks in achterlaten. Als ontwerper voel ik de verantwoordelijkheid om betere keuzes mogelijk te maken. Met onze ontwerpstudio kunnen we écht iets in gang zetten. In de bouwsector valt een wereld te winnen.’’

Hoe gaat dat eigenlijk in zijn werk, het maken van duurzaam bouwmateriaal?

Looze: "We experimenteren veel. Het is kiezen, uitproberen, weer kiezen. Wat werkt wel en wat werkt niet? Elke stap biedt nieuwe kansen voor materiaalbesparing, natuurvriendelijke coating, enzovoorts. Het gaat ons om praktische voorbeelden voor de industrie. We schakelen experts in en werken samen met andere ontwerpers en de industrie zelf. Uiteindelijk zijn we nu tot een 98 procent circulair en biobased materiaal gekomen, met de sterkte van cellenbeton, terwijl er géén cement wordt gebruikt.”

Wanneer gaan we jullie product terugzien op de bouw?

Van Uffelen: “We doen er alles aan om op te schalen, zoals een samenwerking met Bruil Prefab Printing. Wij ontwikkelen, testen, proberen uit, verbeteren. Het belangrijkste wat nodig is, is een ongeduldige opdrachtgever, die net zo snel wil verduurzamen als wij.”

Looze: “Gelukkig zien we dat veel bedrijven ervoor openstaan. Naast ons eigen research en development van materialen, helpen we bedrijven die willen verduurzamen. Elke stap is er één, al kan het ons niet snel genoeg gaan. Bedrijven en beleidsmakers vragen ons om mee te denken over het hergebruiken of het terugdringen van afval of voor andere duurzaamheidsvraagstukken. Met advies en workshops trekken we de industrie mee.”

Voor veel bedrijven is het wellicht te kostbaar om helemaal voor verduurzaming te gaan.

Van Uffelen, na een diepe zucht: “Die opmerking, daar ben ik zo klaar mee. Die hoor of lees je elke dag wel een keer. Maar het ligt helemaal aan je definitie van wat iets ‘duur’ maakt. Goedkoop bestaat niet. Als we bezig blijven op de manier waarop we dat nu doen, betaalt alsnog iemand de prijs. De aarde, een ander continent, of de volgende generatie. Alle bouwers en producenten moeten nu hun verantwoordelijkheid nemen. We hebben geen tijd te verliezen.’’

Looze: "Daarom hebben we ook besloten om die volgende generatie, onze kinderen, een stem te geven in ons bedrijf. Alles wat we doen, willen we kunnen verantwoorden aan onze kinderen. Zij zijn nu 15 en 13 en heel bewust bezig met de uitdagingen waarvoor we staan. Met z’n allen hebben we een paar jaar terug besloten om voortaan vegetarisch te eten. Onze kinderen en hun kinderen later, mogen niet worden opgezadeld met onze puinhopen.”