Het is voor het eerst dat het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) apart verslag uitbrengt over de oceanen, de ijskappen en de zeespiegel.
Cruciale rol van de oceaan en het ijs
De oceaan en de cryosfeer, de bevroren delen van de planeet zoals gletsjers, spelen een cruciale rol voor het leven op aarde. Zo zijn in totaal 670 miljoen mensen in hoge berggebieden en 680 miljoen mensen in laaggelegen kustgebieden rechtstreeks afhankelijk van deze systemen, stelt het IPCC.
“De open zee, het Noordpoolgebied, het Zuidpoolgebied en het hooggebergte lijken voor velen misschien ver weg,” aldus Hoesung Lee, voorzitter van het klimaatpanel van de VN. “Maar we zijn ervan afhankelijk en worden er direct en indirect door beïnvloed op vele manieren: door het weer en klimaat, voor voedsel en water, voor energie, handel, transport, recreatie en toerisme, voor gezondheid en welzijn, voor cultuur en identiteit.”
Smeltend ijs
Smeltende gletsjers zorgen naast natuurrampen als modderstromen, lawines en overstromingen ook voor watertekorten in lager gelegen gebieden. Dat heeft implicaties voor verschillende sectoren, zoals de landbouw, de energiesector en het toerisme. De verwachting is dat kleine gletsjers naar verwachting meer dan 80 procent van hun huidige ijsmassa tegen 2100 verloren zijn, als de CO2-uitstoot hoog blijft.
Stijgende zeespiegel en extremer weer
Naast een stijgende zeespiegel liggen de risico’s voor Nederland vooral op het vlak van extreme weersomstandigheden, zoals intense stormen. Bij een verdere temperatuurstijging is het goed mogelijk dat gebeurtenissen die in het verleden eens per eeuw plaatsvonden, tegen het midden van de eeuw zich elk jaar voordoen.
Warmere en zuurdere oceaan
Tot op heden heeft de oceaan meer dan 90 procent van de overtollige warmte in het klimaatsysteem opgenomen, stellen de wetenschappers. Tegen 2100 zal de oceaan twee tot vier keer meer warmte opnemen dan tussen 1970 en nu het geval was, als het broeikaseffect beperkt blijft tot een opwarming van 2 graden Celsius. Bij hogere emissies kan het oplopen tot vijf à zeven keer meer. Door opwarming vermindert de toevoer van zuurstof en voedingsstoffen, met negatieve gevolgen voor het leven in zee. Daarnaast verzuurt de oceaan door CO2-opname.
De negatieve gevolgen van de opwarming en verzuring van de oceaan zijn nu al merkbaar door verminderende visvangst in bepaalde gebieden.
Lees ook: IPCC bepleit beter landgebruik voor klimaatverandering
Handvatten voor actie
Met het Special Report on the Ocean and Cryosphere in a Changing Climate willen de wetenschappers overheden en gemeenschappen ondersteunen met wetenschappelijke kennis. Die zij kunnen gebruiken om actie te ondernemen. In het rapport gaan de wetenschappers niet alleen in op de gevolgen van klimaatverandering op de oceanen en cryosfeer, maar presenteren zij ook adaptatiemogelijkheden en manieren om met de risico’s om te gaan. Zo helpt het opstellen van beleidskaders, bijvoorbeeld op het gebied van visserijbeheer, gemeenschappen om zich aan te passen aan klimaatverandering.
De belangrijkste oplossing blijft echter het terugdringen van CO2-uitstoot. “Het ambitieuze klimaatbeleid en het reduceren van de uitstoot die nodig zijn om de doelen van het Klimaatakkoord van Parijs te realiseren, zullen ook de oceaan en de cryosfeer beschermen. En uiteindelijk alle leven op aarde in stand houden,” aldus Debra Roberts, mede-voorzitter van IPCC Working Group II.
“Hoe daadkrachtiger en hoe eerder we handelen, des te beter we kunnen omgaan met onvermijdelijke veranderingen, risico’s beheren, ons leven verbeteren en duurzaamheid bereiken voor ecosystemen en mensen over de hele wereld - vandaag en in de toekomst.”
Lees ook: Klimaatverandering tegengaan: Deze 3 bedrijven geven het goede voorbeeld
Bron: IPCC | Afbeelding: Adobe Stock
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
