Wat zegt de Miljoenennota over duurzaamheid en het klimaat?

Onderwerpen als de koopkracht verhogen en de energiemarkt beteugelen domineerden het nieuws rond Prinsjesdag de afgelopen dagen. Maar los van de acute problemen moet het kabinet ook met een antwoord komen op die andere crisis. Wat zegt de nota over het klimaatbeleid?

Adobe Stock 83971483
Het Rijk wil meer bereiken met 'normerende afspraken' en minder met subsidies | Credit: Adobe Stock

‘Klimaatverandering is dé uitdaging van onze generatie’, erkent het kabinet in de Miljoenennota 2023. Nederland wil klimaatneutraal en circulair worden in 2050. Daarom wordt het CO2-reductiedoel voor 2030 in de Klimaatwet aangescherpt van 49 procent tot een vermindering van 55 procent, in lijn met het coalitieakkoord. Bij de uitwerking van het klimaatbeleid wil het kabinet zich echter richten op een reductie van 60 procent, ‘zodat ook bij tegenvallers de 55 procent niet in het geding komt’.

Klimaatfonds 35 miljard

Om het aangescherpte doel te bereiken heeft het kabinet een Klimaatfonds opgezet van 35 miljard euro voor de komende tien jaar. Het kabinet werkt momenteel aan een wet waarin de spelregels van dit fonds staan. Er wordt in ieder geval op korte termijn 4 miljard euro vrijgemaakt voor ‘urgente projecten’, zoals het stimuleren van wind op zee (180 miljoen) en waterstof (145 miljoen).

Meer regels, minder subsidie

Daarnaast reserveert het kabinet 529 miljoen euro om ervoor te zorgen dat de uitvoering van het klimaat op tempo blijft. Met dat geld worden bijvoorbeeld decentrale overheden ondersteund die de plannen moeten gaan uitvoeren.

Verder beschrijft de Miljoenennota hoe het Rijk meer wil inzetten op 'normerende afspraken'. Duidelijke spelregels verminderen de noodzaak van subsidies, redeneert de staat. Daarom worden de subsidies met 880 miljoen euro verlaagd. Wat de normerende afspraken precies inhouden blijft nog onduidelijk.

Duurzame mobiliteit

In het coalitieakkoord wordt voor de vergroening van personenvervoer tot en met 2030 265 miljoen euro vrijgemaakt. Geld uit het Klimaatfonds wordt daarbij beschikbaar gesteld voor investeringen in de infrastructuur zoals laadpalen.

Gebouwde omgeving

De verduurzaming van de gebouwde omgeving is in de eerste plaats gericht op isolatie. Met het Nationaal Isolatieprogramma richt het kabinet zich het isoleren van 2,5 miljoen woningen tot en met 2030 en het vervangen van oude cv-ketels door alternatieven, zoals hybride warmtepompen. Ook gaat het kabinet kwetsbare huishoudens ondersteunen die hun woning willen verduurzamen waardoor ze energie kunnen besparen. In 2023 en 2024 wordt hiervoor 300 miljoen beschikbaar gesteld in het Nationaal Isolatieprogramma.

Stikstofbeleid

Het kabinet blijft vasthouden aan zijn stikstofbeleid en wil de uitstoot de komende jaren fors verminderen. De aanpak hiervoor wordt ondersteund door het ‘Transitiefonds landelijk gebied en natuur’ ter grootte van 24,3 miljard euro voor de periode tot 2035. Ook hier verkiest de staat normerende afspraken in plaats van subsidies. De subsidiepot uit het Transitiefonds wordt daarom met 660 miljoen euro verlaagd.

Het Rijk maakt nu al 504 miljoen euro vrij uit dit fonds om provincies op korte termijn te helpen om stikstofuitstoot te verminderen en de kwaliteit van water en natuur te verbeteren. Daarnaast wordt 250 miljoen beschikbaar gesteld om het legalisatieprogramma voor zogenoemde PAS-melders te versnellen.

Ingrijpen om energielasten te verminderen

Verder stelt het kabinet budget beschikbaar om kwetsbare huishoudens een energietoeslag uit te keren. Hiervoor word 1,4 miljard gereserveerd waarbij het kabinet uitgaat van 1.300 euro per huishouden.

In de nota stuurt het kabinet nog aan op een verlaging van de belastingtarieven op energie. Deze maatregel wordt echter geschrapt omdat er een paar dagen geleden is gekozen voor een prijsplafond voor gas en elektriciteit. Voor 1200 kubieke meter gas en 2400 kilowattuur elektriciteit wil het kabinet maximale prijzen van 1,50 euro per kuub gas en 70 cent per kilowattuur.

De verlaging op brandstofaccijns blijft bestaan in ieder geval tot juni 2023 gelden.

Belastingen

Verder wil het kabinet met belastingen activiteiten beprijzen die milieuvervuiling en klimaatverandering veroorzaken. Zo gaat in 2023 de vliegbelasting omhoog en worden belastingen van 2024 geleidelijk verschoven van elektriciteit naar gas. Verder scherpt het kabinet de CO2-heffing voor de industrie aan. Deze heffing zorgt ervoor dat de industrie een minimumprijs betaalt voor vermijdbare uitstoot van CO2. Eerder was dit tarief 128 euro per ton CO2 in 2030. Het PBL adviseerde eerder dit jaar dat waarschijnlijk een tarief van 175 euro per ton in 2030 nodig is om het nieuwe reductiedoel van 55 procent te halen.

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: iedere dag rond 07.00 uur het laatste nieuws

Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan! Schrijf je hier in voor onze dagelijkse nieuwsbrief.

Change Inc.

schrijf je in voor de nieuwsbrief

Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!

Schrijf je nu in

Nieuws & Verhalen

Changemakers

Bedrijven

Events


Producten & Diensten


Lidmaatschap

Inloggen

Nieuwsbrief & Memberships


Over Change Inc.

Over ons

Waarom Change Inc.

Team

Partnerships & Adverteren

Werken bij Change Inc.

Pers & media

Onze partners

Contact

Start

Artikelen

Changemakers

Bedrijven

Menu