Het Pakistan akkoord moet fabrieksarbeiders in Pakistan beter gaan beschermen. De regels gelden voor fabrieken waarin kleding in elkaar wordt gezet, maar ook voor ‘mills’ waarin bijvoorbeeld vezels worden verwerkt, garen wordt gesponnen of stoffen worden geverfd.
Op dit moment telt de Pakistaanse sector voor textielproductie ruim 4 miljoen arbeiders. Zij werken onder erbarmelijke omstandigheid en voor onleefbare lonen. Tot dit akkoord bestonden er geen mechanismen voor arbeiders om dit wettelijk aan te vechten.
187 modemerken zetten hun handtekening onder het internationale akkoord. Dat moet het beleid van ruim 500 Pakistaanse textielfabrieken gaan verbeteren.
Fabrieken in lagelonenlanden voldoen meestal niet aan de strenge veiligheidseisen die in het Westen vanzelfsprekend zijn. Hierdoor storten fabrieken regelmatig in of ontstaan er branden. De grootste brand in Pakistan was in een textielfabriek in Karachi in 2012. Daarbij kwamen 250 werknemers om het leven.
10 jaar voorbereiding
Op 15 november organiseerde de Clean Clothes Campaign een online conferentie waarin vier belangrijke gezichten achter het akkoord het probleem en de nieuwe regels konden uitlegden. De afgelopen tien jaar waren zij betrokken bij de onderhandelingen vanuit NGO’s en vakbonden die naar dit akkoord toewerkten.
De sprekers waren Nasir Mansoor, secretaris-generaal van de National Trade Union Federation Pakistan, Zehra Khan, secretaris-generaal van de Home-Based Women Workers’ Federation en Seemi Mustafa, een voormalige fabrieksarbeider.
“Dit is een definiërend moment voor fabrieksarbeider in Pakistan. De laatste dagen waren wij hier in Amsterdam en Brussel voor meetings met vertegenwoordigers van de EU, politieke partijen, merken, vakbonden en mensenrechtenorganisaties. We hebben gepraat over de uitbreiding van de regels van Bangladesch naar Pakistan”, aldus Mansoor.
Bindende afspraken
Het Pakistan akkoord moet ervoor zorgen dat modemerken hun verantwoordelijkheid gaan nemen om een veilige, gezonde werkomgeving te creëren voor hun fabrieksarbeiders in Pakistan. Ze moeten alle stappen in dit proces ‘buitengewoon transparant’ maken voor publiek via de juiste documentatie.
Modemerken moeten zorgen voor inspecties van fabrieken om gezondheids- en veiligheidsrisico’s op te sporen. Het regelen van tijdsgebonden rennovaties hoort ook bij hun verantwoordelijkheid.
Merken moeten zorgen voor veilige meldpunten, zodat arbeiders op een vertrouwelijke manier misstanden kunnen aankaarten en ze dragen verantwoordelijkheid voor het oplossen van die problemen. Volgens Ineke Zeldenrust, International Coordinator van de Clean Clothes Campaign, bevat het akkoord bepalingen die ervoor zorgen dat fabrieken voldoende financiële middelen ontvangen om die maatregelen te nemen.
Mansoor benadrukt dat slechts 8,5 procent van de 78 miljoen fabrieksarbeiders uit de kledingsector is aangesloten bij een vakbond. Het Pakistan Akkoord biedt daarom een alternatieve weg om hen te helpen voor hun rechten op te komen.
Vooral voor vrouwen
Khan benadrukt dat er vooral vrouwen werken in de kledingindustrie. Van de 60 tot 70 miljoen kledingarbeiders in de wereld is 75 procent vrouw. De meerderheid werkt zonder formeel contract. Doordat zij meestal niet zijn geregistreerd, zijn ze ook niet beschermd door de wet.
“Vrouwelijke fabrieksarbeiders kunnen niet voor zichzelf opkomen tegenover management,” begint Khan. “Het is erg belangrijk dat er voor hen een veilig systeem komt om klachten te melden.”
Als voormalig arbeidster herkent Mustafa zich in dat verhaal. Ze kreeg te maken met seksuele intimidatie en meldingen van problemen op de werkplek door haar en haar vrouwelijke collega’s werden genegeerd.
“Ik ben dankbaar dat de NTUF en HBWWF op mijn pad kwamen en mij konden helpen. Er zijn veel vrouwen zoals ik die deze mogelijkheden niet hebben”, zegt Mustafa tijdens de conferentie. “In de fabriek waar ik werkte kreeg ik van 40 wegdagen maar voor 30 betaald. Toen ik met mijn broer en collega’s naar de managers ging om ons vakantieloon te vragen, martelden ze ons. Toen ik een gerechtelijke procedure wilde starten, dreigde de directie me te ontvoeren.”
In tegenstelling tot veel vrijwillige initiatieven door individuele modemerken, is het Pakistan akkoord sectorbreed met een eenduidige aanpak qua voorwaarden, inspectieproces en sanering. Doordat de kosten zullen worden gedeeld, kunnen grote en kleine merken straks naar draagkracht deelnemen.
Opvolger Bangladesh
Toen de Rana Plaza fabriek in 2013 ineenstortte en meer dan 1100 fabrieksarbeiders van het leven beroofde, spraken merken met elkaar af om fabrieksarbeiders beter te gaan beschermen en dat is ook gebeurd. In ruim 1600 fabrieken werden veiligheidsrenovaties uitgevoerd. Dit ‘Accord on Fire and Building Safety in Bangladesh’ wordt ook de blauwdruk voor het Pakistan akkoord.
Volgens Ineke Zeldenrust, international Coordinator van de Clean Clothes Campaign (CCC), is een verschil dat het Bangladesh-akkoord erg gericht was op brand- en bouwveiligheid van fabrieken, omdat dat het grootste risico was, terwijl Pakistan meer focust op de gezondheid en veiligheid van de arbeiders zelf.
Na Bangladesh en straks Pakistan, moet dit akkoord verder wordt uitgerold naar andere lagelonenlanden die veel kleding en textiel exporteren. Dat doel sprak Zeldenrust uit tijdens de online persconferentie namens de CCC.
Schrijf je in voor onze Newsbreak: iedere dag rond 12 uur het laatste nieuws
Wil jij iedere middag rond 12 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan! Schrijf je hier in voor onze Newsbreak.
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in