Mark Post is wetenschapper, uitvinder van kweekvlees en oprichter van Mosa Meat, een spin-off van de Universiteit Maastricht. Post vond een manier om vleescellen op te kweken in een bioreactor, en haalde het wereldnieuws toen hij de eerste hamburger van kweekvlees wist te produceren. Hij richtte Mosa Meat op om kweekvlees zo snel mogelijk naar de markt te brengen. Tegelijkertijd is hij hoogleraar fysiologie aan de universiteit van Maastricht.
Kweekvlees kan grote positieve gevolgen hebben voor het klimaat. Door geen koeien meer te houden maar vlees te kweken in een reactor kan er veel uitstoot worden voorkomen. Op die manier wordt ons dieet duurzamer, zonder dat we er iets voor hoeven op te geven.
Visie
“Bij voeding is duurzaamheid enorm belangrijk, omdat we een aantal bedreigingen hebben in dit opzicht. Er is toename van de wereldbevolking, toename van vraag naar vlees en aan de aanvoerkant bedreigingen door klimaatverandering. Deze bedreiging kan worden verholpen door technologische vooruitgang te boeken en door verandering van consumentengedrag. We denken dat verandering van consumentengedrag te beperkt zal zijn en bovendien gaat het niet snel genoeg. Daarom moet je technologische vooruitgang boeken, ook om dat consumentengedrag te veranderen. Waar de oplossingen zitten is helder: we hebben voldoende oppervlakte om genoeg voeding te produceren voor tien miljard mensen, maar op dit moment doen we dat verschrikkelijk inefficiënt. Met name doordat we dierlijke eiwitten inefficiënt produceren, door die uit dieren te halen, en daarnaast gooien we veel weg: 40 procent van wat er geproduceerd wordt komt eigenlijk nooit op het bord terecht. Als we dat uit het systeem halen, dan kunnen we de landbouw fatsoenlijk organiseren en op termijn tien miljard mensen voeden, zonder dat we daarbij de planeet om zeep helpen.”
“Het idee om vlees te kweken is niet nieuw, Winston Churchill schreef er in 1931 al over. Maar toen waren we nog niet zo ver gevorderd. In Nederland zette visionair Willem van Eelen zich er voor in, maar het kwam nog niet genoeg van de grond. In 2004 werd een aantal wetenschappers bij elkaar getrommeld met de vraag of we daar aan wilde werken, want er moest echt iets gebeuren. Ik was één van hen. In 2008 begon ik met onderzoek doen naar kweekvlees vanuit mijn hoogleraarschap, en in 2016 werd Mosa Meat opgericht.”
“De kweekvleesindustrie is nu goed voor een half miljard euro, en dat is allemaal begonnen bij die ene gekweekte hamburger van ons”
Leiderschap
“Ik geloof niet dat ik het type leider ben dat leiderschap afdwingt, het gaat meer natuurlijk. Van alle mensen binnen het bedrijf ben ik degene met de meeste ervaring op het gebied van onderzoek en ontwikkeling, en in de hele wereld ben ik degene die hier het meest over nagedacht heeft, en die van alle aspecten afweet. Vandaar dat ik leiding geef, op dit moment aan 60 werknemers, voornamelijk aan de wetenschappelijke kant. Mijn voorkeur ligt ook bij het ontwikkelen en onderzoeken van nieuwe producten. Op het moment dat de eerste gekweekte hamburgers van de productieband rollen, ga ik verder met het ontwikkelen van nieuwe vleesproducten. Denk aan een ribeye of een T-bone steak. Dat is technisch uitdagender dan hamburgers, omdat het dikkere weefsels zijn, en ze een hele andere structuur hebben.”
Impact
“Het feit dat wij de eerste ter wereld zijn die een hamburger met deze technologie gemaakt hebben en aan de wereld hebben gepresenteerd, heeft ervoor gezorgd dat er nu 70 bedrijven mee bezig zijn. Die industrie is nog klein, maar inmiddels goed voor een half miljard euro. En dat is begonnen met die ene gekweekte hamburger van ons, die we in 2013 presenteerde. Als ik daarop terugkijk is dat al een behoorlijke impact. En daarbij, omdat het wereldwijd in het nieuws is geweest, wordt gekweekt vlees steeds meer geaccepteerd. Daar hebben wij ook een belangrijke rol in. Dit soort producten gaat onze kijk op dierlijke eiwitten en vlees veranderen, en de overgang naar plantaardig vergemakkelijken. Dat zijn geen tegenpolen, maar het zal geleidelijk naar elkaar toegroeien, is mijn verwachting.”
“Consumenten moeten nog zeker twee jaar wachten voordat de kweekvleesburger op de markt komt. In de loop van dit jaar dienen wij ons product in bij de Europese voedsel en warenautoriteit, de EFSA, dan duurt het nog zeker anderhalf jaar tot ze hebben geanalyseerd of het veilig genoeg is. Ik verwacht dat de burger als eerste op kleine schaal in restaurants te koop is. Het kan zijn dat het dan al betaalbaar is, rond de tien euro, maar het kan ook goedkoper zijn. Die prijs en hoe lang het duurt hebben we niet helemaal in de hand. Dat komt ook omdat we een set eiwitten gebruiken voor het maken van dit vlees, en geen serum op basis van bloed. Dat setje eiwitten is verkrijgbaar vanuit de farmaceutische industrie, maar het is nog heel duur. De laatste jaren is het al goedkoper geworden, en als er nog meer voedseltoepassingen komen, daalt de prijs verder. Ondertussen zijn er ook andere bedrijven bezig met de ontwikkeling van deze eiwitten, zodat ze straks ook op grotere schaal voor een lagere prijs verkrijgbaar zijn.”
