“Er komt na de coronacrisis een stimulans om te verduurzamen en digitaliseren”
Het Nederlandse bedrijfsleven heeft in 2020 een tik op de neus gekregen door de coronacrisis. De investeringen halveerden, ook die in duurzame projecten. Maar na de crisis komt er een kentering. “Ook in sectoren die hard geraakt zijn is het besef doorgedrongen dat er iets moet veranderen.”
De missie van ING is voor Annemein Kolk, directeur zakelijk van de Nederlandse tak, heel eenvoudig: “We willen klanten vooruit helpen.” Duurzaamheid is daar nauw mee verbonden. “Omdat duurzame klanten nu eenmaal toekomstbestendiger zijn. Een duurzaam bedrijfsmodel is een houdbaar bedrijfsmodel.”
Bedrijfsleven is vooral aan zet
“Om de klimaatdoelstellingen te halen is vooral het bedrijfsleven aan zet”, vindt Kolk. “Meer dan particulieren.” Daarom zet ING zijn leningenportefeuille zo in dat bedrijven gestimuleerd worden om duurzame investeringen te doen. “Dat betekent dat onze balans in 2030 genoeg duurzame leningen herbergt zodat het bijdraagt of in lijn is met de klimaatdoelstellingen.”
Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Kolk volgt met haar team in Nederland een duurzaamheidsstrategie, die leunt op vier pijlers: de energietransitie, het verduurzamen van gebouwen, circulariteit en mobiliteit.
“We hebben al onze relatiemanagers en adviseurs getraind. Ook hebben we proposities gemaakt die ze in kunnen zetten. Zodat we onze zakelijke klanten daadwerkelijk kunnen helpen om duurzame initiatieven in die vier pijlers te financieren. We willen elk jaar onze duurzame financieringen verdubbelen.”
Groene investeringen
Niet alleen zakelijke klanten komen hier in beeld. “Met de Groenbank trekken we spaargeld van particulieren aan, dat we vervolgens voor meer dan 70 procent uitzetten in groene investeringen”, zegt Kolk, die er bij vermeldt dat bedrijven die een lening via de Groenbank krijgen, via een ‘groenverklaring’ moeten aantonen dat het geld gebruikt wordt voor een duurzaam project. Het is interessant voor bedrijven om te kiezen voor zo’n groene lening, omdat ING er een rentekorting op geeft.
In samenwerking met de Europese Investeringsbank heeft ING ook nog een ander duurzaam investeringspotje van 400 miljoen euro aangelegd. Dat is bedoeld voor ondernemers, die geld willen lenen voor investeringen in verduurzaming. Ook hier kan de ondernemer een rentekorting tegemoet zien, in dit geval van 0,3 procent.
Actief bezig met verduurzaming
“Er is veel vraag in de markt”, stelt Kolk. “Maar 2020 is toch een ander jaar. Door corona staat alles op een lager pitje. Veel bedrijven zijn bezig met overleven. Er wordt veel minder geïnvesteerd, dus ook minder in verduurzaming. Hoeveel minder? De investeringsvraag is minder dan de helft van vorig jaar. De vraag naar duurzame investeringen loopt daarmee in de pas.”
Vlak voor de coronacrisis, eind 2019 begin 2020, bleek uit een groot klantenonderzoek van ING dat meer dan 50 procent van de mkb-bedrijven en meer dan 65 procent van het grootbedrijf actief bezig is met ‘verduurzaming’. “Dat was een heel positief signaal. Dat onderzoek gaan we nu herhalen. Is die urgentie nog hetzelfde? Ik geloof daar eigenlijk wel in. Maar de vraag is of ondernemers bereid zijn om daarin te investeren. Ik verwacht niet dat corona hierbij een trendbreuk is, hooguit een tijdelijke dip.”
Wel zal het aantal faillissementen toenemen. “Continuïteit is voor veel bedrijven nu de eerste prioriteit, en dat is heel valide. Voordat wij een lening verstrekken, doen we een continuïteitstoets. Want als een bedrijf geen perspectief meer heeft, dan heeft het geen zin om te investeren, ook niet in duurzaamheid. Er zullen helaas bedrijven zijn die minder solide de crisis uit gaan komen.”
Na de crisis volgt versnelling
Maar als de crisis op enige moment achter de rug is, verwacht Kolk een versnelling van duurzame projecten en initiatieven. “Er komt een stimulans om te verduurzamen en te digitaliseren. Ook in sectoren die hard geraakt zijn, daar is het besef dat er iets moet veranderen echt wel doorgedrongen.”
Bedrijven in de hardst geraakte sectoren, zoals de reisbranche, de horeca, de non-food retail, zullen zich volgens Kolk allemaal beraden hoe ze hun bedrijfsmodel structureel gaan aanpassen. “Daar wordt hard nagedacht over duurzaam en structureel herstel.”
De overheid zou wat Kolk betreft een zetje in de goede richting kunnen geven. “Waar de overheid in de eerste fase heeft ingezet op generieke maatregelen, zouden er in de volgende fase op specifieke doelen gerichte steunmaatregelen genomen moeten worden om duurzaamheid en digitalisering te stimuleren. Daar wordt een actieve dialoog over gevoerd.”
De ING-directeur signaleert een kentering in de BV Nederland. “Het puur financieel denken, het primaat van de aandeelhouderswaarde, dat kom ik eigenlijk veel minder tegen. Ik zie weinig ondernemers, die duurzaamheid niet relevant vinden. Op de lange termijn is het sowieso profijtelijk om te investeren in zuinigere en dus duurzamere bedrijfsvoering.”
Duurzaamheid trekt jong talent aan
Van alle kanten nemen de impulsen toe om te veranderen. Kolk: “Steeds meer grote bedrijven stellen eisen aan hun toeleveranciers. Als die niet kunnen bewijzen dat ze duurzaam werken, zetten ze zichzelf buiten spel.” Steeds meer bedrijven realiseren zich ook dat een duurzame strategie ook nog andere voordelen heeft. “Bedrijven met een duurzaam profiel zijn aantrekkelijker voor jong talent.”
Kolk is optimistisch. “Zeker als ik kijk naar de jonge generaties. Een bedrijf als GroenLeven, dat zonneweides aanlegt, groeit ontzettend hard. En ze hebben geen moeite om jong talent te werven. De nieuwe generatie wil bijdragen aan een betere toekomst.”
