Traditiegetrouw organiseert VNO-NCW na Prinsjesdag het zogenoemde miljoenenontbijt. Daar staat de ondernemer centraal. Ditmaal zonder publiek, maar digitaal. In de regio Rotterdam zitten Ingrid Thijssen, kersverse voorzitter van VNO-NCW, burgemeester Ahmed Aboutaleb van Rotterdam, minister Sigrid Kaag van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking en Jan Willem Velthuijsen, Chief Economist bij PwC Nederland aan tafel. Zij blikken terug en kijken vooruit.
Een K-crisis
“Een K-crisis”, noemt econoom Velthuijsen de huidige corona-situatie. Dat is geen afkorting, maar heeft te maken met de vorm van de letter. De twee poten van de letter K verwijzen naar het feit dat deze crisis winnaars en verliezers kent. “Veel nadrukkelijker dan vorige crises”, aldus Velthuijsen. Het gaat bijvoorbeeld om horecaondernemers, maar ook om jonge mensen die net de arbeidsmarkt opkomen. Hij benadrukt hoe belangrijk het is om oog te hebben voor die verliezers. Bijvoorbeeld door goede steunpakketten aan te bieden voor ondernemers.
'De kunst is hoe we mensen van de ene baan naar de andere baan krijgen'
“Is die ‘K’ iets wat bedrijven zich moeten aantrekken?”, vraagt presentator Frederique de Jong aan Thijssen. “Het is natuurlijk en-en”, antwoordt zij. Volgens Thijssen nemen bedrijven graag hun maatschappelijke verantwoordelijkheid. Bijvoorbeeld als het gaat om mensen die hun baan verliezen. “Het goede nieuws van deze crisis is dat er behalve dat er banen verdwijnen er ook nog steeds heel veel vacatures zijn. Vaak in andere sectoren. De vraag is hoe we mensen van die ene baan naar die andere baan krijgen, zonder dat ze tussendoor bij het UWV belanden. Daar spelen bedrijven een rol bij”, aldus Thijssen. Daarover zijn de vakbonden dan ook in overleg met Wouter Koolmees, minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
“Crisismomenten zijn ook veranderingsmomenten”, zegt minister Kaag. Het zijn momenten waarop mensen openstaan voor verandering. Bijvoorbeeld voor een baan in een andere sector. Ook benadrukt zij dat we nu de kansen moeten pakken om anders te herstellen. “Dat moet toch echt wel duurzamer en ook gericht op een toekomsteconomie zijn”, denkt zij. Burgemeester Aboutaleb kent wel een voorbeeld uit de Rotterdamse haven. “Midden in crisistijd heeft Shell besloten om een waterstoffabriek te bouwen.” Ook wil de Rotterdamse haven CO2 gaan afvangen en afvoeren.
Duurzaamheid in het bedrijfsleven
Thijssen stelt dat het vanzelfsprekend is dat bedrijven moeten verduurzamen, maar dat het niet voor elk bedrijf even makkelijk is. Zij noemt een ondernemer met een baksteenfabriek die uitrekende hoe hij de CO2-uitstoot naar bijna nul kon terugbrengen. Die investering bleek voor hem te hoog. “Hij zou pas over 100 jaar uit de kosten zijn”, zegt Thijssen. “En er is geen subsidie voor hem beschikbaar.” Dat vindt zij jammer. “Het klimaatvraagstuk is cruciaal en urgent, maar ook kleine ondernemers moeten wel in staat gesteld worden om er ook echt aan mee te doen. En dat kunnen ze niet alleen. Voor mij had het groeifonds dus twee keer zo groot gemogen.”
Minister Kaag beaamt dat het belangrijk is om onderscheid te maken tussen de bedrijven en individuen waarvan verwacht kan worden dat zij de transitie zelf kunnen dragen en degene die daarbij hulp nodig hebben. “Dat is ook weer een kwestie van maatwerk qua benadering en middelen, want we willen de bevolking natuurlijk ook meekrijgen." Dat de klimaatcrisis aanpakken de weg voorwaarts is, staat voor haar echter buiten kijf. "Het is niet een kwestie of je de klimaatcrisis gaat aanpakken; het is hoe.” Ook gaat het erom daar geld mee te verdienen. “Daar is een wereld te winnen voor Nederland, ook voor de middelgrote en kleine bedrijven.”
Op weg naar de toekomsteconomie
Sectoren waarvan we veel kunnen en mogen verwachten wat veranderkracht betreft zijn degene die van oudsher fossiel zijn, zegt Thijssen. “Juist in die oude sectoren, waar uiteindelijk ook het geld verdiend wordt, zit de motor en de kracht om een enorme ‘push’ aan die energietransitie te geven.” Zij kunnen het voortouw nemen en beter laten zien wat ze op dat vlak al doen, stelt de VNO-NCW-voorzitter. Dat kan hen ook helpen om jong talent aan te trekken.
Dat verandering naar een nieuwe economie noodzaak is, staat voor alle tafelgasten buiten kijf. Het is heel concreet hoe die toekomsteconomie eruit ziet, aldus Kaag: “Alles wat we doen, moeten we groener gaan doen."
Lees ook het interview met hoogleraar economie Arnoud Boot: 'Je hebt bruin geld nodig om groen te investeren'
Hoofdafbeelding: Adobe Stock
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
