Onduidelijkheid over ontbossingswet Brazilië: Europese multinationals zetten druk

"Iedereen staat op scherp in Brazlilië", zegt Nathalie van Koot, woordvoerder van het Wereld Natuur Fonds. Er gingen geruchten rond dat het wetsvoostel niet eens meer zou worden ingebracht ter stemming. "De vorige keer dat wij een brief schreven is de wet van tafel gestemd", vertelt woordvoerder Pieter ten Bruggencate van Ahold Delhaize. "Wij vermoeden dat het signaal uit het bedrijfsleven hier toen aan bijgedragen heeft."

Bijna veertig Europese bedrijven deden een actieve oproep om een omstreden wetsvoorstel in Brazilië te schrappen, waaronder Ahold Delhaize, het moederbedrijf van Albert Heijn en Bol.com. In het wetsvoorstel wordt namelijk bescherming geboden aan mensen die illegaal stukken land in het Amazonegebied claimen, dat ze vervolgens gebruiken als landbouwgrond. 

'Vitaal onderdeel'

In de open brief stellen de bedrijven dat ze de Amazone beschouwen als "een vitaal onderdeel van de aarde, dat essentieel is voor de veiligheid voor onze planeet, maar ook een cruciaal onderdeel van een welvarende toekomst voor Brazilianen en de gehele samenleving.” Het regenwoud is van groot belang vanwege de grote biodiversiteit en omdat de bomen enorme hoeveelheden CO2 opslaan.

Weet je wat ook een nuttig wapen kan zijn in de strijd tegen ontbossing? Koffiedik.

Meer ontbossing

Sinds president Jair Bolsonaro het land regeert is het ontbossingsniveau in Brazilië het hoogst in dertien jaar tijd. Alleen dit jaar al verdween ruim 430.000 hectare van het Amazonegebied. Tijdens een top die in april werd georganiseerd door de Amerikaans president Joe Biden, verklaarde Bolsonaro dat Brazilië een einde zou maken aan de illegale houtkap. De multinationals zeggen in de brief dat deze maatregelen in strijd zijn met dit "verhaal en retoriek".

De stem van het bedrijfsleven

"Als de wet sneuvelt betekent dat wat nu illegaal wordt gekapt, niet vandaag of morgen als legaal bestempeld kan worden", zegt Pieter ten Burggencate, woordvoerder van Ahold Delhaize. Toch kan de wet ook weer opnieuw ter goedkeuring worden gebracht in het parlement, maar Ten Bruggencate ziet dat er op meer fronten actie wordt gevoerd tegen ontbossing. "Bedrijven, NGOs en overheden laten hun stem horen en het Wereld Natuur Fonds geeft aan dat het bedrijfsleven dat moet blijven doen."

Daarnaast zegt correspondent Marc Bessems tegen de NOS dat het Braziliaanse Congres gevoelig is voor imagoschade. "Als deze open brief in het buitenland groot nieuws wordt en Brazilië in media weer wordt afgeschilderd als een soort milieu-schurkenstaat, dan leert de ervaring dat het Congres daar wel gevoelig voor is.”

Toch is niet iedereen zo hoopvol. Milieuorganisaties reageren sceptischer op de brief. Zo zegt Mighty Earth tegen de NOS blij te zijn dat de bedrijven zich tegen ontbossing uitspreken, maar dat ze weinig concrete acties verwachten. "Het zijn wederom stoere woorden van Ahold Delhaize en andere supermarkten. Maar ook zonder die ene wet gaat de ontbossing door”, zegt Wouter Kolk namens Mighty Earth.

Maatregelen

In de brief zeggen de bedrijven dat ze samen met Braziliaanse partners willen werken aan de ontwikkelingen van een duurzaam landbeheer. Maar: “Als deze of andere maatregelen de bestaande bescherming ondermijnen, zullen wij geen andere keus hebben dan onze steun voor en gebruik van de Braziliaanse landbouwgrondstof te heroverwegen.”

Hoe Unilever ontbossing tegen gaat met gps-data van satellieten. Hier lees je meer. 

Deze stellingname kan betekenen dat de multinationals zich helemaal terugtrekken uit Brazilië. "We hebben afgesproken dat we voor al onze merken geen grondstoffen en producten willen halen waar illegale ontbossing plaatsvindt, en zeker niet op kwetsbare plekken. Op het moment dat wij dit niet meer kunnen garanderen doordat de Braziliaanse overheid dit middels wetgeving toestaat, moeten we naar andere locaties kijken waar geen ontbossing plaatsvindt", zegt Ten Bruggencate.

Een volledig boycot is volgens Ten Bruggencate het laatste middel. "Het betekent dan ook dat je geen gesprekspartner meer bent en het land aan haar lot over laat." Ten Bruggencate heeft goede hoop dat de open brief het Braziliaanse wetsvoorstel tegenhoudt, want dat gebeurde ook een aantal jaar geleden. Europese multinationals stuurden toen een open brief aan de Braziliaanse regering waarin ze dreigden met acties. "Het bedrijfsleven speelde toch echt een rol." 

Nederlandse rol in ontbossing

In april publiceerde het Wereld Natuur Fonds een onderzoek waarin staat dat Nederland in de top 5 van Europese landen staat die negatief bijdragen aan ontbossing. Volgens de milieuorganisatie is dat vooral te wijten aan onze soja-import. Die bonen worden namelijk geïmporteerd als voer voor de grote veestapel in Nederland.

Meer weten over de enorme veestapel in Nederland en waarom dat een probleem is? Je leest het hier.