Europa is het snelst opwarmende continent op aarde. Hier stijgen de temperaturen twee keer sneller dan gemiddeld op de wereld. En de drie warmste jaren ooit gemeten bevonden zich allemaal in de periode tussen 2020 en 2023. Dat blijkt uit het nieuwe Europese jaarrapport van de klimaatonderzoekers van Copernicus en de World Meteorological Organization (WMO).
Extreme verschillen
Hoewel 2023 niet de warmste zomer ooit kende, liet de periode zich vooral typeren door extreme contrasten. Noord-Europa kende de warmste juni ooit, die snel werd opgevolgd door een periode met veel regen in juli. In augustus steeg de temperatuur weer oplopend tot de warmste september ooit gemeten. Deze hele periode, die Copernicus de ‘verlengde zomer noemt’ was een aaneenschakeling van hittegolven, bosbranden, droogte en overstromingen.
Hittestress
Die weersextremen zijn niet zonder gevaar voor mensen. De hittegolven in de zomer droegen er aan bij dat een groot gedeelte van Zuid-Europa gebukt ging onder hittestress met gevolgen voor onze gezondheid. Copernicus becijferde dat het aantal doden als gevolg van extreme hitte in de afgelopen 20 jaar is gestegen met 94 procent.
Ook zorgde langdurige droogte voor grote bosbranden in Portugal, Spanje en Italië. Grieken kreeg zelfs te maken met de grootste bosbrand ooit. Zo’n 96.000 hectare bos ging daar in vlammen op, zo groot als drie keer het stadsoppervlak van Rotterdam.
Rivieren buiten oevers
Naast hitte en droogte, was 2023 ook een van de natste jaren ooit gemeten. Het gevolg hiervan was dat veel rivieren buiten hun oevers traden. Een derde van alle rivieren bereikten een ‘hoog’ niveau, terwijl 16 procent van de rivieren de ‘zeer hoge’ status kregen. Volgens de Internationale Disaster Database werden 1,6 miljoen Europeanen geraakt door overstromingen. Ook waren de overstromingen goed voor 81 procent van alle economische kosten die gekoppeld worden aan weersverschijnselen.
“De klimaatcrisis is de grootste uitdaging van onze generatie”, zegt Celese Saule, secretaris-generaal van de WMO. “De kosten van klimaatactie lijken misschien hoog, maar de kosten van niets doen zijn veel hoger. Zoals dit rapport laat zien, moeten we de wetenschap inzetten om oplossingen te bieden voor het welzijn van de samenleving.”
Kosten klimaatverandering
Wetenschappers doen steeds vaker onderzoek naar de kosten van schade door klimaatverandering. Zo becijferde het Potsdam Institute for Climate Impact Research (PIK) vorige week dat de jaarlijkse schade door klimaatverandering kan oplopen tot 36 biljoen euro (een 36 met twaalf nullen) in 2049. In dat jaar is de wereldeconomie met 19 procent gekrompen ten opzichte van nu, vergeleken met een fictieve wereld waar klimaatverandering geen effect heeft op de economie.
De onderzoekers zeggen dat het terugdringen van de uitstoot en het beperken van de opwarming van de aarde tot 2 graden Celsius tegen het einde van de eeuw de meest kosteneffectieve manier is klimaatschade te verminderen. “Het beschermen van ons klimaat is veel goedkoper dan het niet doen”, zegt Leonie Wenz, onderzoek bij het PIK. “En dat is nog zonder rekening te houden met niet-economische gevolgen zoals het verlies aan mensenlevens of de biodiversiteit.”
Lees ook:
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
