De proefkas van 1.600 vierkante meter is aanzienlijk kleiner dan de professionele kassen die door heel Nederland zorgen voor onze tomaten, komkommers en aardbeien. Maar het glazen lab dient als mooie proeftuin voor allerhande bestaande technieken de de tuinbouw duurzamer kunnen maken. "We weten dat de glastuinbouw van het gas af moet, maar niemand weet nog hoe dat het best kan. Wij willen kijken of de huidige stand der techniek al kan helpen," vertelt Kempkes aan de telefoon.
Duurzame aardbeien
De kas is 100 procent elektrisch. Ledlampen zorgen voor het nodige licht en een grote warmtepomp houdt de kas warm. De koude die een warmtepomp óók produceert wordt nuttig gebruikt: de waterdamp uit planten wordt met een koud oppervlak uit de lucht genomen. "Zo kunnen we het klimaat in de kas controleren."
Lees ook: Transparante zonnecellen maken kas energieneutraal
Voorlopig werken de experimenten vooral bij gewassen die relatief weinig energie nodig hebben, zoals aardbeien en gerbera's. "Daarvoor werkt deze aanpak. Maar bij komkommers is het bijvoorbeeld ingewikkelder; die hebben om de één of andere reden verrood licht nodig, en dat zit niet in deze ledlampen." Omdat wetenschappers nog niet precies weten waarom bepaalde planten bepaalde delen van het licht nodig hebben, is ledlicht nog lang niet in elke kas toepasbaar.
Grote investeringen
Het overgrote deel van de kassen gebruikt dan ook traditioneel licht, dat lijkt op het gelige licht uit straatlantaarns. Minder energiezuinig, maar ook veel goedkoper. "Een ledinstallatie is vele malen duurder. Uiteindelijk verdien je dat terug, maar je moet wel een grote investering doen."
Hetzelfde geldt voor een warmtepomp. "Ik hoop dat de kosten van deze investeringen in balans komen", vertelt Kempkes, daarmee onder andere verwijzend naar de SDE++-subsidies. Die zijn bedoeld voor het bedrijfsleven om investeringen te doen die CO2-besparing opleveren.
Lees ook: Nederland is wereldleider in het bouwen van kassen
Hogere opbrengst in de kas
Wat ook kan helpen om de investeringen makkelijker te maken: een hogere opbrengst. In de WUR-kas is het gelukt om meer aardbeien per vierkante meter te planten. "Het is een compact gewas, en de afstand tussen rijen is er in de meeste kassen alleen zodat mensen de planten kunnen onderhouden."
Met een hijssysteem is het mogelijk om de afstand tussen rijen korter te maken. Wil je een rij plant onderhouden, dan hijs je de aanliggende rij omhoog en kan je er bij. Met dit systeem pasten er 20 procent meer planten in. De opbrengst per vierkante meter steeg van 15 naar 22 kilo, en volgens de WUR was de smaak van de vruchten goed.
De toekomst
Wordt de kas van de toekomst dus 100 procent elektrisch? "Dat vind ik lastig om te zeggen. Als er andere opties zijn, zoals restwarmte of geothermie, is dat mogelijk een betere oplossing. In de toekomst zullen er denk ik een heleboel verschillende oplossingen zijn voor verschillende kassen. Maar dat een warmtepomp en ledlicht kan helpen bij de energiehuishouding van de glastuinbouw, dat is voor mij wel duidelijk."
Lees ook: Wedstrijd om de duurzaamste komkommer te kweken
Bron: WUR | Beeld: Adobe Stock
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
