Rob Baan voelt zich voor de gek gehouden en is al dagen chagrijnig. Tot 14 december 2020 kon hij zijn cressenkwekerij nog honderd procent duurzaam noemen. Zijn bedrijf won drie jaar geleden de Prijs voor Duurzaamheid en Baan werd dit jaar uitgeroepen tot Agrarisch Ondernemer van het Jaar. Het is uniek dat een bedrijf in de tuinbouw volledig op groene energie draait, want energie is namelijk een van de grootste kostenposten in deze sector. Baan had daar een oplossing voor bedacht: zijn hele kwekerij draaide op groene energie, deels zelf geproduceerd en deels uit Noorwegen, totdat vorig jaar de heffing voor Opslag Duurzame Energie (ODE) werd aangepast. Nu moet Baan 177 procent over zijn energieopslag aan belasting betalen.
Lees meer: 'De overheid moet mensen weerbaar maken tegen voedingsindustrie'
De tuinbouw is een inventieve sector. “Als slimste jongen van de klas ging ik opzoek naar een honderd procent duurzame energiebron voor mijn kas”, legt Baan uit. Sinds 2011 past hij de warmte-koude opslagtechniek toe. “Het broeikaseffect is een geweldig systeem: als de zon schijnt wordt het enorm warm in de kas. Die warmte slaan we op in het water onder de grond en in de winter gebruiken we deze restwarmte om de kas te verwarmen, zodat de plantjes goed groeien.” De installatie die de warmte omhoog moet pompen kost alleen veel energie, maar ook daar heeft Baan een duurzame oplossing voor: groene stroom uit Noorwegen. “Op deze manier benut je de zon volledig en ben je ‘s winters voorzien van genoeg warmte.”
Een belastingheffing van 177 procent
De ODE-heffing is een belasting over de opslag van duurzame energie. De heffing is nu 177 procent, waardoor Baan een rekening van 200.000 euro heeft liggen. “Als je alles groen wil maken, moet je het als overheid niet belasten. Dan wordt het te duur.” Zo ook voor Baan, en daarom heeft hij noodgedwongen zijn minder duurzame energieopwekker, de warmtekrachtkoppeling, moeten aansluiten. De warmtekrachtkoppeling produceert warmte, energie en CO2, maar gebruikt wel gas. Hoewel de warmte en CO2 efficiënt worden benut is het nog steeds fossiele energie.
Baan was trots op wat hij had bereikt. Het kostte een investering van 10 miljoen om het bedrijf honderd procent groen te laten zijn. “Ik was de overheid een beetje voor: ik kwam met deze oplossing, terwijl zij hier nog niet over nagedacht hadden.” Volgens Baan is de heffing na een vrijdagmiddagborrel uit de mouw geschud. “Als de overheid stuurt op duurzame energie, moet je er geen belasting over heffen. Dan maak je het enorm onaantrekkelijk.”
Subsidies voor Duurzame Energie
Naast Koppert Cress zijn er nog zo’n 170 andere duurzame tuinbouwbedrijven de dupe van de belastingverhoging. In het verhaal van de ODE’s zijn er vier categorieën. "De eerste bestaat uit consumenten, de tweede zijn kleine bedrijven zoals winkeliers, de derde zijn grotere bedrijven zoals wij, en de vierde zijn nóg grotere bedrijven zoals Shell. De eerste en de tweede categorie hoeven minder te betalen, de derde meer en de vierde betaalt niets. Grote bedrijven hebben een enorme lobby waardoor ze hier goed onderuit komen”, vertelt Baan.
Het zit hem dwars dat de ODE-heffing als doel heeft om de kas voor Stimulering voor Duurzame Energie (SDE) te vullen. SDE is een subsidie die groene ondernemers kunnen aanvragen voor een duurzaam project, zoals de bouw van zonnepanelen of windmolens. Deze subsidie komt dus niet uit de kas van de overheid, maar uit de ODE-heffingen. “Shell wil voor een project SDE-subsidie aanvragen, terwijl ik meer moet betalen”, vertelt Baan.
Het maakt hem verdrietig. “Als je duurzaam wilt zijn betaal je meer en dat is te overzien. Maar als er ook nog eens een belasting van 177 procent bovenop komt, voel ik me niet serieus genomen.”
Lees meer: Energieneutrale kas dankzij transparante zonnecellen
Beeld: Koppert Cress
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
