Hoe maak je klimaatneutrale eieren? Ruud Zanders, oprichter van Kipster, begon daarmee in 2017 in Venray. De boerenzoon had het pluimveebedrijf van zijn ouders overgenomen, waarna het als gevolg van onder meer de vogelgriep failliet ging. Hij bedacht een plan om het helemaal anders te doen. Op zijn boerderij zouden kippen voortaan een goed leven hebben, gevoerd worden met reststromen uit de supermarkt, zoals met oud brood, en de energie zou er worden opgewekt door zonnepanelen. Zijn doel: laten zien dat dierenwelzijn, milieuvriendelijkheid en financieel rendement hand in hand kunnen gaan.
Derde boerderij geopend
Dat sloeg aan en niet alleen in Nederland. Direct kwam er interesse vanuit de andere kant van de wereld. Supermarktketen Kroger zag er wel brood in om deze energieneutrale eieren te gaan verkopen. In 2021 begon de bouw van vier nieuwe Kipster-boerderijen in de staat Indiana. Deze week wordt de derde opgeleverd. En de eieren liggen nu dus in de schappen. In mei moet de vierde boerderij van Kipster de deuren openen aan de andere kant van de wereld.
"De boerderijen die al functioneel zijn, draaien goed", zegt Zanders. "We werken met een franchiseconstructie. De eerste periode is er steeds iemand van Kipster uit Nederland aanwezig en er zijn duidelijke draaiboeken over wat er van een Kipster-boerderij wordt verwacht. Met MPS Eggfarms, waarmee we samenwerken, zitten we voor wat de Kipsterfarms betreft op één lijn."
Hoe gaat het in zijn werk?
De boerderijen van Kipster werken net even anders dan andere boerderijen. Zo is er een bosrijke omgeving nagebootst, omdat kippen van nature bosvogels zijn. De kippen kunnen naar buiten, maar ook binnen is er genoeg ruimte. De uitloop is omheind en overdekt met een net, daardoor ervaren de kippen van Kipster minder last van de maatregelen die worden genomen om de verspreiding van de vogelgriep tegen te gaan.
De grootste CO2-winst wordt behaald door de kippen te voeren met reststromen die vrijkomen bij de voedselproductie. Er hoeft dus geen landbouwgrond gereserveerd te worden om voedsel voor de Kipster-kip te verbouwen. De boerderijen worden door zonnepanelen voorzien van energie. Daarnaast werkt Kipster met diverse systemen zodat volgens het bedrijf een minimum aan fijnstof wordt verspreid. In de binnentuin wordt zo'n 40 procent aan fijnstof afgevangen.
Verder worden de eieren verpakt in een doosje van oud papier dat gerecycled kan worden. De CO2 die vrijkomt bij de productie van het doosje, wordt gecompenseerd.
De boerderijen zijn in principe geopend voor bezoekers die met eigen ogen kunnen zien hoe de kippen erbij zitten. Omdat er vogelgriep heerst, is dat nu al even niet mogelijk. Via een webcam kunnen geïnteresseerden alsnog een inkijkje in de stallen krijgen.
"Op veel boerderijen in Amerika wordt nu pas de transitie gemaakt van kippen in een kooi naar scharrelkippen"
Ruud Zanders
Interesse in biologisch eten
De boerderijen die in Amerika zijn geopend, werken precies zo, zegt Zanders. Al in 2017, vlak nadat de bouw van de eerste boerderij in Nederland was afgerond, werd Kipster benaderd door supermarktketen Kroger uit Amerika. "Ze hadden van ons gehoord en waren direct enthousiast. 'Kunnen jullie dit ook voor ons doen?' vroegen ze. Natuurlijk, zeiden wij, ook al waren we pas net begonnen." Er gaan heel wat jaren aan research, afspraken maken en regelgeving overheen, maar in 2021 ging op de eerste plek in Indiana de schop in de grond. Sinds eind vorig jaar liggen de eerste eieren in de Amerikaanse schappen. In Amerika lopen straks 100.000 Kipster-kippen.
"Hoe de reacties zijn? Dat is lastig te zeggen. We verwachten in de tweede helft van dit jaar, aan de hand van de verkoopcijfers, een beter beeld te hebben. In elk geval hebben we aardig wat aandacht gehad. Amerikaanse media, waaronder The Washington Post, schreven over ons." De eieren liggen met name aan de westkust in de winkels, weet Zanders. "Amerika is een groot land en met name aan de westkust is er interesse in biologisch eten en verduurzaming", weet hij.
Grote stap voor Amerika
Tegelijkertijd is de stap naar een Kipster-ei groot, voor de Amerikanen. Zanders: "Waar de Europese Unie in 2012 met regelgeving een einde maakte aan legbatterijen, is Amerika nog niet zover. Op veel boerderijen wordt daar nu pas de transitie gemaakt van kippen in een kooi naar scharrelkippen. Dan is de stap naar een Kipster-kip, die nog meer ruimte krijgt, een grote. Gaaf dat er toch ondernemers zijn die dit helemaal zien zitten."
De kippen van Kipster hebben volgens Zanders écht een beter leven dan kippen op andere boerderijen. Tegelijkertijd blijft het knagen, erkent hij. Want hoewel de kippen een beter leven hebben, worden ze wel gehouden voor de eiproductie en gaan ze uiteindelijk ook naar de slacht. "We zijn constant bezig om het leven van de kippen zo goed mogelijk te maken. Het is een illusie dat we de kippen hier kunnen houden, zoals ze ook in de natuur leven en dat wringt. Uiteindelijk geloven wij dat het belangrijk is dat mensen vaker plantaardig gaan eten. En dat áls ze een dierlijk product eten, dat dit product dan van een dier komt dat zo goed mogelijk is behandeld. Daar is op het gebied van klimaat, energie én dierenwelzijn de meeste winst te behalen. Met een Kipster-ei héb je zo'n product."
Nu de eerste uitbreiding naar de VS een feit is, kijkt het bedrijf naar hoe het in Europa kan groeien. Er zijn plannen voor Frankrijk, België en Engeland. "We zijn er druk mee bezig", zegt Zanders. "Maar in elk geval in de tweede helft van dit jaar, verwacht ik dat er weer ergens een schop in de grond gaat."
Lees ook:
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
