CEO Van Gansewinkel: "de implementatiekracht moet omhoog"

Maar liefst 6 miljoen ton aan materiaal gaat er jaarlijks door de handen van de medewerkers van afvalbedrijf Van Gansewinkel. In 2014 lukte het het bedrijf ruim 64 procent daarvan een tweede leven te geven op de grondstoffenmarkt. Bijna een vijfde is gebruikt om groene energie op te wekken. De rest werd omgezet in grijze energie of belandde op de stort. Het bedrijf heeft berekend dat het zo 1,19 miljoen ton CO2 heeft bespaard, ten opzichte van het gebruik van primaire grondstoffen en fossiele brandstof.

Nieuwe generatie

“Wat nu gebeurt is dat met gerecycled materiaal echt geld te verdienen is”, zegt Zwaaneveld. De CEO ziet een economisch momentum op gang komen voor de circulaire economie. “Er is nu een generatie opgestaan die anders denkt, en die bijna vanzelfsprekend voor producten van gerecyclede grondstoffen kiezen.”

“Wat nu gebeurt is dat met gerecycled materiaal echt geld te verdienen is”

Van Gansewinkel is de bruggenbouwer tussen die nieuwe en de oudere generatie, meent Zwaaneveld. Een belangrijke manier om dat te doen is volgens de CEO samenwerking met jonge ondernemers met verfrissende ideeën.

Zwaaneveld wijst op de samenwerking met Afval Loont, een samenwerking van ondernemer Jørgen van Rijn met Van Gansewinkel en het adviesbureau RebelGroup. Inwoners kunnen bij Afval Loont geld sparen met hun gescheiden verpakkingen, textiel, elektrische apparaten en andere stromen. Na een aantal jaren van vallen en opstaan is de start-up onder de vleugels van afvalreus Van Gansewinkel tot bloei gekomen. Een aantal gemeenten rondom Rotterdam kozen in 2015 voor afvalinzameling via Afval Loont

Een ander voorbeeld is het Rotterdamse Perpetual Plastics project, dat volledig gerecycled kunststof filament voor 3D-printers maakt uit oude autodashboards en PET-flessen. Van Gansewinkel, dat een omzet heeft van ruim € 960 mln op jaarbasis, kon de start-up voorzien van kennis over materialen en wetgeving. “Op zijn beurt is een dergelijke start-up weer heel inspirerend voor ons bedrijf en onze partners”, zegt Zwaaneveld.

Ketensamenwerking

Daar ligt volgens Zwaaneveld de toekomst: samen met partners innovatieve concepten ontwikkelen die verder gaan dan een efficiënte en duurzame inzameling van afvalstromen. En niet alleen met start-ups.

Van Gansewinkel zoekt op allerlei plekken in de keten samenwerking met andere partijen. Zo werkt dochterbedrijf Coolrec samen met Miele aan het terugwinnen van metalen uit afgedankt witgoed. Coolrec verwerkt de wasmachines op een speciaal ingerichte verwerkingslijn in zijn fabriek in Dordrecht. De metalen die het bedrijf terugwint, gaan terug naar de gieterijen van Miele, die er nieuwe draagsteunen en draagarmen van produceren.

“Als een klant echt circulariteit wil, kunnen wij dat integraal aanpakken”

Het is een voorbeeld van hoe het bedrijf optimaal gebruik probeert te maken van zijn schaalgrootte om de transitie naar een circulaire economie te bevorderen. “Wij zijn zo groot dat we bepaalde reststromen bijna geheel kunnen terugwinnen voor de fabrikant zelf”, zegt hij. “Als een klant echt circulariteit wil, kunnen wij dat integraal aanpakken.”

Van Gansewinkel is van oudsher een afvalinzamelaar en -verwerker. Zwaaneveld sluit niet uit dat het bedrijf in de toekomst ook meer de kant op gaat van de logistiek. “Om de levensduur en recycling van wasmachines te bevorderen, ligt het voor de hand om te denken aan leaseconstructies”, zegt hij. “Qua levensduur ga je dan andere dingen doen, van design tot uitlevering, onderhoud, refurbishment, alsnog recycling, tot aan het leveren van hoogwaardige, secundaire grondstoffen voor weer nieuwe producten.”

Samen met de online winkel Tuinmeubelen.nl werkt Van Gansewinkel ook aan retourlogistiek voor tuinmeubelen om er weer nieuwe grondstoffen van te maken . De webshop biedt haar klanten de mogelijkheid om bij de aanschaf van nieuwe meubelen de oude tuinmeubelen thuis op te laten halen. De samenwerkende partijen verwachten jaarlijks 150.000 kilo tuinmeubilair tot nieuwe, hoogwaardige grondstof te verwerken.

Prijsdruk

De Van Gansewinkel-topman ziet daarbij voor zijn bedrijf geen solistische rol weggelegd: “Samen met partners wil ik ketens regisseren en sluiten”, zegt hij. “Van Gansewinkel is daarbij de verbindende schakel tussen product, gebruik, recycling en secundaire grondstof voor nieuwe producten.”

De afvalsector kenmerkte zich sinds het uitbreken van de financiële en de daaropvolgende economische crisis door zware prijsdruk en verschroeiende concurrentie. Toch ziet Zwaaneveld daarin niet een belemmering voor de circulaire economie. “De prijzen waren gedaald naar een ongezond niveau”, zegt hij. “Bedrijven hielden de afgelopen jaren de hand op de knip. Wij blijven echter investeren in circulariteit. Als de consument het wil, gaan diezelfde bedrijven namelijk zo om.”

Bottlenecks voor de circulaire economie liggen volgens Zwaaneveld echter niet alleen bij de consument, maar ook bij overheden. “De overheid koopt in voor € 60 mrd per jaar. Zij heeft daarom ook de verantwoordelijkheid om de juiste vragen uit te zetten in de markt”, zegt hij. “Ik ben ervan overtuigd dat er meer te verdienen valt als duurzaamheid echt innovatief mag worden ingevuld bij aanbestedingen. Waarom overheden vooral nog steeds prijs boven duurzaam inkopen verkiezen, is de million-dollar question.”

Schaarse grondstoffen

Vlak voor de kerst presenteerde Eurocommissaris Frans Timmermans het nieuwe EU-pakket voor de circulaire economie. Het pakket bevat vooral maatregelen om achterlopende landen bij de les te trekken. Volgens Zwaaneveld erkent de Europese Commissie wel de noodzaak van de omvorming van de lineaire naar de circulaire economie, maar niet de urgentie. “We stevenen af op een schaarste aan grondstoffen, dus we hebben echt geen tijd meer te verliezen”, schrijft hij in een open brief aan de Commissie.

"We denken te veel gradueel en in kleine stapjes. Waarom gaan we niet sneller?"

Het pakket van Timmermans bevat ook maatregelen om ecodesign te bevorderen. Naast bestaande eisen voor energieverbruik, moeten apparaten in de toekomst ook gemakkelijker te repareren en te recyclen zijn.

“Er bevinden zich in ons klantenbestand veel bedrijven die vragen om hulp bij het circulaire denken en doen”, schrijft Zwaaneveld in zijn brief. “Die ons vragen om mee te denken over hoe ze producten zodanig kunnen ontwerpen dat ze in de volgende fase eenvoudig te demonteren zijn en hoe de gebruikte materialen opnieuw kunnen worden ingezet in nieuwe producten. Die ons vragen om recyclaat voor in hun producten en hoe ze circulair kunnen inkopen. Daar komen geweldige innovaties uit voort en dat vliegwiel gaat onverminderd door.”

De CEO ziet de circulaire economie liever vandaag dan morgen gerealiseerd. “De implementatiekracht moet omhoog”, zegt hij. “We denken te veel gradueel en in kleine stapjes. Waarom gaan we niet sneller? Dat is de basis voor mijn ambitie.”

Foto: Van Gansewinkel