Tijd voor gedragsverandering: de duurzaamste keuzes voor vijf soorten producten

Minder vlees eten, niet vliegen en zonnepanelen plaatsen: het helpt allemaal bij het aanpakken van de klimaatcrisis. Maar volgens Milieu Centraal zorgen consumenten voor de meeste CO2-uitstoot door de kleding en spullen die ze kopen. De CO2-voetafdruk van een huishouden (2,2 personen) in Nederland komt gemiddeld uit op 20.000 kilo per jaar. Dat is te vergelijken met de CO2 die 1.000 bomen door een jaar groeien opnemen.

Wat opvalt aan bovenstaande grafiek is dat vliegen maar voor 7 procent van de CO2-voetafdruk van huishoudens zorgt. Dat komt doordat het om een gemiddelde gaat. Lang niet ieder huishouden vliegt jaarlijks. Als je vliegt, heeft dat gelijk een grote impact. Als je bijvoorbeeld met twee personen retour naar Thailand vliegt, zorgt dat volgens Milieu Centraal al voor 5.400 kilo CO2-uitstoot. Een andere opmerkelijke zaak is het grote aandeel van kleding en spullen in onze voetafdruk. Daarmee zorgen we voor de meeste uitstoot.

Hoe kunnen we de impact van onze spullen verkleinen? (Naast zo min mogelijk kopen natuurlijk). ASN Bank zette tips voor vijf producten op een rij.

De beste jeans

Het maken van een ‘gewone’ jeans heeft een enorme invloed op het milieu. Voor een gemiddelde spijkerbroek is er 10.000 liter water nodig. Dat staat gelijk aan 200 dagen lang elke dag 6 minuten douchen. Daarnaast zijn er chemicaliën die vaak worden gebruikt voor het verven of bleken van de stof, de transportkilometers en de CO2-uitstoot die vrijkomt bij de productie. Kortom, een goede reden om extra op te letten bij de koop van een spijkerbroek.

Het is belangrijk om een model te kiezen dat bij jouw stijl en lichaam past, zodat je hem zo lang mogelijk draagt. Dus een (tweedehands) broek van goede kwaliteit, die echt lekker zit en duurzaam is geproduceerd. Er zijn vier dingen waar je op kan letten:

• Betalen de producenten de werknemers een leefbaar loon?
  
• Van welke materialen is de spijkerbroek gemaakt?
  
• Hoe milieuvriendelijk is het productieproces?
  
• Welke keurmerken heeft een merk?
  

ASN Bank licht al deze punten toe. Maar voor mensen met minder tijd noemt de bank ook een paar goede merken: MUD Jeans, Monkee Genes, Armed angels, Nudie Jeans, Kuyichi, Kings of Indigo en Boyish.

Goede chocola

Het belangrijkste ingrediënt van chocolade is de cacaoboon. Daarom kijkt ASN Bank in haar vergelijking naar de herkomst van dat bestanddeel in chocoladerepen. Deze zeven merken zijn koplopers: Chocolate-makers, Conscious Chocolate, Lovechock, Mesjokke, The Other Bar, Tony’s Chocolonely en Raaka.

Meer informatie over de reden waarom juist deze bedrijven koploper zijn, lees je hier. Ook staat er informatie over andere merken.

Duurzame sneakers

Om te bepalen wat de duurzaamste sneakers zijn, gebruikte ASN Bank de uitgangspunten van Good On You (GOY). Deze organisatie onderzocht duizenden kledingmerken en gaf ze een duurzaamheidsscore op basis van drie criteria: impact op mensen, dieren en planeet. Deze scores liggen tussen de 1 en de 5. De merken met de meeste punten zijn het duurzaamste. Die met de minste punten kun je beter niet kiezen. Naast de merken die GOY goed vindt, voegde ASN Bank er nog een paar toe. Deze vijf merken lopen voorop: VEJA, Womsh, Saye, Po Zu en Adidas.

Duurzame koffie

Steeds meer koffiemerken zeggen dat ze aan de slag willen met mensenrechten en duurzaamheid. Maar wie doen het echt goed? De eerste stap is kijken naar een keurmerk. Als er een keurmerk van Fairtrade, Biologisch of Rainforest Alliance op het product staat is dat al een goede eerste stap. Deze drie keurmerken worden onafhankelijk gecontroleerd. ASN Bank ziet het liefst een combinatie van de drie keurmerken op een product: ‘want dan is er in de productieketen respect voor mensen en voor het milieu.’

Nog beter dan aansluiten bij een keurmerk zijn missie-gedreven koffiebedrijven. Zoals deze negen milieuvriendelijke koffiemerken:

• Circular Coffee Collective
• EEK coffee
• Fairtrade Original
• Medellín Secret
• Moyee Coffee
• Roastfactory
• Usawa
• Wakuli
  
• Zwartekoffie.nl.

Eerder spraken Rik van Paassen (Peeze) en Guido van Staveren Van Dijk (Moyee Coffee) over de uitdagingen in de koffieketen. Luister de opname hieronder terug.

Duurzame deo

Bij koffie en chocola kies je misschien al vaker voor een duurzame variant, maar bij deo kan dat ook. Deodorant kan namelijk schadelijk zijn voor mens en milieu. Zo kunnen de ingrediënten je huid irriteren of het milieu vervuilen. Ook de verpakking heeft invloed.

Er is geen speciaal keurmerk voor duurzame deodorant, maar er zijn wel een aantal kenmerken om op te letten. Zoals de vorm: is het een spray, roller, stick of crème. Een spuitbus is het minst duurzaam vanwege de schadelijke drijfgassen en oplosmiddelen die tijdens het sprayen vrijkomen.

Daarnaast gaat het om de ingrediënten, verpakkingen en dierproefvrije of vegan varianten. Deo’s van de volgende merken vindt ASN Bank het beste: Nuud, Bjork, Wild, Ray, The Lekker Company, Ben & Anna, Lush, Happy Earth, Urtekram en Dr. Hauschka.

ASN Bank onderzoekt continu welke bedrijven duurzaam genoeg zijn om in te beleggen. Tegelijkertijd kijkt het naar opbrengsten. Op een bepaald moment belegde ASN Bank bijvoorbeeld helemaal niet meer in zonnepanelen en windmolens. Waardoor kwam dat?

Geen vrijbrief voor bedrijven

Natuurlijk is het goed als consumenten hun gedrag aanpassen door duurzame producten te kopen, minder (of niet) te vliegen, zonnepanelen te plaatsen en minder vlees en zuivel te eten. Tegelijkertijd ontslaat dat (grote) bedrijven niet van hun taak. Als grote bedrijven veranderen heeft dat direct enorme impact. Volgens het Carbon Majors Report van non-profit organisatie CDP uit 2017 zijn ongeveer 100 bedrijven gezamenlijk verantwoordelijk voor zo’n 70 procent van de broeikassenuitstoot.

"Een relatief klein aandeel van de producenten van fossiele brandstoffen heeft de sleutel in handen tot systemische veranderingen in koolstofemissie", zei Pedro Faria, technisch directeur bij CDP daar eerder over tegen De Morgen. Kortom, niet alleen consumenten, maar ook het bedrijfsleven moet (blijven) veranderen.