Hoe duurzaam is vegan leer?

Jaarlijks komt er zo’n twee miljard vierkante meter aan leer op de markt. Om dat te produceren heb je heel veel koeien nodig. Koeien die bestemd zijn voor de vleesindustrie, waarvan de huiden de restproducten zijn. Die koeien nemen niet alleen veel land in gebruik, ze hebben ook water en voedsel nodig en stoten bovendien veel methaan uit, een 27 tot 34 keer sterker broeikasgas dan CO2. Daarnaast zijn er veel chemicaliën nodig om van de koeienhuiden leer te maken. De productie van leer is dus geen schone industrie.

Daarom zijn er veel ontwikkelingen in de wereld van kunstleer. Denk aan leer uit vissenhuiden, palmbladeren, mango- en ananasschillen en schimmels. Toch is niet ieder alternatief voor leer even duurzaam. Het grootste deel van kunstleer is namelijk gemaakt van plastic. Dit imitatieleer bestaat uit een laag stof met microvezels of polyester. Daar bovenop zit een synthetische laag, zoals polyurethaan, een stof die wordt gewonnen uit aardolie. Daarbij komen niet alleen veel microplastics vrij, maar ook CO2-uitstoot en methaan, omdat plastic wordt gemaakt uit fossiele brandstoffen.

Plantaardig leer: van mangoschillen en ananassen tot kokos en kurk

Daarom is plantaardig leer een veel beter en duurzamer alternatief dan imitatieleer dat uit plastic bestaat. Zo maakt het Nederlandse Fruitleather leervellen uit mangovezels. Zo dragen ze niet alleen bij aan een duurzamere leerindustrie, maar gebruiken ze ook nog eens grondstoffen die anders weggegooid zouden worden. Niet alleen mango’s, maar ook de bladeren van ananassen, vezels van appels, kokos en kurk kunnen worden gebruikt als alternatief.

Ook vissenhuiden kunnen een alternatief zijn voor leer. Zijn vissenschubben het nieuwe koeienleer?

Plantaardig leer gaat nog niet zo lang mee als traditioneel leer. Het slijt sneller, waardoor je eerder een vervanger moet aanschaffen. Daarom worden sommige plantaardige leerproducten aangelengd met plastic, waardoor het leer steviger is en langer meegaat. Maar dat zorgt weer voor een grotere CO2-voetafdruk.

Leer uit kunststof

Het grootste deel van de alternatieve leersoorten is gemaakt van plastic. De synthetische kunstleermarkt was in 2020 goed voor zo’n 31,4 miljard dollar. Een andere studie laat zien dat deze markt in 2027 zal groeien tot 40,5 miljard dollar. Toch is dit slechts een fractie van de gehele leerindustrie. Die wordt namelijk geschat op een waarde van 394,1 miljard dollar, dat is dertien keer zo veel als de synthetische markt.

Kweekleer

Naast leer gemaakt van plantaardige- of fossiele grondstoffen is er nog een andere manier om het product duurzaam te maken: het kweken van leer uit een paar koeiencellen. De Nederlandse start-up Qorium haalde recent 2,6 miljoen euro op om het kweken van leer op te schalen. Hoe het werkt? Voor het kweken van leer hebben ze slechts een paar cellen van een echte koeienhuid nodig. Van die paar cellen kan Qorium wel honderdduizend vierkante meter leer kweken. Per kilo is er voor kweekleer 99 procent minder water nodig, 66 procent minder energie en 36 procent minder chemicaliën. En bovenal: er komt geen methaan vrij bij het kweken van leer. Het kweken van een stuk leer kost zo’n drie tot vier weken en er is weinig ruimte voor nodig.

Voor kleinere organisaties en start-ups blijft het nog lastig om te concurreren met de grote bedrijven in de traditionele leerindustrie. Ook zijn sommige experts kritisch op alternatieven voor traditioneel leer. Volgens hen is leer niet het product dat de vleesindustrie draaiende houdt, maar de consumptie van vlees. Leer is slechts een bijproduct, en zolang er vlees wordt gegeten moeten we van dat bijproduct gebruik maken.

Wil je meer weten over de duurzame ontwikkelingen in de kledingindustrie? Schrijf je in voor onze dagelijkse of wekelijkse nieuwsbrief.