“Er is kortom een belangrijke slag geslagen, maar er valt nog veel te winnen”, vat NVRD het onderzoek van WUR samen. Meer dan de helft van de verpakkingen is onder het huidige verpakkingsbeleid goed recyclebaar. Voorbeelden hiervan zijn transparante PET-flessen en hardere PP-flacons voor bijvoorbeeld shampoo.
"PVC zou al jaren geleden worden uitgefaseerd"
Een groep van 28 procent is echter door de WUR als ‘slecht recyclebaar’ aangemerkt. Dit zijn vooral verpakkingen van PS (Polystyreen) en PVC (Polyvinylcholoride), laminaatfolie zoals in chipszakken en doordrukstrips van bijvoorbeeld kauwgom en paracetamol. NVRD vindt het vooral opmerkelijk dat meer dan 1 procent van de verpakkingen nog steeds PVC-houdend is. "Dit zou al jaren geleden worden uitgefaseerd", aldus de vereniging.
Bepaalde oplossingen liggen volgens WUR voor de hand om de ‘slecht recyclebare’ groep te verkleinen. Zo zouden PS- en PVC-flacons vervangen kunnen worden door de materialen PE (Polyethyleen) en PP (Polypropyleen).
Een ander voorbeeld van moeilijk recyclebare verpakkingen zijn zwarte verpakkingen. Door de kleur kan de materiaalsoort niet door de NIR (Near Infrared) scheiders in de sorteerinstallatie herkend worden en belanden de verpakkingen in de reststroom van plastics.
"We hebben met de producent naar een oplossing gekeken en de verpakkingen hebben een andere kleur gekregen zodat ze wél gesorteerd kunnen worden”
WUR denkt dat met nieuwe sorteertechnieken deze verpakkingen kunnen worden toegevoegd aan de mix-fractie. Maar meer samenwerking in de keten kan ook aan een oplossing bijdragen. Wieger Droogh, algemeen directeur Nederland van grondstoffenbedrijf SUEZ, geeft hier een voorbeeld van: “Bepaalde zwarte wasmiddelflessen konden niet gedetecteerd worden door onze afscheidingsinstallatie. We hebben toen met de producent naar een oplossing gekeken en de verpakkingen hebben een andere kleur gekregen zodat ze wél gesorteerd kunnen worden.”
Circulair ontwerpen
Design for recycling is daarom één van de aanbevelingen van WUR om de recyclebaarheid van verpakkingen te verbeteren. Door verpakkingen circulair te ontwerpen ontstaan er meer monostromen verpakkingsmateriaal. “Het zou een verbetering zijn om meer monostromen te creëren,” vindt ook Droogh, “Gemixte stromen zijn namelijk moeilijk hoogwaardig te recyclen en worden daardoor ingezet voor laagwaardige toepassingen zoals bijvoorbeeld het ‘bermpaaltje’.” Droogh onderstreept dat het mogelijk is maar dat het samenwerking in de keten vereist.
Ongeveer 6 procent van de verpakkingen is ‘in principe goed recyclebaar’ maar verstoren de recycling van andere verpakkingen tot meer circulaire toepassingen. Dit geldt met name voor PP-folie, dat in de mixstroom met PE belandt. Door de aanwezigheid van PP in de stroom, wordt de kwaliteit van PE-folie-recyclaat verminderd. De stroom heeft bijvoorbeeld intensieve verdere verwerking nodig voordat de PE kan worden hergebruikt in veeleisende toepassingen zoals vuilniszakken.
Recycling potentie
Ongeveer 10 procent van de verpakkingen zijn nu nog niet recyclebaar maar hebben de potentie om dit binnen vijf jaar wél te worden, verwacht WUR. Dit gaat om PET-schaaltjes, die in toenemende mate in koelkasten en groenteschappen van supermarkten zijn te vinden. Deze PET-schaaltjes worden al wel apart gesorteerd worden maar er moet nog een aparte recyclingroute worden ontwikkeld.
Er zijn al verschillende ontwikkelingen die de recycling van PET-plastics op de korte termijn kunnen verbeteren. Zo bouwt 4Pet Recycling een nieuwe installatie in Duiven. Vanaf 2018 zullen daar PET-trays tot regranulaat verwerkt worden. Deze grondstof kan onder andere worden ingezet om nieuwe schaaltjes en bakjes te produceren.
Start-up Ioniqa Technologies heeft bovendien een recycling proces ontwikkeld waarbij nanodeeltjes vervuiling, zoals kleurstoffen, uit gekleurde PET-plastics kunnen onttrekken. Zo kan het plastic omgezet worden in een zuivere grondstof.
Luister naar een podcast over het recycling proces van Ioniqa:
Mix-stroom
Een andere bevinding van het rapport is dat er goed recyclebare en waardevolle stromen zoals PP en PE overblijven in de mixstroom en het residu, dat wordt vernietigd na sortering. In de mix-stroom is dit ongeveer de helft en in het residu 8 tot 13 procent. De onderzoeksinstelling beveelt een betere sortering aan.
"Het naar de mix sorteren van PE- en PP-verpakkingen houdt de mix aantrekkelijk voor recyclingbedrijven"
“Een verbetering in de mixstroom is zeker mogelijk”, reageert Droogh, “maar door het PP en PE eruit te halen verarmt de mixstroom tot restafval en is het minder bruikbaar voor recycling.” Daarbij wordt er in de markt meer op kwantiteit dan op kwaliteit gestuurd.
WUR erkent de huidige marktsituatie in het rapport: ‘het naar de mix sorteren van PE- en PP-verpakkingen houdt de mix aantrekkelijk voor recyclingbedrijven.’ “Het is een terecht argument in de huidige situatie,” beaamt de onderzoeksinstelling, “maar niet wenselijk voor de lange termijn.”
Han Noten, NVRD-voorzitter, roept partijen in de kunststofketen op om meer samen te werken: “Het rapport laat zien dat we op veel plekken kunnen verbeteren.” Van Noten vindt echter dat er in discussies te vaak naar één van de partijen wordt gewezen of naar een klein stukje van het hele verhaal wordt gekeken. Hij pleit dan ook voor een gezamenlijke innovatie agenda om te kijken wat er beter kan in de kunststofketen.
Lees ook:
- Afvalbedrijven: kunststof scheiden is en blijft belangrijk
- Suez en LyondellBasell zetten in op productie hoogwaardig gerecycled plastic
- Volledig biologisch afbreekbare vleesverpakking wereldwijd gelanceerd
Bron: WUR | Foto: Shutterstock.com
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
